Σε μια κρίσιμη περίοδο για την κατάσταση των εργαζομένων της χώρας, το ΠΑΜΕ, απαντώντας στην επίθεση του κεφαλαίου σε βάρος του συνόλου των εργατικών δικαιωμάτων και ιδιαίτερα σ' αυτά που σχετίζονται με την υγεία και την κοινωνική πρόνοια, διατυπώνει, μέσα από τις αγωνιστικές του πρωτοβουλίες, τις θέσεις του και τους στόχους πάλης της εργατικής τάξης για την Υγεία και την Πρόνοια. Πιστεύουμε ότι οι θέσεις του ΠΑΜΕ μπορούν να αποτελέσουν τη βάση μιας ουσιαστικής συζήτησης μέσα στους εργαζόμενους στην Υγεία, γενικότερα στο εργατικό - λαϊκό κίνημα για να ενισχυθεί η αγωνιστική συσπείρωση και δράση γι' αυτό το σοβαρότατο πρόβλημα.

Για την εργατική τάξη, η υγεία είναι η πλήρης σωματική - πνευματική και κοινωνική ευεξία, η αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με το κάθε λογής περιβάλλον (οικολογικό, εργασιακό κλπ.). Το ταξικό κίνημα δεν μπορεί να συμφωνήσει με απόψεις που θεωρούν και αντιμετωπίζουν την υγεία σαν εμπόρευμα και σαν ατομική ευθύνη.

Να αναρωτηθούμε στη θέση ενός εργαζόμενου: Γιατί τόσα χρόνια παραμένουν και οξύνονται τα προβλήματα στην πρόληψη και την προστασία της υγείας; Γιατί δε λαμβάνονται μέτρα στο σχολείο, στους χώρους δουλιάς, ειδικά μέτρα για τις γυναίκες, για τους ηλικιωμένους; Γιατί ακόμα διατηρούνται τα φακελάκια, τα ράντζα, οι ουρές στα πολυιατρεία και τα νοσοκομεία και τα λαϊκά στρώματα χρυσοπληρώνουν συνεχώς και πιο υποβαθμισμένες υπηρεσίες;

Η απάντηση δίνεται μέσα από την πείρα μας. Η αιτία βρίσκεται στην πολιτική που αντιμετωπίζει την υγεία της εργατικής τάξης, του λαού μας, σαν κόστος, σαν εμπόρευμα και χρησιμοποιεί την υγεία του λαού για να αυξηθεί η κερδοφορία του κεφαλαίου. Η αιτία βρίσκεται στο εκμεταλλευτικό σύστημα που έχει κύριο, αποκλειστικό στόχο την αύξηση των κερδών της πλουτοκρατίας, με την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και την επιδείνωση όλων των όρων αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης.

Το τονίζουμε αυτό γιατί ο αγώνας για την υγεία της εργατικής τάξης είναι άρρηκτα δεμένος με τον αγώνα ενάντια στη συνολική αντιλαϊκή πολιτική, για την ανατροπή του καθεστώτος της κυριαρχίας των μονοπωλίων.

Αυτό το συμπέρασμα έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί όσο χειροτερεύει η κατάσταση της εργατικής τάξης, όσο χειροτερεύουν οι όροι αμοιβής, διαβίωσης, συνθηκών εργασίας, τόσο θα υπονομεύεται η υγεία των εργατικών οικογενειών. Θα παραμένουν σε υψηλό επίπεδο ή θα αυξάνουν τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες. Θα είναι υψηλά τα ποσοστά των θανάτων που μπορούν να αποφευχθούν. Θα γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνη η πορεία επανεμφάνισης παλιών νοσημάτων π.χ. φυματίωση και άλλων, που στον έναν ή τον άλλο βαθμό είχαν μειωθεί.

Τα αντεργατικά - αντιλαϊκά μέτρα στην υγεία κινούνται στους εξής άξονες:

1. Ισχυρό πλήγμα στο δημόσιο τομέα Υγείας με τον καθορισμό ιδιωτικών - οικονομικών κριτηρίων.

2. Υποχρηματοδότηση του δημόσιου τομέα Υγείας.

3. Επέκταση του ιδιωτικού τομέα με νέες επενδύσεις και εξαγορές.

4. Ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης, με αιχμή τα επαγγελματικά ταμεία, σε περίοδο όπου τα ασφαλιστικά ταμεία αναλαμβάνουν μεγαλύτερο βάρος για τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών Υγείας και την κάλυψη του κενού της υποχρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε περίοδο μεγαλύτερης σύνδεσης των ασφαλιστικών ταμείων με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες και μαζικής αγοράς υπηρεσιών από τους επιχειρηματίες που λυμαίνονται το χώρο της Υγείας.

