Η χούντα, που έβαλε τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα του ελληνικού λαού για επτά χρόνια στο «γύψο», ανέκοψε και το πολιτιστικό κίνημα, που πριν από το 1967 είχε πάρει απρόσμενες διαστάσεις μέσα από διαδικασίες λαϊκής συμμετοχής και πρωτοβουλίας. Επιβλήθηκε σκληρή λογοκρισία και απαγόρευση κάθε τραγουδιού, που θεωρούνταν ότι είχε κοινωνικό ή πολιτικό περιεχόμενο, ενώ πολλοί δημιουργοί διώχτηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν. Είναι όμως τα τραγούδια τους, που μέσα στη χουντική σκοτεινιά θα γίνουν λάβαρα αγώνα και θα εμψυχώνουν τους «ελεύθερους πολιορκημένους» φοιτητές στις εξεγέρσεις της Νομικής και αργότερα του Πολυτεχνείου, που θα ακούγονται ανάμεσα στα συνθήματα για «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία». Είναι εκείνα, που θα συνοδεύσουν ιστορικές στιγμές λαϊκής ανάτασης, που θα φουντώσουν την αντίσταση και τη διεκδίκηση για δημοκρατία, ανεξαρτησία, αξιοπρέπεια. Οπως τότε, που οι ξεσηκωμένοι του Πολυτεχνείου θ' αναζητούν την «ξαστεριά» με τη συνοδεία της αγέρωχης φωνής του Νίκου Ξυλούρη, ο οποίος θα βρεθεί κοντά τους για συμπαράσταση.

Παρ' όλες τις διώξεις και τη σκληρή λογοκρισία, παρά τον ασφυκτικό πολιτικό και κοινωνικό κλοιό που δημιουργήθηκε για τις λαϊκές δυνάμεις και την πλειοψηφία των δημιουργών, το τραγούδι συνέβαλε καταλυτικά στην αφύπνιση και στην πάλη ενός λαού, ο οποίος, με νωπές ακόμη τις πληγές του Εμφυλίου, βρέθηκε να στενάζει κάτω από την μπότα των χουντικών. Σύμβολα αντίστασης έγιναν τραγούδια που είχαν γράψει πριν τη δικτατορία σημαντικοί δημιουργοί και τα οποία είχαν συνδεθεί με τις εργατικές και φοιτητικές διαδηλώσεις της γενιάς του 1 1 4 και του 15% για την Παιδεία, αλλά και δημιουργίες που πρωτοακούγονται σε μπουάτ, οι οποίες γίνονταν τόπος συνάντησης φοιτητών, εργατών, καλλιτεχνών, διανοουμένων. Από την άλλη, η πολιτιστική ευτέλεια των χουντικών, η απαγόρευση έκφρασης των λαϊκών πολιτιστικών φορέων επέφεραν μια μεγάλη πολιτιστική υποβάθμιση, η οποία στο λαϊκό τραγούδι αρχίζει να εκδηλώνεται με το «σκυλάδικο».

Μέσα στη μαυρίλα της δικτατορίας και της λογοκρισίας, βλέπουν το φως και κάποια αξιόλογα έργα συνθετών της νεότερης γενιάς. Ο Μάνος Λοΐζος κυκλοφορεί τους δίσκους «Ο σταθμός» (1968), «Θαλασσογραφίες» (1970), «Να 'χαμε, τι να 'χαμε» (1972). Ο Γιάννης Μαρκόπουλος γράφει το έργο «Ηλιος ο πρώτος» (1969) σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη και κυκλοφορούν οι δίσκοι του «Το χρονικό» (1970), «Τα ριζίτικα» (1971), «Τα τραγούδια του νέου πατέρα» (1972), «Ιθαγένεια» (1972) κ.ά. Η μπουάτ «Λήδρα», όπου παρουσιάζει τα τραγούδια του με τον Νίκο Ξυλούρη, γίνεται χώρος συνάντησης ελεύθερων ανθρώπων. Ο Δήμος Μούτσης γράφει τον «Αγιο Φεβρουάριο» (1971) και το «Συνοικισμός Α`» (1972). Ο Απόστολος Καλδάρας τη «Μικρά Ασία» (1972) και το «Βυζαντινό εσπερινό» (1973), ο Λουκιανός Κηλαηδόνης γράφει τα «Μικροαστικά» (1973). Ομως, εκατοντάδες άλλες δημιουργίες των παραπάνω ή άλλων συνθετών, όπως του φυλακισμένου και εξόριστου Μίκη Θεοδωράκη που η χούντα είχε απαγορέψει ακόμα και την ακρόαση των έργων του, θα συνεχίσουν να τραγουδιούνται «σε φιλικό κύκλο». Είναι τραγούδια, που δεν ακούγονται «ποτέ έξω από τους τέσσερις τοίχους μιας κάμαρας», όπως έλεγε ο Μάνος Λοΐζος. Ανάμεσά τους τα «Νέγρικα» (σε ποίηση του Γιάννη Νεγρεπόντη), που, όπως πολλά άλλα τραγούδια του Λοΐζου, βρίσκονται στις μαύρες λίστες της δικτατορίας κι έχουν απαγορευτεί, ο «Τσε», τα «Συρματοπλέγματα».

