ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ («ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ»): Κυρία Παπαρήγα, σας άκουγα προηγουμένως που λέγατε ότι κύριος στόχος του κόμματός σας είναι ο δικομματισμός, και βεβαίως κρατάτε την επιφύλαξη και απέναντι στα άλλα κόμματα της ελάσσονος αντιπολιτεύσεως για να κάνετε την κριτική σας. Περίπου ίδιος ήταν και ο τόνος που χρησιμοποίησε ο κ. Κωνσταντόπουλος προχθές εδώ. «Κύριος στόχος - είπε - του Συνασπισμού είναι ο δικομματισμός και βεβαίως οι επιμέρους κριτικές για άλλα ζητήματα με τα άλλα κόμματα, σε χαμηλότερα επίπεδα». Δε θα ήταν πιο εύκολο να πετύχετε καλύτερο αποτέλεσμα στο δικομματισμό, καλύτερο χτύπημα στο δικομματισμό, αν είχατε καταφέρει να βρείτε έναν κώδικα συνεννόησης μεταξύ σας τα κόμματα της αριστερής αντιπολίτευσης, παρά τώρα που, όπως και να το κάνουμε, είσαστε κάπως σκόρπιοι;

ΑΛ.ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Οι κώδικες συνεννόησης δε βρίσκονται προεκλογικά, όταν δεν υπάρχουν κώδικες συνεννόησης αντικειμενικά όλη την προηγούμενη περίοδο. Γιατί για να πολεμήσει κανείς το δικομματισμό, δεν μπορεί να τον πολεμήσει μόνο στην εκλογική διάσταση του προβλήματος, πρέπει να τον πολεμήσει και στην ουσία, γιατί ο δικομματισμός παίρνει πάρα πολλές μορφές και είναι πολιτική. Και η παρατήρηση που κάνουμε εμείς ή να πάρω την τελευταία συνέντευξη του κ. Κωνσταντόπουλου που την παρακολούθησα, μου έμεινε η εντύπωση ότι το πρόβλημα το οποίο θέτει είναι ότι έχουμε μια μονοκομματική κυβέρνηση που γίνεται αλαζονική, η οποία δεν έχει πρόγραμμα, η οποία δεν αξιοποιεί τις προτάσεις των άλλων κομμάτων. Αυτή η τοποθέτηση είναι μια κριτική τοποθέτηση, να μου επιτραπεί, που μπορεί να γίνεται ανάμεσα σε κόμματα που έχουν κοινά σημεία, έχουν και κάποιες διαφορές. `Η εκφράζει και το παράπονο ενός κόμματος που στο κάτω - κάτω δε χρησιμοποιείται κατά τον κατάλληλο τρόπο από το κυβερνητικό. Αυτό δεν είναι ουσιαστική πάλη κατά του δικομματισμού. Τι είναι ο δικομματισμός; Είναι δύο κόμματα στην Ελλάδα, τα οποία εγκλωβίζουν λαϊκά στρώματα σε μια νεοφιλελεύθερη πολιτική. Στις αναδιαρθρώσεις που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση, στη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια, στο νέο δόγμα του ΝΑΤΟ, που προβλέπει αλλαγή συνόρων, διείσδυση κεφαλαίων και εκμετάλλευση των λαών των πρώην σοσιαλιστικών χωρών κλπ. Αμφισβητεί σύνορα. Επομένως δεν μπορεί ο ελληνικός λαός να φανταστεί ότι το πρόβλημά μας είναι γιατί έχουμε δυο μεγάλα κόμματα και 3-4 ή 5 μικρά. Γιατί αν τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν καλή πολιτική, πολύ καλό θα ήταν, η καλή πολιτική να συνδέεται με δύο μεγάλα κόμματα. Επομένως το ζήτημα είναι πάρα πολύ ουσιαστικό.

