Ακόμη και το ενδεχόμενο πραγματοποίησης τριμερούς συνάντησης με τον Ισραηλινό και τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό, κατά τη διάρκεια της περιοδείας του εντός των προσεχών βδομάδων στην περιοχή, φέρεται να εξετάζει ο Αμερικανός Πρόεδρος. Ο Τζορτζ Μπους, τόσο μέσα από τις δηλώσεις του όσο και μέσα από τις τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε με τους δύο άνδρες, δηλώνει αποφασισμένος «να προωθήσει τον οδικό χάρτη» που εκπόνησε το διαμεσολαβητικό Κουαρτέτο (ΕΕ, ΗΠΑ, ΟΗΕ, Ρωσία). Και οι δηλώσεις αυτές γίνονται τη στιγμή που πέντε διαδοχικές επιθέσεις αυτοκτονίας συγκλονίζουν το Ισραήλ σε διάστημα μικρότερο των 48 ωρών και ο ισραηλινός στρατός σφραγίζει κυριολεκτικά τα παλαιστινιακά εδάφη (όσα δεν έχει θέσει υπό την πλήρη επανακατοχή του) ακόμη και για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και τον ΟΗΕ. Αξιώνει, μάλιστα, από όσους ξένους υπηκόους θέλουν να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας να αποδείξουν ότι «δεν ανήκουν στο φιλειρηνικό κίνημα»...

Οι δηλώσεις Μπους, αλλά και άλλων Αμερικανών αξιωματούχων, περί «δέσμευσης» των ΗΠΑ στο «δρόμο της ειρήνης», όπως σχολιάζουν και πολλοί αναλυτές, δε μοιάζουν να έχουν παρά μόνο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον. Επί της ουσίας, είναι φανερό όπως έχει πολλάκις σχολιαστεί και από τον αραβικό Τύπο, ότι η αμερικανική ηγεσία δεν προτίθεται σε καμία περίπτωση να ασκήσει πιέσεις στην ισραηλινή κυβέρνηση, έτσι ώστε να επιτευχθούν, τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο, εκατέρωθεν υποχωρήσεις που θα καταστήσουν εφικτή την έναρξη διαπραγματεύσεων με βάση τον «οδικό χάρτη».

Επιπλέον, το περιεχόμενο του «οδικού χάρτη» εμπεριέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα μπορούσαν με μεγάλη ευκολία να τον οδηγήσουν σε αποτυχία, όπως άλλωστε συνέβη με όλα τα προηγούμενα διαμεσολαβητικά πονήματα. Ο ίδιος ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ στην περιοχή, ο Τερζ Ρόεντ Λάρσεν, (του οποίου οι επικρίσεις για τη δράση του ισραηλινού στρατού πέρυσι στην Τζενίν τον είχαν καταστήσει «persona non grata» στο Ισραήλ), παραδεχόταν ότι «ο οδικός χάρτης δεν είναι ό,τι καλύτερο». Πρόκειται για μια σειρά μέτρων σε 3 χρονικές φάσεις, εκ των οποίων οι δύο χρονικές φάσεις δεν αφορούν παρά την επαναφορά των δεδομένων στο σημείο εκείνο που βρίσκονταν πριν από την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα, το φθινόπωρο του 2000.

Ο βασικός λόγος της έκρηξης της παλαιστινιακής οργής, τότε, ήταν οι αλλεπάλληλες παλινωδίες και καθυστερήσεις, εκ μέρους της ισραηλινής πλευράς, στο πλαίσιο της «ειρηνευτικής διαδικασίας», που είχαν καταστήσει τις ίδιες τις αποφάσεις του ΟΗΕ αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Τώρα το σκηνικό είναι ακριβώς το ίδιο, μόνο που τίθεται, εξαρχής, υπό αμφισβήτηση το περιεχόμενο αυτών των αποφάσεων.

