ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Απαράδεκτο τελεσίγραφο για εκτρωματική «λύση»
Σάββατο 1 Μάρτη 2003

Eurokinissi

Με ένα άθλιο τελεσίγραφο, το οποίο φαίνεται να προσυπογράφει και η ελληνική κυβέρνηση, ο ΓΓ του ΟΗΕ, κατ' εντολήν των Αμερικανών, επιχειρεί να επιβάλει στη νέα ηγεσία της κυπριακής δημοκρατίας την εκτρωματική λύση του Κυπριακού. Χτες ο Κ. Ανάν ξεκαθάρισε αναχωρώντας από την Κύπρο ότι αν και οι δύο πλευρές δεν απαντήσουν καταφατικά στη διενέργεια διπλού δημοψηφίσματος κατά τη συνάντηση της Χάγης στις 10 Μάρτη, οι ειρηνευτικές προσπάθειες του ΟΗΕ για την επίτευξη συμφωνίας τερματίζονται.

Το τελεσίγραφο του ΓΓ του ΟΗΕ μετατρέπεται σε θηλιά στο λαιμό της κυπριακής ηγεσίας, καθώς συνοδεύεται από μια απροκάλυπτη προσπάθεια των Αμερικανών να θέσουν στο περιθώριο τον Ρ. Ντενκτάς, ο οποίος υποτίθεται πως μόνον αυτός στο σύστημα εξουσίας στην Τουρκία έχει αντιρρήσεις για την αποδοχή του «σχεδίου». Χαρακτηριστικές αυτού του κλίματος ήταν οι διαβεβαιώσεις που μετέφερε στην Αθήνα στις αρχές της βδομάδας, προερχόμενος από την Αγκυρα, ο Κ. Ανάν, περί αλλαγής της τουρκικής στάσης και απομόνωσης του Ντενκτάς, αλλά και οι παρουσίες των Αμερικανών ανώτατων αξιωματούχων στη διαδήλωση που έγινε στα Κατεχόμενα υπέρ του «σχεδίου Ανάν».

Αναχωρώντας από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «στην περίπτωση, που η μία ή η άλλη πλευρά πει «όχι» δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτό θα είναι το τέλος του δρόμου».

Νωρίτερα, ο Κόφι Ανάν είχε ανακοινώσει πως ο Κύπριος Πρόεδρος, Τάσος Παπαδόπουλος, και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ραούφ Ντενκτάς, συμφώνησαν να απαντήσουν στις 10 Μάρτη εάν αποδέχονται ή μη τη διενέργεια διπλού δημοψηφίσματος για την υιοθέτηση του τρίτου αναθεωρημένου «σχεδίου».

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν, κάλεσε για μια ακόμα φορά τις δύο πλευρές στην Κύπρο να αδράξουν την ευκαιρία για επίλυση του Κυπριακού, τονίζοντας ότι η διαδικασία έχει φθάσει στο τέρμα του χρόνου. Σε δηλώσεις πριν από την αναχώρησή του από την Κύπρο, ο Κόφι Ανάν είπε ότι οι δύο πλευρές θα πρέπει να δώσουν την απάντησή τους στις 10 Μάρτη στη Χάγη, κατά πόσον αποδέχονται ή όχι τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων στις 30 Μάρτη.

Επισήμανε ότι καμιά πλευρά δεν έχει την ευχέρεια να μετατοπίσει την ημερομηνία διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων και ότι η απάντηση θα πρέπει να είναι είτε «ναι», είτε «όχι».

Ο Γενικός Γραμματέας, μάλιστα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι, οι δύο πλευρές στην Κύπρο, η Ελλάδα και η Τουρκία, έχουν αντιληφθεί ότι η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων είναι το κλειδί για επανένωση της Κύπρου. Τόνισε, τέλος, ότι η επανένωση της Κύπρου και η ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας - Ελλάδας και Τουρκίας - Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και τις σχέσεις στην περιοχή, γενικότερα.