Η πτώση της χούντας σημαίνει και την αναγέννηση του τραγουδιού. Οι μεγάλες συναυλίες σε ανοιχτούς χώρους, εκτός από σημαντικά μουσικά γεγονότα, γίνονται εκδηλώσεις πολιτικής έκφρασης και αμφισβήτησης. Τα γήπεδα πάλλονται στο ρυθμό των τραγουδιών των Θεοδωράκη, Μικρούτσικου, Λοΐζου, Λεοντή, του Μαρκόπουλου κ.ά., που ερμηνεύουν οι Φαραντούρη, Δημητριάδη, Ξυλούρης, Καλογιάννης, Πανδής, Παπακωνσταντίνου, Αλεξίου, Νταλάρας, Χαλκιάς, Θωμόπουλος, Μάνου κ.ά. Ο Μίκης κάνει περιοδείες σε όλη την Ελλάδα με τα γνωστά και καινούρια έργα του, που έγραψε την περίοδο της επταετίας στη φυλακή, στο Βραχάτι, στη Ζάτουνα, στον Ωρωπό, στο Παρίσι και οι συναυλίες του είναι λαϊκά συλλαλητήρια. Παράλληλα, επανεκδίδεται η προχουντική δισκογραφία του και ηχογραφούνται τα έργα που έγραψε την περίοδο της χούντας, ενώ πλήθος είναι οι νέες επανεκτελέσεις έργων του. Το 1974 κυκλοφορούν «Τα τραγούδια του αγώνα», «Στην Ανατολή» (κύκλος τραγουδιών αφιερωμένος στην εξέγερση του Πολυτεχνείου), «Αρκαδία 6 - Αρκαδία 8», «Προδομένος λαός», «Νύχτα θανάτου», «Τα τραγούδια της Ζάτουνας», «Της εξορίας» κ.ά. Παράλληλα, ανεβαίνουν σε μουσική του τα θεατρικά έργα «Προδομένος Λαός» και «Εχθρός Λαός». Το φως βλέπουν εξαιρετικές δημιουργίες και άλλων δημιουργών:

Ο Θάνος Μικρούτσικος, ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού, ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της μαχόμενης κουλτούρας, εμφανίζεται στη δισκογραφία με τα «Πολιτικά τραγούδια» (1975) σε ποίηση Χικμέτ και Μπίρμαν και λίγο αργότερα καταθέτει την «Καντάτα για τη Μακρόνησο» σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου (1976). Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, με σημαντική παρουσία στα χρόνια της χούντας, καταθέτει μεταξύ άλλων τα έργα «Θεσσαλικός κύκλος» (1974), «Μετανάστες» (1974), «Ελεύθεροι πολιορκημένοι» (εμπνευσμένο από την αντιδικτατορική πάλη, 1977). Ο Μάνος Λοΐζος το «Καλημέρα ήλιε» (1974), «Τα τραγούδια του δρόμου» (1974), που ήταν πρώτες ηχογραφήσεις απαγορευμένων του τραγουδιών, όπως και «Τα νέγρικα» (1975). Ο Χρήστος Λεοντής γράφει το «Καπνισμένο τσουκάλι» (1975) σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, ο Νίκος Μαμαγκάκης το «Σκλάβοι πολιορκημένοι» (1974), ο Δήμος Μούτσης τις «Μαρτυρίες» (1974) και την «Εργατική συμφωνία» (1976), ο Θωμάς Μπακαλάκος «Τα αγροτικά» (1975), ο Πάνος Τζαβέλλας, εξόριστος στα χρόνια της χούντας, παρουσιάζει σειρά δίσκων με αντάρτικα τραγούδια και δικά του. Ο Διονύσης Σαββόπουλος, μετά «Το περιβόλι του τρελού», τον «Μπάλο» και το «Βρώμικο ψωμί», επανέρχεται με τα «Δέκα χρόνια κομμάτια» (1975).