Σε κατάρρευση οδηγήθηκαν οι συνομιλίες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), στην πόλη Κανκούν του Μεξικού, τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης. «Η διαδικασία της απελευθέρωσης του παγκόσμιου εμπορίου βρίσκεται στην εντατική, μεταξύ ζωής και θανάτου», δήλωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Πασκάλ Λαμί. Ο διεθνής Τύπος υποδέχτηκε το γεγονός με τίτλους όπως «Κόλαφος στην παγκοσμιοποίηση», ή «Το τέλος του ΠΟΕ». Ομως, πώς φτάσαμε σ' αυτό το σημείο;

Ως βασική αιτία της αποτυχίας των 146 κρατών - μελών του ΠΟΕ να καταλήξουν σε μια συμφωνία, εμφανίζεται η αντίθεση μεταξύ των «φτωχών» και των «πλουσίων» καπιταλιστικών κρατών με επίκεντρο στο θέμα των αγροτικών επιδοτήσεων που ουσιαστικά σχετίζονται με τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Με το γεγονός ότι ο προστατευτισμός από κάθε ιμπεριαλιστικό κέντρο έχει τη ρίζα του στην αντιμετώπιση των εισαγωγών από το αντίπαλο ιμπεριαλιστικό κέντρο. Που βεβαίως δυσκολεύει και τις εξαγωγές των αδύνατων καπιταλιστικών κρατών προς τα ισχυρά.

Στη Σύνοδο του Κανκούν έκανε αισθητή την παρουσία της η «ομάδα των 22» την οποία συγκροτούσαν φτωχές χώρες από όλες τις ηπείρους, με επικεφαλής τη Βραζιλία, την Ινδία, την Κίνα και την Αργεντινή. Αυτή η ομάδα ζητούσε κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και από τις ΗΠΑ, να σταματήσουν τις επιδοτήσεις στους αγρότες τους και να καταργήσουν τους δασμούς στα εισαγόμενα από τρίτες χώρες προϊόντα.

Υπολογίζεται ότι οι επιδοτήσεις στην αγροτική οικονομία των πλουσιότερων χωρών του κόσμου ξεπερνούν τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Με τις επιδοτήσεις αυτές προστατεύουν τα δικά τους προϊόντα και αφήνουν εκτός αγοράς τα προϊόντα των φτωχότερων χωρών.

Οι επιδοτήσεις και οι δασμοί που επιβάλλονται από τα τρία μεγάλα καπιταλιστικά κέντρα (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση, Ιαπωνία) έχουν δημιουργήσει μια ασφυκτική κατάσταση στον υπόλοιπο κόσμο. Οι φτωχότερες χώρες που συγκεντρώνουν το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού συγκεντρώνουν μόλις το 3% του παγκόσμιου εμπορικού εισοδήματος. Από την άλλη, οι πλουσιότερες χώρες που συγκεντρώνουν μόλις το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού συγκεντρώνουν το 75% του παγκόσμιου εμπορικού εισοδήματος!

Οι ανισότητες μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων και των εξαρτημένων κρατών είναι πραγματικά εκρηκτικές. Χαρακτηριστικά, το μέγεθος των εμπορικών συναλλαγών της Βρετανίας είναι ίσο με των χωρών της Νότιας Ασίας και της Υποσαχάριας Αφρικής μαζί. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας εκμετάλλευσης είναι γνωστά: Πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι «ζουν» με λιγότερα από 2 δολάρια τη μέρα, το πλουσιότερο 5% του πλανήτη έχει εισόδημα κατά 114 φορές μεγαλύτερο από το εισόδημα του φτωχότερου 5%, για κάθε δολάριο που παίρνουν οι φτωχότερες χώρες ως «βοήθεια» από τις πλουσιότερες, επιστρέφουν σ' αυτές δύο δολάρια μέσω των ανισότιμων εμπορικών σχέσεων.

Υπό την πίεση των λαών τους, οι κυβερνήσεις των φτωχότερων χωρών συμμάχησαν στην Κανκούν για να δηλώσουν ότι «δεν πάει άλλο». Ετσι, όταν η «ομάδα των 22» διαπίστωσε ότι οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν κάποια ουσιαστική συζήτηση, αποφάσισε να αποχωρήσει οδηγώντας σε ναυάγιο τη σύνοδο του ΠΟΕ. Η συνέχεια στη Γενεύη, τον ερχόμενο Δεκέμβρη.