ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΦΑΚΕΛΩΜΑ
Μόνο με πάλη ματαιώνεται
Παρασκευή 17 Οχτώβρη 2003

«Να μην επιτραπεί» η σάρωση της ίριδας επιβατών στο αεροδρόμιο των Σπάτων αποφάσισε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Ομως, η τοποθέτησή της μάλλον είναι κενή περιεχομένου, καθώς η χρήση της λεγόμενης βιομετρικής τεχνολογίας αποτελεί πολιτική απόφαση των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον. Το ηλεκτρονικό φακέλωμα των πολιτών - τώρα ή λίγο αργότερα - δεν ανατρέπεται με τυπικού χαρακτήρα απαγορεύσεις, αλλά με ένταση της λαϊκής πάλης, ενάντια σε όσους απεργάζονται τέτοια αντιδραστικά μέτρα.

Συγκεκριμένα, με πιλοτικό κοινοτικό πρόγραμμα, που εφαρμόζεται στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», με σκοπό την «καθιέρωση προτύπου βιομετρικής αυθεντικοποίησης επιβατών σε αεροδρόμια», ειδικό μηχάνημα σαρώνει την ίριδα του ματιού κάθε επιβάτη και το δεδομένο αποθηκεύεται σε βάση δεδομένων. Η σάρωση γίνεται στα σημεία ελέγχου εισιτηρίου («check - in») και επιβίβασης («boarding»). Οπως αναφέρεται επισήμως, επιδιώκεται η «διασφάλιση της ταυτοπροσωπίας του επιβάτη που ελέγχει το εισιτήριό του με αυτόν που τελικώς επιβιβάζεται στο αεροπλάνο». Σύμφωνα με τη διοίκηση του «Ελ. Βενιζέλος», το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με την ιταλική αεροπορική εταιρία «Alitalia», αφορά στις πτήσεις προς Μιλάνο και θα διαρκέσει μέχρι τον Απρίλη.

Χτες, η Αρχή ανακοίνωσε ότι ασχολήθηκε με το ζήτημα και αποφάσισε «να μην επιτραπεί» η εφαρμογή του προγράμματος. Η απόφασή της, κατά πάσα πιθανότατα, δε θα έχει πρακτικό αντίκρισμα. Πρώτον, διότι η Αρχή αντιμετωπίζει τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή, που την καθιστούν αδύναμη να προχωρήσει σε συστηματικό και μακροχρόνιο έλεγχο, για το αν οι αποφάσεις της γίνονται σεβαστές. Αλλωστε, όπως παραδέχτηκε, προχτές στη Βουλή, ο ίδιος ο πρόεδρος της Αρχής Δ. Γουργουράκης, ζήτησε από το υπουργείο Οικονομικών την έγκριση 20 θέσεων, αλλά τελικά του έδωσαν μόνο πέντε και με αμοιβές χαμηλές.

Ο δεύτερος και κυριότερος λόγος είναι ότι η χρήση της βιομετρικής τεχνολογίας είναι πολιτική απόφαση των Βρυξελλών, και όλα αυτά τα «πιλοτικά προγράμματα» χρησιμοποιούνται ως προπομποί του «μεγάλου αδελφού» που ετοιμάζονται να φέρουν.

Τα τελευταία σχέδια ΕΕ και ΗΠΑ είναι - με πρόσχημα τον «εκσυγχρονισμό» των ταξιδιωτικών εγγράφων - να χρησιμοποιήσουν τη βιομετρική τεχνολογία, για να φακελώνουν ευκολότερα τους διακινούμενους. Σχετική απόφαση περιλήφθηκε στο Κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στη Χαλκιδική, τον Ιούνη του 2002. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στέλνει πλέον συγκεκριμένες οδηγίες προς τα κράτη - μέλη για το πώς σε ένα τσιπ (επικολλημένο στις βίζες, στις άδειες παραμονής και στα νέα διαβατήρια των υπηκόων της ΕΕ) να εμπεριέχονται τα χαρακτηριστικά της ίριδας του ματιού, η ομάδα αίματος, ακόμη και το DNA του κατόχου. Στα μηχανήματα ελέγχου, οι αποθηκευμένες στο τσιπ πληροφορίες θα διασταυρώνονται με τις αποθηκευμένες σε βάσεις δεδομένων, που διατηρούν οι αρχές. Οι ΗΠΑ πίεζαν εδώ και καιρό να προχωρήσει το συγκεκριμένο μέτρο και να ανταλλάσσουν τα στοιχεία αυτά με την ΕΕ.

Στις 2/10/2003 το Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών Υποθέσεων και Δικαιοσύνης της ΕΕ πήγε ένα βήμα παραπέρα την απόφαση της Συνόδου της Χαλκιδικής. Αποφάσισε από το 2005 τα ταξιδιωτικά έγγραφα των πολιτών να εκδίδονται με δύο (σε πρώτη φάση) βιομετρικά δεδομένα: τα δακτυλικά αποτυπώματα του κατόχου και την ψηφιακή φωτογραφία του. Η αρχή για την καταγραφή των βιομετρικών δεδομένων θα γίνει με τα έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών και θα ακολουθήσουν τα διαβατήρια των πολιτών της ΕΕ.