Η απάντηση των δύο πλευρών προς τον ΓΓ του ΟΗΕ θα δοθεί κατά την επίσκεψη των Τ. Παπαδόπουλου και Ρ. Ντενκτάς στη Χάγη. Η στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς θα καθοριστεί - κατά τα όσα δήλωσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας - από το Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου τις προσεχείς μέρες. Σε δηλώσεις του στο πολιτικό του γραφείο, αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Κ. Ανάν, ο Τ. Παπαδόπουλος, ερωτηθείς εάν το διάστημα των δέκα ημερών είναι αρκετό ώστε οι δύο πλευρές να πουν το «ναι» στο «σχέδιο Ανάν», ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είπε ότι «εμείς κατά κύριο λόγο θα εξετάσουμε το έγγραφο με όλες τις πολιτικές δυνάμεις της Κύπρου στο Εθνικό Συμβούλιο, για να έχουμε εμείς ξεκάθαρη ιδέα τι θέλουμε». Σε ερώτηση εάν στις 10 Μάρτη θα πει το «ναι» ή το «όχι» στον ΓΓ των ΗΕ για τη διενέργεια απευθείας δημοψηφισμάτων στις δύο κοινότητες, είπε ότι «αυτό περιμένει ο ΓΓ, αλλά είναι σαφές ότι στις 10 (Μάρτη) μπορούμε να του πούμε "ναι" ή μπορούμε να του πούμε "όχι"». Σε ερώτηση αν το χτεσινό «ναι» είναι μισό βήμα για το «ναι» και στις 10 Μάρτη, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος απάντησε αρνητικά. «Δεν είναι τίποτα, είναι απλώς συμφωνία να συναντηθούμε με τον ΓΓ», κατέληξε ο Τ. Παπαδόπουλος.

Αποχωρώντας από το αεροδρόμιο Λευκωσίας, όπου πραγματοποιήθηκε η συνάντησή του με τον Τάσο Παπαδόπουλο και τον ΓΓ του ΟΗΕ, ο Ραούφ Ντενκτάς δήλωσε ότι οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων θα μεταβούν στη Χάγη, έστω και εάν θα είναι αρνητική η απάντησή τους στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στις 30 Μάρτη, για να εξηγήσουν στον ΓΓ του ΟΗΕ την απόφασή τους. «Το σημείο που ήταν ξεκάθαρο ήταν ότι δε θα πρέπει να πάμε στη Χάγη για να πούμε "ναι". Ακόμη και εάν η απάντηση είναι "όχι", θα πρέπει να πάμε στη Χάγη για να εξηγήσουμε γιατί η απάντηση είναι "όχι"», είπε ο Ρ. Ντενκτάς. Σε ερώτηση εάν συμφωνεί να πάει σε δημοψήφισμα, ο Ρ. Ντενκτάς απάντησε αρνητικά, διευκρινίζοντας ότι «σε αυτό που συμφωνούμε είναι να πάμε να του πούμε εάν θα πάμε ή όχι σε δημοψήφισμα».

Η Αθήνα

Στην Αθήνα, η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται να πιστεύει ότι η πρόταση Ανάν για τα δημοψηφίσματα, έστω κι αν δεν έχει υπάρξει προηγουμένως συμφωνία επί των κειμένων, είναι μια κάποια λύση. Ωστόσο, έχει ξεκινήσει την προσπάθεια να μεταφέρει τις δικές της ευθύνες για την εξέλιξη. Ετσι, λοιπόν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρ. Πρωτόπαππας σημείωσε χτες ότι η υπογραφή που θα θέσει η ελληνική πλευρά στο συνοδευτικό κείμενο της συμφωνίας για το Κυπριακό, με βάση το οποίο θα πραγματοποιηθούν τα δημοψηφίσματα, «δε σημαίνει δέσμευση επί του κειμένου».

Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εμφανίζεται να αποδέχεται ξεκάθαρα τη λογική του ΓΓ του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία παραμερίζεται η κυπριακή κυβέρνηση και την απάντηση για την αποδοχή ή όχι του σχεδίου επίλυσης τη δίνει ο κυπριακός λαός στο δημοψήφισμα. «Είναι σαφές, είπε ο εκπρόσωπος, ότι η τελική απάντηση θα δοθεί από τις δύο κοινότητες». Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθούν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες ο ΓΓ του ΟΗΕ έχει ζητήσει, τόσο από την ελληνική κυβέρνηση, όσο και από τον Πρόεδρο της Κύπρου να δώσουν «αγώνα» υπέρ του «σχεδίου», προκειμένου να εξασφαλιστεί η θετική ψήφος στο δημοψήφισμα.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αρνήθηκε, επίσης, να τοποθετηθεί επί του προτεινόμενου σχεδίου επίλυσης.«Δε θέλω να κάνω χαρακτηρισμούς και να δώσω επίθετα, είπε. Θέλω να πω, όμως, ότι υπάρχει συνεχής συνεννόηση με τον κ. Παπαδόπουλο και ότι οι παρατηρήσεις που κατέθεσε προς τον κ. Ανάν είναι σε γνώση μας και με την αποδοχή μας. Από εκεί και πέρα, θέλω να επαναλάβω ότι τον πρώτο λόγο τον έχει πάντα η Κυπριακή Δημοκρατία. Εάν το Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου αποφασίσει τον α` ή το β` δρόμο, βεβαίως θα σεβαστούμε αυτήν την επιλογή».