Η κυβέρνηση του BJP ανακοίνωσε την πρόθεσή της για εκλογές στην Ινδία τον Απρίλη. Μια καιροσκοπική κίνηση, με στρατηγικούς κινδύνους.

Ο Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ δύσκολα θα μπορούσε να βρει καλύτερη περίοδο για να επιδιώξει την επανεκλογή του στην πρωθυπουργία και τη διατήρηση του κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) στην εξουσία. Η συνάντησή του με τον Περβέζ Μουσάραφ, τον στρατηγό - πρόεδρο του Πακιστάν, χαιρετίστηκε από το διεθνή Τύπο ως «πρωτοβουλία ειρήνης». Την 13η Γενάρη - από το Μεξικό, όλως παραδόξως - ο ίδιος και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουόκερ Μπους, ανακοίνωσαν από κοινού μια «συμφωνία» ανταλλαγών τεχνολογίας σε πυρηνικό και συμβατικό επίπεδο, και γενικότερη οικονομική συνεργασία. Η αγροτική παραγωγή, λόγω των μουσώνων της περασμένης χρονιάς, των καλύτερων της τελευταίας δεκαετίας, πήγε θαυμάσια (και η Ινδία παραμένει, βασικά, αγροτική χώρα). Επιπλέον, την «ευφορία» αυξάνει η «πλημμύρα» δημοσιευμάτων για τη μεταφορά θέσεων εργασίας από δυτικές πολυεθνικές, ειδικά του τομέα της τεχνολογίας και των υπηρεσιών, στην Ινδία, πρωτίστως λόγω του εργατικού της δυναμικού, που έχει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα: Είναι εκπαιδευμένο στην αγγλική. Και, κυρίως, είναι «εξαιρετικά φθηνό».

Η «μαγική» αυτή πολιτική εικόνα για το ινδουιστικό εθνικιστικό κυβερνών την Ινδία κόμμα συντίθεται, βεβαίως, σε μεγάλο μέρος της, από επικοινωνιακά τρικ (πράγμα που δύσκολα θα εξέπληττε τον Ελληνα αναγνώστη). Για παράδειγμα, η ανακοίνωση Μπους από το Μεξικό, όπως δήλωσε διαφωτιστικά στην εφημερίδα Financial Times Αμερικανός διπλωμάτης, έγινε σε χρόνο «που ζήτησε» συγκεκριμένα το Νέο Δελχί, και ο χρόνος αυτός έτυχε, κατά δαιμονική σύμπτωση, να είναι η επόμενη μέρα εκείνης που ο Βάτζπαϊ δήλωσε ότι «ήρθε η ώρα της απόφασης», κηρύσσοντας πρόωρες εκλογές (κανονικά, θα διεξάγονταν τον Ιούνη). Η συγκυρία της καλής παραγωγής των αγροτών - τομέας που απασχολεί μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους - είναι εξαιρετικά αμφίβολο, αν θα συνεχιστεί και αυτόν τον Ιούνη. Μια λιγότερο υπερτονισμένη από την κυβέρνηση, αλλά εξίσου σημαντική διάσταση της συγκυρίας, είναι οι φοροαπαλλαγές, ύψους τουλάχιστον δύο δισεκατομμυρίων ευρώ, για τα υψηλότερα ταξικά στρώματα της ινδικής κοινωνίας, που ανακοίνωσε. Και, ακόμη, υπάρχει και το «σοκ» στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το Κογκρέσο, που ακόμη αναζητά τα αίτια της ήττας του στις κρατιδιακές εκλογές στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς, και κάποιου είδους στρατηγική - ή ακόμη και ηγεσία, αν και τέτοιο ζήτημα δεν τίθεται δημοσίως, η Σόνια Γκάντι παραμένει η «σημαία» του - για να επουλώσει τις χαίνουσες πληγές του.

