Η συμμετοχή σε επιθετικούς πολέμους
Κυριακή 12 Οχτώβρη 2003

Associated Press

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, λόρδος Τζ. Ρόμπερτσον, επιθεωρεί ελληνικά στρατεύματα που βρίσκονται στην ΠΓΔΜ
Από τον πόλεμο στην Κορέα μέχρι την «αντιτρομοκρατική εκστρατεία» των ΗΠΑ στις μέρες μας πέρασε μισός αιώνας. Ο στρατός της Ελλάδας συμμετέχει στις επεμβάσεις. Περί τις 10.000 στρατιώτες και αξιωματικοί πήγαν στη μακρινή Κορέα, ενώ περί τις 20.000 στελέχη των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων έχουν περάσει από τις διάφορες «ειρηνευτικές αποστολές» υπό συνθήκες «νέας τάξης» του ιμπεριαλισμού, δηλαδή από το 1995 μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερα στα Βαλκάνια όπου έχουν εγκατασταθεί διάφορες μονάδες και στο Αφγανιστάν, ουσιαστικά συμμετέχουν ως στρατός κατοχής.

Κορέα

Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στην Κορέα έγινε με την τυπική κάλυψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Οι Αμερικανοί εκμεταλλευόμενοι της απουσία της ΕΣΣΔ από το Συμβούλιο Ασφαλείας, κατάφεραν να περάσουν απόφαση που εμφάνιζε ως επιτιθέμενη τη ΛΔ Κορέας και ενέκρινε στρατιωτική επέμβαση - υπό την ομπρέλα του Οργανισμού - υπέρ του καθεστώτος του Σίγκμαν Ρι. Στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στην Κορέα πήραν μέρος 21 χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.

Την αρχική απόφαση για συμμετοχή της χώρας μας πήραν οι κυβερνήσεις του Κέντρου - αρχικά με πρωθυπουργό το Νικόλαο Πλαστήρα και στη συνέχεια τον Σοφοκλή Βενιζέλο - το... θεάρεστο έργο των οποίων συνέχισε η λεγόμενη Δεξιά υπό τον Αλέξανδρο Παπάγο. Στο διάστημα 1950 - 1955 που διαρκεί η ελληνική παρουσία στην Κορέα (αν και ο πόλεμος τελείωσε τον Ιούλη του '53 με την υπογραφή συνθηκών ανακωχής) στάλθηκαν εκεί 669 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί και 9.586 οπλίτες του ελληνικού στρατού, σύνολο, δηλαδή, ανδρών 10.225. Στάλθηκαν επίσης, 7 αεροσκάφη και στη συνέχεια άλλα 2 για αναπλήρωση απωλειών. Ηταν μια αποστολή ντροπής που, πέραν των άλλων, στοίχισε και σε αίμα. Αναλυτικότερα, οι απώλειες του στρατού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ήταν 183 νεκροί και 610 τραυματίες και οι απώλειες της αεροπορίας 12 νεκροί και 4 αεροσκάφη.

Σομαλία

Η πρώτη αποστολή ελληνικών στρατευμάτων εκτός συνόρων, μετά τον πόλεμο της Κορέας, ήταν στη Σομαλία το διάστημα Φλεβάρης 1993 - Φλεβάρης 1994. Πρόκειται για την πρώτη πολυεθνική ιμπεριαλιστική επέμβαση μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού. Η Ελλάδα συμμετείχε με δύναμη 110 στρατιωτικών, ανάμεσα στους οποίους και ο μόνιμος λοχίας Μιχάλης Σούμπουρος, 22 χρόνων, που άφησε την τελευταία πνοή του στην αφρικανική αυτή χώρα. Η όλη επιχείρηση κατέληξε σε φιάσκο για τις «συμμαχικές δυνάμεις». Οι τελευταίο Αμερικάνοι αποχώρησαν κακήν κακώς μέχρι τις αρχές του 1995. Η «ειρηνευτική πρωτοβουλία» ξεκίνησε το Δεκέμβρη του 1992. Οι εν λόγω δυνάμεις του ΟΗΕ σύμφωνα με τους ίδιους τους Σομαλούς δολοφόνησαν 13.000 Σομαλούς και τραυμάτισαν άλλες 45.000 κατά τη διάρκεια της σχεδόν δίχρονης παραμονής τους στη χώρα αυτή.

