Το έργο αναφέρεται στη μεγάλη αγωνία του ανθρώπου να σωθεί απ' ό,τι τον περικλείει και τον δεσμεύει, φανερώνοντας ένα βασικό χαρακτηριστικό του κόσμου και του ανθρώπου: τον αδιάκοπο πόλεμο ανάμεσα στην ελευθερία του πνεύματος και τη φθαρτότητα της ύλης.
Ο Νίκος Καζαντζάκης γράφει το μυθιστόρημα το 1950-1951. O συγγραφέας επεξεργάζεται κάποια περιστατικά από τη ζωή του θεανθρώπου, ο οποίος προβάλλεται ως πρότυπο για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται μέσα σ' έναν κόσμο που δίνει προτεραιότητα στις υλικές απολαύσεις και όχι στην πνευματικότητα. Η διφυής οντότητα του θεανθρώπου δίνει στο συγγραφέα τη δυνατότητα να μιλήσει για τη δισυπόστατη φύση του ανθρώπου και να επιχειρήσει μια ευρύτερη αναφορά στην ύπαρξη, τα ζητούμενα και τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Για τον Καζαντζάκη κάθε άνθρωπος είναι «θεάνθρωπος» και παλεύει ανάμεσα στην ψυχή του και τη σάρκα του, με απώτερο σκοπό τη θέωση.