Και το δεύτερο. Κύριε Ρουμπάνη, και το λέμε με κάθε ειλικρίνεια, με ποια έννοια; Γιατί εμείς θα θέλαμε πραγματικά, έστω και από διαφορετικούς δρόμους, να χτυπάγαμε την πολιτική των δύο κομμάτων πάρα πολύ έντονα. Οταν βάζεις ζήτημα μετεκλογικής συνεργασίας, σημαίνει ότι οι διαφορές σου δεν είναι τόσο πολύ ουσιαστικές. Διότι ένα κόμμα δεν αλλάζει μετά τις εκλογές. Μιλάμε για ένα κόμμα αποκρυσταλλωμένο. Δεν είναι ένα καινούριο κόμμα το ΠΑΣΟΚ, υπό εξέλιξη, που ταλαντεύεται δεξιά - αριστερά και πραγματικά ένα εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί να του ενισχύσει την αριστερή ταλάντευση. Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα διαμορφωμένο κόμμα, το οποίο έχει κάνει τεράστια ζημιά στην Ελλάδα. Οχι περισσότερη στον τομέα της οικονομίας από αυτήν που έκανε η Νέα Δημοκρατία. Εχει κάνει μεγάλη ζημιά στη λαϊκή συνείδηση. Μέσα στο ΠΑΣΟΚ βρίσκεται ο κύριος όγκος ανθρώπων με ριζοσπαστική συνείδηση και σ' αυτόν έχει κάνει πάρα πολύ μεγάλη ζημιά. Γι' αυτό σας λέω, βεβαίως οικονομικά - κοινωνικά το ίδιο θα έκανε και η Νέα Δημοκρατία, δεν έχω καμία αμφιβολία. Δυο σταγόνες νερό είναι. Γι' αυτό το μέτωπο κατά του δικομματισμού δεν μπορεί να ανοίξει το δρόμο στην κεντροαριστερά. Εμείς τουλάχιστον δε συναινούμε σε αυτή την κατεύθυνση. Δηλαδή να συγκεντρωθούν περισσότερα κόμματα και να αδυνατίσει η αντιπολίτευση!

ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗ («ΕΡΤ»): Θα ήθελα να πάω την ερώτηση του κ.Ρουμπάνη πιο πέρα. Εχετε θέσει ως βασικό στόχο, εκτός από την ενίσχυση του κόμματος στις εκλογές, τη μείωση των δυνάμεων του δικομματισμού και κατ' επέκταση τη δημιουργία του μετώπου. Και μάλιστα, είπατε και σήμερα, με προοπτική εξουσίας. Με δεδομένο ότι ο στόχος είναι στόχος που έχει μπει από πάρα πολλά χρόνια για το κόμμα σας, στην περίπτωση που οι εκλογές δεν αναδείξουν μείωση των δυνάμεων του δικομματισμού, θα ήθελα να μου πείτε εάν θα επανεξετάσετε την τακτική σας για τη δημιουργία του μετώπου και τη συνεργασία με τα άλλα κόμματα.

ΑΛ.ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Η διαδικασία συγκρότησης του μετώπου μη φανταστείτε ότι βρίσκεται σε άμεση και στενή συνάρτηση με μια συγκεκριμένη εκλογική μάχη. Γι' αυτό σας είπα, η δική μας αντίληψη για το τι σημαίνει μέτωπο και ποια θα είναι η δράση του μετώπου δεν είναι κλεισμένη σε μια κονσέρβα των εκλογικών διαδικασιών και του Κοινοβουλίου. Αμα είναι να χτιστεί ένα μέτωπο, το οποίο απλώς να είναι άλλος ένας φορέας συμμαχικός, που θα δρα με συνηθισμένους όρους, τέτοιο μέτωπο δε χρειάζεται. Εμείς λέμε βεβαίως ότι το ρήγμα στο δικομματισμό σημαίνει ότι οι λαϊκές μάζες, τα εργατικά λαϊκά στρώματα, εγκαταλείπουν αυτή την πολιτική. Αυτό είναι. Επομένως ή είναι «ετοιμοπόλεμα», να το πω έτσι, ή είναι σχεδόν έτοιμα να προσχωρήσουν σε έναν αγώνα αντίθετο από αυτή την πολιτική. Θα μπουν στον αγώνα και αυτοί που θα ψηφίσουν το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά είναι διαφορετικό πράγμα να ψηφίζεις και την άλλη μέρα να αγωνίζεσαι και είναι διαφορετικό πράγμα να κάνεις αυτή την πολιτική επιλογή και να επιδρά στην κάλπη. Αναμφισβήτητα η διαδικασία συγκρότησης του μετώπου θα είναι πιο εύκολη με ένα ρήγμα στο δικομματισμό σήμερα, αλλά το μέτωπο θα χτιστεί, ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα που θα υπάρξει. Η αναθεώρηση της τακτικής μας. Το θέμα που θίξατε, κυρία Ρουμελιώτη, δεν είναι θέμα τακτικής. Το μέτωπο θα χτιστεί για ποιο σκοπό; Πρώτα - πρώτα για να θωρακίσει το λαό στην άμυνα που πρέπει να κάνει σε αυτή την επίθεση που δέχεται. Για να οργανώσει την πάλη του λαού, όχι μόνο απέναντι στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ή την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και απέναντι στην πλουτοκρατία του τόπου, στο μεγάλο κεφάλαιο. Να, μια βασική διαφορά μας από τα άλλα κόμματα. Εμείς, πέρα από τη μάχη που δίνουμε στο καθαρά πολιτικό επίπεδο, αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι η μάχη στο κοινωνικό επίπεδο, σε κάθε τόπο δουλιάς, οργάνωση των εργατοϋπαλλήλων, ασυμφιλίωτη πάλη κατά της μεγάλης εργοδοσίας. Τι μέτωπο θα είναι αυτό, αν πριν από όλα δε δώσει ώθηση στην ταξική πάλη;