Ελληνική Δύναμη Βοσνίας (ΕΛΔΥΒ)

Με το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας μετά το 1991, το πεδίο του ιμπεριαλιστικού πολέμου στα Βαλκάνια εστιάστηκε στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη. Αποτέλεσμα η συμφωνία του Dayton (21 Νοέμβρη 1995) της οποίας το τελικό κείμενο υπογράφτηκε στο Παρίσι στις 14 Δεκέμβρη, όπου αποφασίζεται η σύσταση από το ΝΑΤΟ Πολυεθνικής Στρατιωτικής Δύναμης με ζώνη ευθύνης τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και με την ονομασία IFOR (Implementation Force - Δύναμη Επιβολής Ειρήνης). Το ΚΥΣΕΑ αποφασίζει τη συμμετοχή της Ελλάδας. Η ΕΛΔΥΒ, επιπέδου λόχου, αρχικά αποτελούνταν από 6 διμοιρίες συνολικής δύναμης 280 ανδρών. Σήμερα η ΕΛΔΥΒ διαθέτει ένα Λόχο Διοικήσεως, ένα Λόχο Μεταφορών και μία Διμοιρία Υγειονομικού με σύνολο 155 ανδρών και 119 οχημάτων.

Ελληνική Δύναμη Αλβανίας (ΕΛΔΑΛ 1)

Στο πλαίσιο της πολυεθνικής δύναμης FMP (Multinational Protection Force) που συγκροτήθηκε για να αντιμετωπιστεί η λαϊκή εξέγερση στην Αλβανία το 1997, η Ελλάδα συμμετείχε από τις 16 Απριλίου 1997 με την Ελληνική Δύναμη Αλβανίας (ΕΛΔΑΛ). Η ΕΛΔΑΛ συγκροτείται αρχικά ως 601 ΕΤΠ/ΕΛΔΑΛ στη Νέα Σάντα Κιλκίς από την 71 ΤΑΞΠΖ με δύναμη 86 αξιωματικούς και 692 οπλίτες (μόνιμους υπαξιωματικούς, ΕΜΘ και ΕΠΥ). Η ΕΛΔΑΛ είχε ως μέγιστη δύναμή της 803 άνδρες και 224 οχήματα.

Ελληνική Δύναμη Αλβανίας (ΕΛΔΑΛ 2)

Στο τέλος Ιούλη 1997 έληξε η αποστολή της Πολυεθνικής Δύναμης Προστασίας (FMP) και η αποχώρησή της ολοκληρώνεται στις 4 Αυγούστου 1997. Στη συνέχεια συγκροτήθηκε η ΕΛΔΑΛ 2 με προσωπικό μικρότερο συγκριτικά με το προσωπικό της ΕΛΔΑΛ 1. Η ΕΛΔΑΛ 2 αριθμούσε 215 άτομα εκ των οποίων 30 αξιωματικοί και 185 οπλίτες.

Ελληνική Δύναμη Αλβανίας (ΕΛΔΑΛ 3)

Σήμερα η Ελληνική Δύναμη Αλβανίας (ΕΛΔΑΛ 3) έχει ως αποστολή να εξασφαλίσει τη δυνατότητα ακώλυτης οδικής επικοινωνίας μεταξύ του πολιτικού αεροδρομίου RINAS και του λιμανιού του Δυρραχίου, καθώς επίσης να αναπτύξει και να διατηρήσει σχέσεις συνεργασίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τις αλβανικές αρχές. Η δύναμη αποτελείται από 1 λόχο που έχει στη διάθεσή του 33 οχήματα και 91 άτομα προσωπικό. Σε αυτά προστίθενται 4 αξιωματικοί Σύνδεσμοι - Σύμβουλοι, οι οποίοι συνδράμουν τις αλβανικές Ενοπλες Δυνάμεις στην προσπάθεια αναδιοργάνωσης και προσέγγισης των στάνταρ που ορίζει η Ατλαντική Συμμαχία.

