Αντιπολεμικές νότες σε νεομακαρθικό κλοιό
Κυριακή 6 Απρίλη 2003

Zack de la Rocha
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να πορεύονται στους δρόμους, καταδικάζοντας την απροκάλυπτη επέμβαση στο Ιράκ. Κι αν το «Give Peace Α Chance» ακούγεται σχεδόν σε όλες τις μεγαλειώδεις πορείες, πολλά είναι ακόμα τα τραγούδια που συντροφεύουν τους διαδηλωτές. Οπως πολλοί είναι και οι καλλιτέχνες, που -παρά τις πιέσεις που ασκούνται- συνεχίζουν να υψώνουν φωνή διαμαρτυρίας, να συμπαραστέκονται στον ιρακινό λαό και να γράφουν αντιπολεμικά τραγούδια. Αρκετοί διαδηλώνουν μέσα στην ίδια τη φωλιά του θηρίου, τις ΗΠΑ, εκεί που ο νεομακαρθισμός απλώνει ολοένα και περισσότερο τα πλοκάμια του. Μετά το πλήθος των απαγορεύσεων μετάδοσης αντιπολεμικών τραγουδιών, την περίοδο του πολέμου στον Κόλπο, το 1991, ακολούθησε την επίθεση στους δίδυμους πύργους η επαίσχυντη μαύρη λίστα των απαγορευμένων τραγουδιών, που απεστάλη σ' όλους τους σταθμούς της χώρας της «ελευθερίας», προκειμένου να μην τα μεταδίδουν από τη συχνότητά τους. Υπεύθυνο για τη σύνταξη αυτής της λίστας ήταν το «Clear Channel», το οποίο διαθέτει πάνω από 1.170 σταθμούς στις ΗΠΑ. Κι ενώ το ραδιοφωνικό εμπάργκο συνεχίζει να φιμώνει δεκάδες καλλιτέχνες, στερώντας τους το δικαίωμα έκφρασης και παρουσίασης τραγουδιών τους με αντιπολεμικό περιεχόμενο, πολλοί δημιουργοί, ερμηνευτές, συγκροτήματα, νιώθουν την ανάγκη πέρα από το ίδιο τους το έργο, να υπερασπιστούν και την κοινή λογική.

Ντέιβιντ Μπερν
Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που μουσικοί δημιουργοί αντιδρούν στην επεκτατική πολεμική μηχανή των ΗΠΑ, καθώς πολλές φορές εξέφρασαν την αντίθεσή τους με τραγούδια και δηλώσεις τους. Από την καταδίκη του πολέμου του Βιετνάμ με τις μεγάλες συναυλίες καταξιωμένων καλλιτεχνών της ροκ, μέχρι τη συμπαράσταση σε όσους μάχονται κατά της παγκοσμιοποίησης. Το ιμπεριαλιστικό έγκλημα κατά του ιρακινού λαού προκάλεσε το αντιπολεμικό αίσθημα αρκετών δημιουργών και γέννησε νέα τραγούδια της οργής. Κι αν σ' αυτή την αντιπολεμική τάση που διαμορφώνεται στη σύγχρονη μουσική, η οποία βεβαίως παραμένει μειοψηφική μέσα στον ωκεανό της βιομηχανίας του θεάματος, υπάρχουν και περιπτώσεις διαφημιστικών αναδιπλώσεων, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι το τίμημα για όσους κυρίως δουλεύουν στις ΗΠΑ είναι μεγάλο. Αυτό το ξέρουν καλά οι κύριοι εκπρόσωποι του πολιτικού ροκ της δεκαετίας του '90, «Rage Against The Machine», που βρέθηκαν πολλές φορές αντιμέτωποι με τη λαίλαπα της λογοκρισίας. Εξάλλου, τα μονοπώλια που ελέγχουν τα μεγάλα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα και τους τοπικούς σταθμούς - θυγατρικές τους, που επιβάλλουν τη λογοκρισία, συνεργάζονται πλήρως με την Ουάσιγκτον για την πλύση εγκεφάλου των Αμερικανών. Το ψαλίδι της λογοκρισίας, μάλιστα, χτύπησε ακόμα και την πόρτα της Μαντόνα και συγκεκριμένα το καινούργο της βίντεο κλιπ «American Life», όπου η ποπ σταρ εμφανίζεται με στρατιωτική στολή κρατώντας χειροβομβίδες, ενώ από την οθόνη περνούν διαμελισμένα σώματα Ιρακινών...