Ενα μέρος των προνοιακών δομών, όπως οι Παιδικοί Σταθμοί, τα Κέντρα Παιδικής Μέριμνας, τα Κέντρα Φροντίδας Οικογένειας, μεταφέρονται στην Τοπική και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, επιδιώκοντας να λειτουργήσουν σε ιδιωτική βάση. Παράλληλα εκχωρούνται δραστηριότητες στη φιλανθρωπία, στις μη κυβερνητικές οργανώσεις, στον εθελοντισμό και στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Διαλύεται έτσι ο όποιος ενιαίος - δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας είχε κατακτηθεί.

Στον τομέα της ψυχικής υγείας, η κυβερνητική πολιτική οδηγεί τα δημόσια ψυχιατρεία στο κλείσιμο, μέσα από το κοινοτικό πρόγραμμα «ΨΥΧΑΡΓΩΣ», με άλλοθι την αποασυλοποίηση. Τεράστια χρηματικά ποσά διατίθενται για δομές ιδιωτικού δικαίου. Το μοναδικό παιδοψυχιατρικό νοσοκομείο στην Πεντέλη βρίσκεται σε καθεστώς διάλυσης.

Ο κλάδος Υγείας του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας, του ΙΚΑ, εξαιτίας της κυρίαρχης πολιτικής είναι ελλειμματικός, την τελευταία δεκαετία.

Χαρακτηριστικά: Με έσοδα 2.402.558.798 ευρώ, έχει έξοδα 2.842.375.833 ευρώ και έλλειμμα 439.817.035 ευρώ.

Στις συνολικές δαπάνες για κοινωνική προστασία, η συμμετοχή του κράτους τείνει όλο και μειούμενη, σε σχέση με την αυξητική τάση που παρουσιάζει η ποσοστιαία συμμετοχή των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης.

Χαρακτηριστικά στην Υγεία: Τα έξοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης το 1993 ήταν 8.350.253 ευρώ και τα έξοδα του κρατικού προϋπολογισμού τον ίδιο χρόνο ήταν μόνο 3.100.880 ευρώ. Το 2003 τα έξοδα των ταμείων ήταν 25.415.937 ευρώ και του κράτους μόνο 8.075.621 ευρώ.

Αντίστοιχα, η πηγή προέλευσης των εσόδων των δημόσιων νοσοκομείων δείχνει και επιβεβαιώνει την πολιτική μετακύλησης των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού στα ασφαλιστικά ταμεία και στους ασφαλισμένους, επιδιώκοντας στα πλαίσια της ατομικής ευθύνης και της δραστικής μείωσης της κρατικής συμμετοχής ν' αποτελέσουν τα ασφαλιστικά ταμεία τον κύριο χρηματοδότη των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας.

Στα έσοδα των νοσοκομείων, το 4,55% καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό και το 79,76% από τη συμμετοχή στα νοσήλια.

Καταρρέει ο μύθος της δωρεάν Υγείας. Η εργατική τάξη παρά το ότι είναι ο αποκλειστικός δημιουργός του κοινωνικού πλούτου, καλείται να πληρώνει ξανά και ξανά και μέσα από διάφορους μηχανισμούς, επίσημους και ανεπίσημους, υψηλά χρηματικά ποσά, προκειμένου να κάνει χρήση των υπηρεσιών Υγείας, όταν παρουσιαστεί ανάγκη.

Ετσι η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη στις ιδιωτικές δαπάνες Υγείας, που αποτελούν και το 45% των συνολικών δαπανών Υγείας ή κάθε χρόνο οι εργαζόμενοι πληρώνουν από την τσέπη τους 7,3 δισ. ευρώ (Πηγή ΟΟΣΑ).

Τα διαγνωστικά κέντρα και συνολικά ο ιδιωτικός τομέας Υγείας πλουτίζει από τις συμβάσεις που συνάπτονται με τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και με το ίδιο το δημόσιο.

Σύμφωνα με στοιχεία της διοίκησης του ΙΚΑ, το 1998, το Ιδρυμα δαπάνησε για εξετάσεις στα διαγνωστικά κέντρα 12.208.780.493 δρχ. και για κόστος νοσηλίων - εξετάσεων σε ιδιωτικές κλινικές στην Αττική το ποσό των 3.921.814.678 δρχ.