Ελληνική Δύναμη Κοσσυφοπεδίου (ΕΛΔΥΚΟ)

Η Ελλάδα κατά τη διάρκεια των αεροπορικών βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας δε συμμετείχε άμεσα με στρατιωτικές δυνάμεις ή μέσα, βέβαια παρείχε καθοριστικές διευκολύνσεις για τη διέλευση δυνάμεων και μέσων προς τα Σκόπια στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την εφαρμογή του σχεδίου «JOINT GUARDIAN» (Ανάπτυξη Ειρηνευτικής Πολυεθνικής Δύναμης στο Κοσσυφοπέδιο) το οποίο και ενέκρινε το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο στις 10 Ιούνη 1999. Η Πολυεθνική Δύναμη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, ονομάστηκε Δύναμη Κοσσυφοπεδίου (KOSOVO FORCE-KFOR). Για την εφαρμογή του συγκεκριμένου σχεδίου, το ΚΥΣΕΑ στις 11 Ιούνη 1999 αποφάσισε τη συμμετοχή Ελληνικής Δύναμης, επιπέδου Ταξιαρχίας, με την ονομασία Ελληνική Δύναμη Κοσσυφοπεδίου (ΕΛΔΥΚΟ). Διατέθηκε η 34 Μηχανοκίνητη (Μ/Κ) Ταξιαρχία (ΤΑΞ) με συνολική δύναμη 1.162 ατόμων. Επιπλέον, ένα μεταγωγικό αεροσκάφος «C-130» με προσωπικό 10 άτομα. Ακόμη, προσωπικό (30 αξιωματικοί και οπλίτες) για την επάνδρωση των συμμαχικών Επιτελείων των Στρατηγείων και των Διοικήσεων καθώς και προσωπικό εντός της Ελλάδας (157 αξιωματικοί και οπλίτες) για την παροχή υποστήριξης Φιλοξενούντος Εθνους. Η Δύναμη συμπληρώνεται από ένα Λόχο Πεζικού με στοιχεία Μηχανικού που αποτελείται από 60 αξιωματικούς και οπλίτες και από ένα Τμήμα Υποστήριξης και ένα Τμήμα Εγκαταστάσεων συνολικής δύναμης 10 ατόμων, με έδρα την Communication Zone West στη Θεσσαλονίκη.

Ελληνική Δύναμη Σκοπίων (ΕΛΔΥΣ)

Η ΕΛΔΥΣ άρχισε να συγκροτείται ως δύναμη την 24η Ιουνίου 2001 και δύο μήνες αργότερα αναχώρησε για τα Σκόπια για την εκτέλεση της αποστολής της. Είχε στη διάθεσή της δύο Μηχανοκίνητους Λόχους, ένα Λόχο Υποστηρίξεως και ένα Λόχο Διοικήσεως. Υστερα από απόφαση του ΚΥΣΕΑ, η Ελλάδα συμμετείχε στην αποστολή του ΝΑΤΟ με την κωδική ονομασία «Αναγκαία Συγκομιδή». Σκοπός της αποστολής ήταν να παραλαμβάνει τα όπλα των Αλβανών ανταρτών οι οποίοι τα παρέδιδαν ύστερα από σχετική συμφωνία με την κυβέρνηση των Σκοπίων. Μετά το πέρας της επιχείρησης «Απαραίτητη Συγκομιδή», οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις επέστρεψαν στην ΠΓΔΜ στο πλαίσιο της νέας επιχείρησης με την κωδική ονομασία «Amber Fox» (Κεχριμπαρένια Αλεπού), που ξεκίνησε στις 27 Σεπτέμβρη 2001, με αποστολή τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στη χώρα και την προστασία των διεθνών παρατηρητών για την επίβλεψη της συμφωνίας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Σήμερα 15 αξιωματικοί της ελληνικής δύναμης επάνδρωσαν την ομάδα στρατιωτικών παρατηρητών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUMM/European Union Monitoring Mission).

