Στο σημερινό 2ο μέρος του αφιερώματος στον Ν. Ζαχαριάδη, παρουσιάζουμε τη συνέχεια του κεφαλαίου με τον τίτλο «Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ» που άρχισε να δημοσιεύεται στο κυριακάτικο φύλλο.
***
Η δράση του Κόμματος δημιουργεί σταθερούς πλατιούς δεσμούς με την εργατική τάξη, τ' άλλα λαϊκά στρώματα, αναπτύσσει την πολιτική της ενότητας και των συμμαχιών του, εφαρμόζοντάς τη μέσα στην ταξική πάλη, γεγονός που, εκτός από την αναγνώρισή του ως πρωτοπόρας δύναμης στους καθημερινούς διεκδικητικούς αγώνες, θα συμβάλει αποφασιστικά στις μετέπειτα δύσκολες συνθήκες ανόδου του φασισμού και στην Ελλάδα, αλλά και στον πόλεμο και την Κατοχή να κατακτά με την πολιτική του δράση τις συνειδήσεις των λαϊκών μαζών, παρά τις αντίξοες συνθήκες, τις διώξεις και τα χτυπήματα του ταξικού εχθρού.
Αυτή η περίοδος γενικά χαρακτηρίζεται από την άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη, αλλά και τις νίκες των οικοδόμων του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ. Αντικειμενικά, στις καπιταλιστικές χώρες, οι οποίες περιέπεσαν στη δίνη της οικονομικής κρίσης, δημιουργείται και οξύτατη πολιτική κρίση, που φέρνει σε δύσκολη θέση τη διακυβέρνηση με τη μορφή της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Αυτή η πραγματικότητα ωθεί τη χρηματιστική ολιγαρχία σε πολιτική διέξοδο με τη μορφή του φασισμού. Η Ελλάδα δεν ήταν έξω από ανάλογες διεργασίες. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Προετοιμάστηκε και μάλιστα από τα αστικά κοινοβουλευτικά κόμματα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Είναι χαρακτηριστική η αλληλογραφία του Πλαστήρα με τον Βενιζέλο, στα 1933, για το ενδεχόμενο εγκαθίδρυσης καθεστώτος ανάλογου μ' αυτό του Μουσολίνι στην Ιταλία.
Αυτή την περίοδο, το ΚΚΕ καταπιάνεται, ταυτόχρονα με την οργάνωση της ταξικής πάλης, με τη μελέτη του ελληνικού καπιταλισμού, το επίπεδο ανάπτυξής του, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, τον ταξικό συσχετισμό των δυνάμεων, επιδιώκοντας να χαράξει ταχτική και στρατηγική με τη συμβολή και της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Ηδη ο παγκόσμιος καπιταλισμός έχει περάσει στο στάδιο του ιμπεριαλισμού. Η Ελλάδα είναι χώρα δεμένη στο ιμπεριαλιστικό άρμα. Ο ελληνικός καπιταλισμός διαπλέκεται με το αγγλικό κυρίως κεφάλαιο, ωστόσο οι ρυθμοί ανάπτυξής του είναι αργοί.
Αλλά, αν η πορεία ανάπτυξης του ΚΚΕ συνδέεται με τη δράση του Νίκου Ζαχαριάδη ως ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, η συμβολή του στην πολιτική γραμμή και τη μετέπειτα δράση του ΚΚΕ, από τη στρατιωτική εισβολή των Ιταλών στην Ελλάδα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά έως το τέλος του εμφυλίου πολέμου, είναι αυτή που ιστορικά είναι περισσότερο γνωστή. Και όχι τυχαία. Είναι η περίοδος που η εργατική τάξη και γενικότερα οι λαϊκές μάζες μπαίνουν μαζικά στην επαναστατική κοινωνικοπολιτική πάλη, που διεξάγεται με όλες τις μορφές, ακόμη και με την ένοπλη, λόγω των αντικειμενικών συνθηκών, και το ΚΚΕ βρίσκεται οργανωτής και καθοδηγητής αυτών των αγώνων, κατακτώντας μέσα στη φωτιά του πολέμου την πρωτοπορία, ως ηγέτιδα δύναμη.
Το ιστορικό γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη «προς το λαό της Ελλάδας», μέσα από τη Γενική Ασφάλεια, όπου τον κρατούσε το φασιστικό καθεστώς του Μεταξά, που σάλπιζε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, ήταν αυτό που έβαλε τη σφραγίδα του στη μετέπειτα πορεία.
Ακριβώς γι' αυτό, αλλά και τις μετέπειτα παρεμβάσεις του, σχετικά με τις εξελίξεις στον ελληνοϊταλικό πόλεμο πριν ακόμη εισβάλουν στρατιωτικά οι Γερμανοί, δίνουμε στη συνέχεια όλα τα γραπτά ντοκουμέντα του Νίκου Ζαχαριάδη, άγνωστα στο πλατύ κοινό, που καθόριζαν την πολιτική του Κόμματος στις συγκεκριμένες συνθήκες. Βεβαίως, μετά τη γερμανική εισβολή η κατάσταση άλλαξε. Το Κόμμα στηριγμένο στο χαρακτήρα του πολέμου ως εθνικοαπελευθερωτικού, μπήκε επικεφαλής του αγώνα, που, στην Ιστορία, καταγράφηκε ως Επος της Αντίστασης. Παρ' όλ' αυτά, το ζητούμενο ήταν η σύνδεση αυτού του αγώνα με το ζήτημα της εξουσίας.
Τόσο, λοιπόν, τα τρία γράμματα του Νίκου Ζαχαριάδη, με μια διευκρίνιση που δίνει ο ίδιος στο «Ριζοσπάστη» (11/3/1947) για το δεύτερο γράμμα, όσο και ένα άρθρο του, αμέσως μετά το πρώτο γράμμα, αποκαλύπτουν ολόκληρη τη σκέψη του ως προς αυτό το ζήτημα, που, όπως ο ίδιος είπε, ήταν αποτέλεσμα της συνισταμένης όλης της δουλιάς του Κόμματος...