Και με την ευκαιρία, αναμφισβήτητα - και το εννοώ έτσι, ελπίζω να μην παραφραστεί - μετά από κάθε μεγάλη μάχη όχι μόνο εκλογική, αλλά μετά από μεγάλο κύκλο κινητοποιήσεων, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας βγάζει τα συμπεράσματά του. Και όπου χρειάζεται να βελτιωθούμε, να γίνουμε πιο επαρκείς, πιο ικανοί, πιο αποτελεσματικοί, αλίμονο αν δεν πρέπει να το κάνουμε και αλίμονο αν δεν αξιοποιήσουμε και δεν αποτιμήσουμε το πώς δώσαμε κι αυτή την εκλογική μάχη. Και μια άλλη πλευρά. Καμιά φορά μας γίνεται η ερώτηση: «Θα αλλάξετε πολιτική μετά τις εκλογές;». Καλά, είναι δυνατόν να πηγαίνουμε στην κάλπη και να λέμε ότι η πολιτική μας έχει επιβεβαιωθεί, η κοινωνική πραγματικότητα στην Ελλάδα επιβεβαιώνει τις θέσεις μας για τη φτώχεια - είπαμε ότι θα υπάρξει και θα αυξηθεί - και άλλα ζητήματα, τον πόλεμο κ.λ.π., είναι δυνατόν να αλλάξει μέσα σε ένα βράδυ μόνο από το εκλογικό αποτέλεσμα; Το εκλογικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει, αν θέλετε, την ικανότητα του Κόμματος τη δοσμένη στιγμή να επιταχύνει τις διεργασίες, τη δύναμή του, την ικανότητα, την αποτελεσματικότητά του. Αλλά αλίμονο αν η πολιτική μέχρι την κάλπη θεωρείται σωστή και την άλλη μέρα το πρωί αλλάζει. Εγώ σας λέω, πέστε ότι θα πάρουμε ένα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό. Αυτό τι σημαίνει; Να σας πω κάτι; Οσο πιο μεγάλο είναι το ποσοστό του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, τόσο πιο μεγάλες ευθύνες παίρνουμε στην πλάτη μας και τότε πρέπει να είμαστε πάρα πολύ αυστηροί με τον εαυτό μας. Και τότε πρέπει να εξετάσουμε καλύτερα το Κόμμα, τη λειτουργία του, τους δεσμούς του με τις λαϊκές μάζες. Διότι αναλαμβάνουμε μεγάλες ευθύνες, μαζί βεβαίως με τους φίλους, συμμάχους. Δεν αισθανόμαστε μόνοι μας, αυτό να το πούμε. Αλλά μιλώντας για το Κόμμα, βεβαίως αναλαμβάνουμε μεγάλες ευθύνες. Και θα πρέπει να ανταποκριθούμε. Διότι ξέρετε καλά, τα λόγια είναι εύκολα, αλλά πρέπει να ανταποκριθούμε και στην πράξη.