Ο τζίρος των διαγνωστικών κέντρων αυξήθηκε το 2001 κατά 65%, σε σχέση με το 1997.

Το 2001 ο τζίρος έφθασε τα 833,5 εκατ. ευρώ, ενώ το 1997 ήταν 506 εκατ. ευρώ.

Οι ιδιωτικές κλινικές παρουσιάζουν αύξηση των συνολικών τους πωλήσεων το 2001, ύψους 439,1 εκατ. ευρώ. Ποσοστιαία αύξηση κατά 22,7%, σε σχέση με το 2000.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες, έχοντας διπλασιάσει στα μέσα της δεκαετίας του 1990 τα ασφαλιστικά τους συμβόλαια, διεκδικούν την ανατροπή του ασφαλιστικού συστήματος, το χτύπημα των κατακτήσεων και παροχών των εργαζομένων, τις φοροελαφρύνσεις των επιχειρηματιών και βιομηχάνων, την κατάργηση του ιατρικού απορρήτου, ώστε να μπορέσουν να αυξήσουν τις επενδύσεις και τα κέρδη τους, με την προώθηση της ιδιωτικής ασφάλισης και των επαγγελματικών ασφαλιστικών ταμείων σε κεφαλαιοποιητική βάση.

Η κρατική φαρμακοβιομηχανία, αλλά και η βιομηχανία σύγχρονου βιοϊατρικού εξοπλισμού και αναλώσιμων υλικών, είναι σχεδόν ανύπαρκτες.

Οι κυβερνήσεις φρόντισαν να «καθαρίσουν» το έδαφος για να διευκολύνουν τις κερδοφόρες επενδύσεις των πολυεθνικών εταιριών που λυμαίνονται στην κυριολεξία το δημόσιο σύστημα υγείας, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη αγορά πωλήσεών τους.

Πενήντα πέντε εταιρίες ελέγχουν το 91% της συνολικής αξίας της αγοράς των νοσοκομείων.

Το 90% των αναγκών καλύπτεται από εισαγωγές, ενώ ο δημόσιος τομέας απορροφά το 65% των προμηθειών.

Ολο το δημόσιο σύστημα Υγείας είναι υποταγμένο στην υπηρεσία της κερδοφορίας των μονοπωλίων.

Το φάρμακο είναι ένα ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα στα χέρια της ιδιοκτησίας μιας χούφτας εκμεταλλευτών, αντί να είναι δημόσιο κοινωνικό αγαθό και η αντίστοιχη βιομηχανία λαϊκή περιουσία.

Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ ουσιαστικά ασκούν ίδια πολιτική στον τομέα της Υγείας - Πρόνοιας.

Εχουν κοινό στρατηγικό στόχο. Διαφωνούν σε επουσιώδη ζητήματα ή στους ρυθμούς εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων.

Και τα δύο κόμματα είναι υπέρ της συνύπαρξης του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα υγείας.

Δημαγωγούν όταν λένε πως η υγεία είναι αγαθό και την ίδια στιγμή συμφωνούν σε μέτρα εμπορευματοποίησης της υγείας.

Η ηγεσία του ΣΥΝ μιλά για το συμπληρωματικό ρόλο του ιδιωτικού τομέα της υγείας στο δημόσιο.

Τα κόμματα αυτά έχουν αποδεχτεί τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, την ΕΕ, την ΟΝΕ, που υπηρετούν την επίθεση των πολυεθνικών σε βάρος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων.

Στο έδαφος όμως αυτής της πολιτικής δεν μπορεί να υπάρξει πρόληψη και προστασία της Υγείας, από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης, παρά μόνο σε εκείνο το επίπεδο που δεν απειλείται το καπιταλιστικό κέρδος και διευκολύνεται η αναπαραγωγή του κεφαλαίου και της εκμετάλλευσης.

Οι ηγεσίες των συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ έχουν συμφωνήσει στο χαρακτήρα και στην ουσία των αντιδραστικών αλλαγών που διαδραματίζονται στην υγεία και την πρόνοια. Αποδέχονται τη λογική του ανταγωνισμού και της ανταγωνιστικότητας για την αύξηση των κερδών της πλουτοκρατίας και στον τομέα της Υγείας. Συμφωνούν με την κυρίαρχη αντιλαϊκή πολιτική, καλλιεργώντας αυταπάτες πως πάνω στο έδαφος αυτό μπορούν να υπάρξουν λύσεις στα οξυμένα προβλήματα υγείας και πρόνοιας.