Ο Μάνοτζ Τζόσι, υπεύθυνος του πολιτικού ρεπορτάζ της εφημερίδας The Hindu, εκτιμά ότι «όλοι αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν το BJP και τους συμμάχους του στο να εξασφαλίσουν μια πλειοψηφία δύο τρίτων στη Βουλή, πράγμα που θα τους έδινε τη δυνατότητα να τροποποιήσουν το Σύνταγμα. Και, με δεδομένο ότι το BJP έχει ένα έντονα φορτισμένο ιδεολογικά πρόγραμμα, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα πολύ διαφορετικό είδος πολιτικής στην Ινδία». Η φράση «έντονα ιδεολογικά φορτισμένο πρόγραμμα» αποτελεί μάλλον ευφημισμό: Στην καρδιά της ιδεολογίας του BJP, βρίσκεται το ταξικό και θρησκευτικό μίσος, ειδικά κατά των χαμηλότερων καστών και των μουσουλμάνων. Το τρομερό πογκρόμ του 2002 κατά των μουσουλμάνων του Γκουτζαράτ, με τουλάχιστον 2.000 νεκρούς και 150.000 άστεγους, που σήμερα ακόμη ζουν σε στρατόπεδα προσφύγων, κι έγινε με την πλήρη συνενοχή, αν όχι το συντονισμό και την καθοδήγηση της κρατιδιακής κυβέρνησης του Ναρέντρα Μόντι - από τους βασικότερους πολιτικούς συμβούλους του Βάτζπαϊ και σημαντική φιγούρα στο κυβερνών κόμμα - προειδοποιούσε η βραβευμένη Ινδή συγγραφέας Αρουντχάτι Ρόι, ήταν «μόνον η αρχή». Οι πιο φανατικοί των οργανώσεων βάσης της κυβέρνησης (RSS, VHP), την οποία στελέχη των δύο μεγάλων κομμουνιστικών κομμάτων της Ινδίας δεν έχουν διστάσει να αποκαλέσουν «φασιστικής ιδεολογίας», οραματίζονται την Hindutva - ένα φυλετικά και θρησκευτικό «καθαρό κράτος». Και μοιάζουν διατεθειμένοι να μη σταματήσουν πουθενά ώσπου να το επιτύχουν. Παρ' όλ' αυτά, το BBC News Online έκανε πρόσφατα λόγο περί «επανίδρυσης» του BJP ως «κεντροδεξιού» κόμματος.

Εξω, η κυβέρνηση Βάτζπαϊ «πάει καλά»: Ο Μπους αποκάλεσε την Ινδία «σύμμαχο στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», αφήνοντας ...μεγαλόθυμα κατά μέρος το ότι ο Βάτζπαϊ, βασικά λόγω της λαϊκής αγανάκτησης, αρνήθηκε να στηρίξει τον πόλεμο εναντίον του Ιράκ και την κατοχή του (ως προς το τελευταίο, η Ουάσιγκτον συνεχίζει να τρέφει ελπίδες, αν το BJP κερδίσει). Στο τελευταίο τεύχος του Foreign Affairs (Γενάρης - Φλεβάρης 2004), ο Κόλιν Πάουελ επικαλείται σε άρθρο του, στο οποίο υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση του Μπους ...«επιζητεί τη συνεργασία» διεθνώς, ως εξέχον παράδειγμα την «στρατηγική συμμαχία με την Ινδία». Με το διπλωματικό του ύφος, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ λέει ότι η Ουάσιγκτον «επιχείρησε να βοηθήσει» στην έναρξη διαλόγου για το Κασμίρ, που παρ' ολίγο να οδηγήσει την Ινδία σε πόλεμο με το Πακιστάν το 2002 - έναν πόλεμο που θα κλιμακωνόταν σε πυρηνικό όλεθρο. «Δεν αυτοεπιβληθήκαμε ως διαμεσολαβητές», γράφει ο Πάουελ, αν και πολλοί διατηρούν τις αμφιβολίες τους γι' αυτό.

Και καθώς οι θεωρητικά αντιθετικές τάσεις της νεοφιλελεύθερης «παγκοσμιοποίησης» και της άγριας ταξικής εκμετάλλευσης, από τη μια, και του έξαλλου εθνικισμού, του υπερφίαλου σοβινισμού και της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, από την άλλη, συνενώνονται στο κυβερνών κόμμα, που επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει στις κάλπες την ευνοϊκή γι' αυτό συγκυρία, στο Μουμπάι - πιο γνωστό ως Βομβάη - άρχιζαν την Παρασκευή οι εργασίες του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ, με την ενεργητική εμπλοκή σ' αυτό των δύο ινδικών κομμουνιστικών κομμάτων. Θα μπορέσει να αποτελέσει, άραγε, μια πρώτη απάντηση στην επιθετική πολιτική τακτική του Βάτζπαϊ και των περί αυτόν; Μπορεί - και μακάρι, να ήταν έτσι - αλλά μένουν πολλοί αγώνες ακόμη να δοθούν και ιδιαίτερα εκείνοι που αφορούν στην ινδική πραγματικότητα...