Το μεγάλο βάρος πέφτει στην παλαιστινιακή πλευρά, η οποία καλείται, παρουσία του ισραηλινού στρατού, να «πατάξει τις ένοπλες οργανώσεις, να τις αφοπλίσει και να εγγυηθεί την ισραηλινή ασφάλεια», ενώ το Ισραήλ καλείται απλώς να εξασφαλίσει την ελεύθερη μετακίνηση των Παλαιστινίων (στα εδάφη τους) και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής τους (που έχουν ξεπεράσει τα όρια του εξευτελισμού και της ανέχειας εξαιτίας ακριβώς του ισραηλινού αποκλεισμού). Μετά από μια σειρά διαδικασιών και μέτρων «οικοδόμησης εμπιστοσύνης», όλα τα κομβικά ζητήματα, δηλαδή όλα όσα για τα οποία ξεκίνησε η Ιντιφάντα, παραπέμπονται προς διαπραγμάτευση στην τελική φάση εφαρμογής του «οδικού χάρτη»: Οριστικά σύνορα του ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων, το μέλλον των εποικισμών που έχουν καταστήσει διάτρητο το σύνολο των παλαιστινιακών εδαφών.

Η Ουάσιγκτον πιέζει τη νέα παλαιστινιακή κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε «μέτρα καταστολής των ενόπλων οργανώσεων». Ο Αριέλ Σαρόν, μετά από αλλεπάλληλες αρνήσεις να αποδεχτεί τον «οδικό χάρτη» πριν εκφράσει τις «επιφυλάξεις» του στον Πρόεδρο Μπους, αιφνιδίασε, την Παρασκευή, δηλώνοντας «έτοιμος να δεχτεί» το διαμεσολαβητικό πόνημα. Της «στροφής», βέβαια, προηγήθηκε μια γραπτή ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπογεγραμμένη από τον ΥΠΕΞ, Κόλιν Πάουελ, και τη σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις, με την οποία η Ουάσιγκτον διαβεβαιώνει το Ισραήλ ότι «θα ληφθούν υπόψη όλες οι ανησυχίες για την ασφάλειά του».

Θεωρητικώς ο «οδικός χάρτης» δεν επιδέχεται μετατροπές στο περιεχόμενό του, κάτι που επανέλαβαν μετά την ισραηλινή «στροφή» Αμερικανοί αξιωματούχοι. Εντούτοις, είναι απορίας άξιον πώς οι ΗΠΑ θα «συμβιβάσουν» τις ισραηλινές ανησυχίες ασφαλείας με το περιεχόμενο του «οδικού χάρτη», αφού πολλές από τις προβλέψεις του έχουν αμφισβητηθεί από τον Αριέλ Σαρόν με αυτό ακριβώς το επιχείρημα.

Παράλληλα, επί του πρακτέου, όπως γινόταν γνωστό από την παλαιστινιακή πλευρά, ο Σαρόν επέμενε στην απόρριψη των εκκλήσεων του Αμπάς να προχωρήσει η ισραηλινή πλευρά σε ορισμένες κινήσεις «καλής θέλησης», όπως είναι η χαλάρωση του αποκλεισμού ή η υποχώρηση του ισραηλινού στρατού. Στόχος μιας τέτοιας «χειρονομίας» θα ήταν να δοθεί στην παλαιστινιακή ηγεσία ένα περιθώριο ελιγμών απέναντι στην παλαιστινιακή κοινή γνώμη και τις παλαιστινιακές οργανώσεις.

Ο Αμπάς έχει αποφύγει τις οργισμένες δηλώσεις. Αρκέστηκε να επαναλάβει πολλές φορές σε συνεντεύξεις που παραχώρησε ότι η ισραηλινή ηγεσία, πριν θέσει απαιτήσεις, οφείλει τουλάχιστον να αποδεχτεί, με πράξεις, τον «οδικό χάρτη» και να τονίσει, σε όλους τους δυνατούς τόνους, ότι οι σχέσεις του με τον Γιάσερ Αραφάτ είναι αγαστές. Ανάλογες δηλώσεις «φιλίας και καλής συνεργασίας» έκανε και ο Παλαιστίνιος ηγέτης σε μια εμφανή προσπάθεια να διαλυθεί η ολοένα εντονότερη αίσθηση ότι το σχίσμα στους κόλπους της παλαιστινιακής ηγεσίας είναι γεγονός, αίσθηση που ισχυροποιήθηκε μετά την παραίτηση του παλαίμαχου και εμπειρότατου διαπραγματευτή Σάεμπ Ερακάτ από τη νέα κυβέρνηση.

