Σε τεντωμένο σχοινί κυλούν τα τελευταία εικοσιτετράωρα στη Μέση Ανατολή, μετά την απόφαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου «να απομακρύνει τον Γιάσερ Αραφάτ επειδή αποτελεί εμπόδιο στην όποια προσπάθεια ειρήνευσης». Το περιεχόμενο της απόφασης ήταν λίγο - πολύ αναμενόμενο εκ των προτέρων, καθώς εδώ και περισσότερο από χρόνο η ιδέα έχει διατυπωθεί από διάφορους Ισραηλινούς αξιωματούχους. Παρ' όλα αυτά, ακόμη και εκ των υστέρων, οι διεθνείς αντιδράσεις περιορίστηκαν στις συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης και δεν καταδίκασαν το προφανές: Την απαράδεκτη απόφαση «απέλασης» ενός εκλεγμένου προέδρου από την κατεχόμενη πατρίδα του.

Λιγότερο από ένα μήνα, μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας που είχε πετύχει ο απερχόμενος Παλαιστίνιος πρωθυπουργός Μαχμούντ Αμπάς με τις ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις, η ένταση έχει αυξηθεί κατακόρυφα και η κατάσταση μοιάζει να βρίσκεται στα πρόθυρα της ολοκληρωτικής έκρηξης. Αν και οι δηλώσεις όλων περιστρέφονται γύρω από την αναγκαιότητα επιβίωσης του «οδικού χάρτη», του διαμεσολαβητικού πονήματος του «Κουαρτέτου» (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, ΟΗΕ), που προωθεί σχεδόν αποκλειστικά η Ουάσιγκτον, είναι κρυφή παραδοχή ότι ο «χάρτης» αποσυντίθεται και τα περιθώρια αναστροφής της πλήρους κατάρρευσής του είναι μηδαμινά έως ανύπαρκτα.

Αν κάτι δεν μπορεί να επικαλεστεί κάποιος, πάντως, είναι ότι ο νέος κύκλος αίματος αποτελεί έκπληξη. Το περιεχόμενο, αλλά και ο τρόπος που έγινε προσπάθεια να εφαρμοστεί ο «οδικός χάρτης» εμπεριείχαν, ήδη, όλα τα εχέγγυα της αιματηρής αποτυχίας του. Και αυτό το πόνημα, όπως και πολλά άλλα νωρίτερα κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα, αγνοούν επισταμένα την ουσία του προβλήματος: Την ισραηλινή κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών. Αντί να απαντούν στο βασικό αίτημα του τερματισμού της κατοχής και μάλιστα άνευ όρων και προϋποθέσεων, όπως άλλωστε προβλέπουν οι ειλημμένες εδώ και χρόνια σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ, τα «σχέδια» αυτά, συμπεριλαμβανομένου του «οδικού χάρτη», ανάγουν σε πρώτο μέλημα την ισραηλινή ασφάλεια, χωρίς όμως να αναφέρουν και τα αίτια που την απειλούν.

Το βάρος, για άλλη μια φορά, έπεσε στην πλευρά των Παλαιστινίων: Να ελέγξουν τη βία, να διαλύσουν τις ένοπλες οργανώσεις, να αλλάξουν πολιτική σκηνή, να μεταρρυθμίσουν την πολιτική τους ζωή. Ο απερχόμενος Παλαιστίνιος πρωθυπουργός, Μαχμούντ Αμπάς, στην ανάδειξη του οποίου επέμειναν, παρεμβαίνοντας απροκάλυπτα στα εσωτερικά των Παλαιστινίων, ΗΠΑ και Ισραήλ, δεσμεύτηκε για όλα στη σύνοδο της Ακαμπα με τους Μπους - Σαρόν τον Ιούνιο. Η ισραηλινή πλευρά, όμως, δε δεσμεύτηκε για τίποτε και δεν έπραξε τίποτε. Αντίθετα, παρά το γεγονός ότι ο Αμπάς πέτυχε συμφωνία εκεχειρίας με τις ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις, ο ισραηλινός στρατός συνέχισε τις «δολοφονίες ακριβείας», τις «επιλεγμένες εισβολές» και το «κυνήγι τρομοκρατών» μέσα στους δρόμους των παλαιστινιακών πόλεων. Η κατάρρευση της εκεχειρίας ήταν απλώς θέμα χρόνου δεδομένων των ισραηλινών προκλήσεων και της ισραηλινής αδιαλλαξίας.

Επαναλαμβάνοντας με εμμονή την άποψη ότι ο Γιάσερ Αραφάτ, αποκλεισμένος ουσιαστικά στο ημικαταστραμμένο αρχηγείο του από την άνοιξη του 2002 και μη διαθέτοντας παρά τα απομεινάρια των παλαιστινιακών σωμάτων ασφαλείας, που άφησαν πίσω τους τα ισραηλινά στρατεύματα, ευθύνεται για τη βία και τη δράση του συνόλου των παλαιστινιακών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένων και των εξτρεμιστικών ισλαμιστικών «Χαμάς» και «Τζιχάντ», οι οποίες δεν ανήκουν καν στην ΟΑΠ, η ισραηλινή ηγεσία καλλιέργησε το έδαφος για την τελευταία αυτή και κρισιμότερη, πιθανότατα, φάση του Παλαιστινιακού. Αν, όντως, ο Αραφάτ «απομακρυνθεί», όποια έννοια και αν έχει αυτή η λέξη, από την περιοχή, υπάρχει κίνδυνος για ακόμα πιο ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Οχι μόνο γιατί ο 74χρονος Αραφάτ, ασχέτως επικρίσεων και απόψεων, διαθέτει ακόμη τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου στον παλαιστινιακό λαό, για τον οποίο είναι ιστορικός εκλεγμένος ηγέτης, αλλά και γιατί υπάρχει πλέον ισχυρή πιθανότητα να ανοίξει ο δρόμος για την κατάληψη της παλαιστινιακής πολιτικής σκηνής από πιο ακραίες απόψεις, που η ισραηλινή πολιτική αδιαλλαξίας έθρεψε όλα αυτά τα χρόνια. Μια τέτοια εξέλιξη ενισχύει τη γνωστή επιχειρηματολογία «περί αντιτρομοκρατικής εκστρατείας» και ανοίγει, πράγματι, το κουτί της Πανδώρας για την περιοχή.