Κι ενώ στη Βρετανία δύο μεγάλα ονόματα της σύγχρονης μουσικής, οι Ντέιμον Αλμπαρν των «Blur» και Ρόμπερτ Ντελ Νάτζα των «Massive Attack», μέλη και οι δύο της οργάνωσης CND («Εκστρατεία για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό»), διαδηλώνουν στο Λονδίνο κατά του πολέμου στο Ιράκ, στην Αμερική μαζί με τους νεότερους καλλιτέχνες δήλωσαν το «παρών» και κάποιοι γερόλυκοι της ροκ. Πριν την κήρυξη του πολέμου, με πρωτοβουλία του Ντέιβιντ Μπερν των «Talking Heads», πολλοί Αμερικανοί καλλιτέχνες ένωσαν τις φωνές τους κάτω από το σύνθημα «Ο πόλεμος στο Ιράκ είναι λάθος και το ξέρουμε». Ανάμεσά τους οι Λου Ριντ, «REM», Σέριλ Κρόου, Νάταλι Μέρτσαντ, «Kronos Quartet», «Sonic Youth», Ντέιβιντ Σίλβιαν κ.ά. Ο δε Μπρους Σπρίνγκστιν αφιερώνει ερμηνείες του στους αθώους Ιρακινούς και κατακεραυνώνει την πολιτική Μπους.

Συνεπής στον αγώνα του ενάντια σ' έναν κόσμο ταξικό και απάνθρωπο, που αυτές τις μέρες αποκαλύπτει το πιο φρικτό πρόσωπό του, ο Zack de la Rocha, πρώην τραγουδιστής των «Rage Against The Machine», συμπαραστέκεται στους ανυπεράσπιστους Ιρακινούς με το τραγούδι «March οf Death», που έγραψε σε συνεργασία με τον DJ Shadow. Οι «System Of A Down» δημιουργούν το αντιπολεμικό βίντεο κλιπ «Boom», που σκηνοθέτησε ο Μάικλ Μουρ, δημιουργός του βραβευμένου με όσκαρ ντοκιμαντέρ «Ακήρυχτος Πόλεμος». Την αντίθεσή τους στον πόλεμο εκφράζουν και οι «Beastie Boys» με το τραγούδι «In A World Gone Mad». Το αντιπολεμικό τραγούδι «Θέλουμε Ειρήνη» ηχογράφησαν ο διάσημος ροκ «σταρ» Λένι Κράβιτς και ο δημοφιλής Ιρακινός τραγουδιστής Καντίμ Αλ Σάχιρ (το κυκλοφόρησαν μέσω διαδικτύου). Ο Κράβιτς βάλλοντας κατά του σιωπηλού εμπάργκο των αμερικανικών ραδιοφωνικών σταθμών, που δεν αναμεταδίδουν αντιπολεμικά τραγούδια, επέλεξε το διαδίκτυο για την ηχογράφηση και κυκλοφορία του δικού του αντιπολεμικού «ύμνου», μέσω της ιστοσελίδας «Rock the Vote». Μάλιστα, δήλωσε ότι αποφάσισε να συνεργαστεί με τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, γιατί τάσσεται «ανεπιφύλακτα υπέρ του δικαιώματος των νέων ανθρώπων στην ελευθερία της έκφρασης». Ακριβώς αυτή την ελευθερία καταστέλλει τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα, συγκροτήματα και καλλιτέχνες όπως οι «R.E.M», «Beastie Boys», Τζον Μάλενκαμπ (διασκεύασε τους στίχους του Woody Guthrie για το αντιπολεμικό κομμάτι «Baltimore to Washington»), Zack de la Rocha, να αναγκάζονται να κυκλοφορούν τα αντιπολεμικά τραγούδια τους μέσω του διαδικτύου. Χαρακτηριστική της γενικότερης κατάστασης, που επικρατεί στη χώρα της «ελευθερίας» είναι και η πρόσφατη δήλωση στα «Νέα» του Ράι Κούντερ, που με τον Βιμ Βέντερς κατέγραψε την ιστορία των θρυλικών Κουβανών «Μπουένα Βίστα»: «Αυτή ήταν μάλλον η τελευταία φορά που μπόρεσα να δουλέψω στην Κούβα με Κουβανούς μουσικούς. Η αμερικανική κυβέρνηση μου το απαγορεύει».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Με τραγούδια πολεμούν τον πόλεμο (2003-03-27 00:00:00.0)