Ο ίδιος ο Ερακάτ δήλωνε ότι η κίνησή του ήταν έκφραση οργής απέναντι στην ισραηλινή πολιτική καταστολής. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι ο Ερακάτ, ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Γιάσερ Αραφάτ, εξοργίστηκε με τον αποκλεισμό του από τη διαπραγματευτική ομάδα που θα συναντούσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό αν και κατείχε τη θέση του υπουργού αρμοδίου για τις διαπραγματεύσεις. Για πολλούς, η επιλογή του Αμπάς να αποκλείσει τον Ερακάτ από τις συνομιλίες αποτέλεσε άλλη μια απόδειξη ότι ο νέος πρωθυπουργός επιδιώκει να αποστασιοποιηθεί από την πολιτική Αραφάτ και να «δείξει καλό πρόσωπο» σε ΗΠΑ - Ισραήλ.

Εντούτοις, η ισραηλινή προκλητική αδιαλλαξία μοιάζει να οδηγεί, με μαθηματική ακρίβεια, σε αδιέξοδο τους ελιγμούς του Αμπάς. Ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι επί του πρακτέου αν επιχειρήσει διά της βίας, όπως ζητά το Ισραήλ, να αφοπλίσει τις παλαιστινιακές οργανώσεις θα προκαλέσει εμφύλια σύρραξη, θέτοντας τον παλαιστινιακό λαό στη δεινότερη θέση από οποιαδήποτε άλλη περίοδο, επέλεξε να συνδιαλλαγεί με τις ηγεσίες τους. Οι παλαιστινιακές οργανώσεις, από την άλλη, δηλώνουν ξεκάθαρα ότι δεν πρόκειται να παραδώσουν τα όπλα όσο ο ισραηλινός στρατός και οι εποικισμοί παραμένουν εντός των παλαιστινιακών εδαφών, αποδεχόμενες να σταματήσουν τις επιθέσεις εντός Ισραήλ όταν ο ισραηλινός στρατός σταματήσει τις δολοφονίες στελεχών τους και τις εισβολές.

Το βασικό τους επιχείρημα είναι σαφές: αν το Ισραήλ δεν τηρήσει καμία δέσμευση, όπως άλλωστε έχει πράξει και κατά το παρελθόν, πώς θα αντισταθεί ο παλαιστινιακός λαός στις δυνάμεις κατοχής και στους εποίκους; Το επιχείρημα αυτό λαμβάνει βαρύνουσα σημασία, δεδομένης της άρνησης Σαρόν, πέραν διπλωματικών εντυπωσιασμών, να αποδεχτεί, επί της ουσίας, το περιεχόμενο του «οδικού χάρτη» και της επιμονής του για διατήρηση των εποικισμών και του διαχωριστικού τείχους που κατασκευάζεται εντός των παλαιστινιακών εδαφών και στη Δ. Οχθη.

Ισως, λοιπόν, το αιματοκύλισμα που σημάδεψε την πρώτη συνάντηση Σαρόν - Αμπάς, την περασμένη βδομάδα, να μην είναι, όπως πολλοί είπαν «σοβαρό πλήγμα» για τον «οδικό χάρτη». Ισως ήταν, απλώς, η χαριστική βολή, όπως εκτιμούσαν πολλοί Αραβες αναλυτές, σε ένα θνησιγενές διαμεσολαβητικό σχέδιο που ο μοναδικός σκοπός που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει είναι η, προσωρινή, βελτίωση της αμερικανικής εικόνας στον αραβικό κόσμο. Γιατί τη στιγμή που θα έχουν καταρρεύσει και οι τελευταίες αυταπάτες, η κατάσταση στην περιοχή θα είναι, μάλλον, πολύ χειρότερη από ό,τι σήμερα, ιδιαίτερα για τον παλαιστινιακό λαό.