Ελληνική Δύναμη Αφγανιστάν

Η Ελλάδα αμέσως μετά την κήρυξη από τους Αμερικάνους στις 11 Σεπτέμβρη 2001 του παγκόσμιου «αντιτρομοκρατικού» πολέμου έσπευσε να δηλώσει τη συμμετοχή της σ' αυτόν διαθέτοντας ό,τι της ζήτησαν. Η κήρυξη του πολέμου, δύο μήνες μετά, κατά του Αφγανιστάν και η ισοπέδωση της χώρας αυτής με πρόσχημα την εξόντωση του Μπι Λάντεν συνοδεύτηκε με αποστολή πολυεθνικής δύναμης στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα. Η Ελληνική Δύναμη Αφγανιστάν (ΕΛΔΑΦ) αποτελείται από: Ενα (1) Λόχο Μηχανικού Ειρηνευτικών Αποστολών (ΕΛΜΧΕΑ), στη διάθεση του οποίου βρίσκονται 57 οχήματα, 23 μηχανήματα και προσωπικό 122 αξιωματικών και υπαξιωματικών.

Και άλλες συμμετοχές

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου το ΝΑΤΟ προχώρησε για πρώτη φορά στην ιστορία του στην ενεργοποίηση του άρθρου 5 της Ιδρυτικής Διακήρυξης της Συμμαχίας, χαρακτηρίζοντας έτσι κατ' ουσίαν τις επιθέσεις ως πολεμική ενέργεια εναντίον κράτους - μέλους της.

Στα πλαίσια αυτά βρίσκονται σε εξέλιξη δύο επιχειρήσεις:

-- Η επιχείρηση «Active Endeavour» (Ενεργός Προσπάθεια). Σκοπός της επιχείρησης αυτής είναι η υποστήριξη των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της παγκόσμιας αντιτρομοκρατικής εκστρατείας, από τις μόνιμες ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα δε, με την ενίσχυση των ναυτικών μονάδων που αποτελούν τη Μόνιμη Ναυτική Δύναμη Μεσογείου STANAVFORMED (Standing Naval Force Mediterranean) της Ατλαντικής Συμμαχίας. Στη δύναμη αυτή που περιπολεί στη Μεσόγειο Θάλασσα μετέχουν και ελληνικά πολεμικά σκάφη. Το Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει μία φρεγάτα (Φ/Γ) ή ένα αντιτορπιλικό στη δύναμη, μία τορπιλοπυραυλάκατος (ΤΠΚ) με αποστολή την επιτήρηση της θαλάσσιας περιοχής του Αιγαίου και την ανάληψη επιχειρήσεων παρακολούθησης μονάδων ενδιαφέροντος. Επίσης, πραγματοποιούνται 15 έξοδοι αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΣ), για την επιτήρηση της θαλάσσιας περιοχής Αιγαίου - Ιονίου για τον εντοπισμό μονάδων ενδιαφέροντος.

- Η Επιχείρηση «Enduring Freedom» (Διαρκής Ελευθερία). Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό όμως συνεισφέρει δυνάμεις και στο πλαίσιο της επιχείρησης των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας. Η πολυεθνική ναυτική δύναμη που έχει συσταθεί, τελεί υπό την Αμερικανική Κεντρική Διοίκηση USCENTCOM (U.S. Central Command), της οποίας η θαλάσσια περιοχή ευθύνης είναι η Ερυθρά Θάλασσα, η Αραβική Θάλασσα, ο Περσικός Κόλπος και ο Ινδικός Ωκεανός. Από ελληνικής πλευράς συμμετέχει μία φρεγάτα (Φ/Γ) τύπου MEKO ή τύπου «S», με οργανικό ελικόπτερο (Ε/Π) S-70B6 ή AB-212, ενώ επί του πολεμικού σκάφους επιβαίνει αριθμός βατραχανθρώπων που ανήκουν στην Ομάδα Υποβρυχίων Καταστροφών (ΟΥΚ). Επίσης, στο επιτελείο της CENTCOM στην Τάμπα της πολιτείας Φλόριντα στις ΗΠΑ, έχουν μετέβησαν τέσσερις (4) αξιωματικοί ως σύνδεσμοι. Επίσης στο ναυτικό επιτελείο που εδρεύει στο Μπαχρέιν (NAVCENT), υπάρχει ακόμη ένας (1) Ελληνας αξιωματικός ως σύνδεσμος. Ουσιαστικά αυτές οι συμμετοχές έχουν εμπλοκή και στον πόλεμο κατά του Ιράκ.

Παρατηρητές

Εκτός από τις «Ειρηνευτικές Αποστολές» οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις τα τελευταία χρόνια συμμετέχουν και σε άλλες μικρότερες διεθνείς αποστολές όπως: ECMM (European Community Monitor Mission)- (Πρώην Γιουγκοσλαβία). Με αποστολή την παρακολούθηση της εφαρμογής των συμφωνιών καταπαύσεως του πυρός καθώς και άλλων συμφωνιών που έχουν υπογραφεί από τους αντιμαχόμενους και την Ευρωπαϊκή Ενωση. UNIKOM (Κουβέιτ) με 6 αξιωματικούς και αποστολή την επιτήρηση της ουδέτερης αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης κατά μήκος των συνόρων Ιράκ - Κουβέιτ. UNGCI (Βόρειο Ιράκ) με 8 αξιωματικούς και αποστολή την επιτήρηση της περιοχής του Βόρειου Ιράκ. UNOMIG με 4 αξιωματικούς και αποστολή την επιτήρηση της ουδέτερης ζώνης κατά μήκος των ορίων της Γεωργίας με την Αμπχαζία. MINURSO (Δ. Σαχάρα) με 1 αξιωματικό και αποστολή την προετοιμασία της Δυτικής Σαχάρας για δημοψήφισμα που θα αφορά την ανεξαρτησία της ή την ένωσή της με το Μαρόκο. HLPG (Βιέννη) 1 αξιωματικό και αποστολή τη συμμετοχή στο σχεδιασμό πιθανής στρατιωτικής επέμβασης για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ταυτόχρονα υπάρχει η Πολυεθνική Δύναμη ΝΑ Ευρώπης (MPFSEE) γνωστή ως «Βαλκανική Ταξιαρχία», στα πλαίσια του ΝΑΤΟϊκού προγράμματος «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη» (PfP/Partnership for Peace), στο σκέλος που αφορά τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που η ίδρυσή του αποφασίστηκε το 1999. Οι χώρες που συμμετέχουν ως μέλη είναι η Αλβανία, η Βουλγαρία, η ΠΓΔΜ, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ρουμανία και η Τουρκία και ως παρατηρητές οι ΗΠΑ και η Σλοβενία. Η Ελλάδα συμμετέχει με ένα τάγμα. Επίσης η χώρα μας έχει ιδρύσει το Πολυεθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης Ειρήνης (ΠΚΕΕΥΕ) - (ΚΙΛΚΙΣ) με αποστολή να προσφέρει θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου για όλα τα θέματα που αφορούν τις Επιχειρήσεις Υποστήριξης της Ειρήνης σε στελέχη (επιτελείς - διοικητές διμοιριών, λόχων, μονάδων και παρατηρητών) καθώς και σε πολυεθνικές υπομονάδες και μονάδες, σύμφωνα με τα σύγχρονα διεθνή πρότυπα (ΟΗΕ, ΟΑΣΕ, ΝΑΤΟ, ΔΕΕ).


Κυριάκος ΖΗΛΑΚΟΣ