Εξηντάχρονο, άλυτο πρόβλημα
Πέμπτη 22 Γενάρη 2004

Από προηγούμενη κινητοποίηση των εικαστικών για το ασφαλιστικό
Τα κόμματα της Βουλής καλεί στις 28/1 στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20), στις 4μ.μ., το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, για να παρουσιάσουν τις απόψεις τους σε ένα καυτό πρόβλημα των εικαστικών: Το Ασφαλιστικό - Συνταξιοδοτικό. Πρόβλημα, που πρωτοδιατυπώθηκε, επίσημα, με την ίδρυση του Επιμελητηρίου (1944) και που επί 60 χρόνια παραμένει άλυτο.

Οι κινητοποιήσεις για το Ασφαλιστικό - Συνταξιοδοτικό των εικαστικών στη δεκαετία του '60, είχαν ως αποτέλεσμα να υιοθετηθεί από τη χούντα (1971) ένα ιδιόρρυθμο καθεστώς «τιμητικών συντάξεων» δύο επιπέδων, μικρής και μεγάλης σύνταξης. «Αυτό δημιούργησε», όπως αναφέρει το ΔΣ του ΕΕΤΕ σε ανακοίνωσή του, «εκτός από την οικονομική ανισότητα και μια κατάσταση προσβλητική για τη συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών που, ή δεν εγκρίνονταν ικανοί να την πάρουν, ή σε καλύτερη περίπτωση θα εγκρίνονταν ως "μικροί"».

Εναλλακτική «λύση» ήταν και παραμένει η αυτασφάλιση (!). Ο αγώνας για την οριστική λύση του Ασφαλιστικού - Συνταξιοδοτικού προβλήματος, μετά την αλλαγή του νόμου του Επιμελητηρίου το 1981, είχε ως αποτέλεσμα το 1996 να καταργηθεί το σύστημα των διακρίσεων στις τιμητικές συντάξεις και να προσδοθεί σ' αυτές ένας χαρακτήρας κοινωνικής παροχής. Και αυτό, όμως, δεν κράτησε πολύ. Τον Ιούνιο του 2000, ο Γενικός Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου προσέβαλε δεκάδες αποφάσεις απονομής σύνταξης, με το αιτιολογικό ότι η τεκμηρίωση των αποφάσεων δεν ήταν επαρκής. Το 2003 ψηφίστηκε νέος νόμος για τις τιμητικές, που κατάργησε το νόμο του '96 και έθεσε τις βάσεις για την κατάργηση του θεσμού, μειώνοντας ταυτόχρονα, έως μηδενισμού, τη δυνατότητα διεκδίκησης τιμητικής σύνταξης.

«Ολες αυτές τις δεκαετίες, η πολιτεία, στην προσπάθειά της να αποφύγει τις ευθύνες της απέναντι στο πρόβλημα των ανασφάλιστων καλλιτεχνών, χρησιμοποιεί παρελκυστικά ένα σύστημα επιλεκτικής παροχής βοηθημάτων, τις κατ' ευφημισμόν τιμητικές συντάξεις. Η άρνηση των μέχρι τώρα κυβερνήσεων να λύσουν οριστικά το πρόβλημά μας έχει ως βάση την άρνησή τους να δεχτούν αυτό που το Σύνταγμα κάνει σαφές ότι το έργο τέχνης και ο πολιτισμός δεν είναι εμπόρευμα. Και ως εκ τούτου, ο καλλιτέχνης δεν είναι εμπορευματοπαραγωγός».

«Μέχρι τώρα, όμως, ενώ το έργο τέχνης τιμά την Ελλάδα, ο καλλιτέχνης πεθαίνει ανασφάλιστος».

Τέλος, σημειώνουμε ότι η πρόταση του ΕΕΤΕ για το Ασφαλιστικό - Συνταξιοδοτικό στηρίζεται στην τριμερή (καλλιτέχνης - κράτος - χρήστης), χρηματοδότηση της Ασφάλισης των εικαστικών καλλιτεχνών, ώστε να διασφαλίζεται μια κατώτατη σύνταξη και για τον καλλιτέχνη που δεν πουλάει και δεν μπορεί να ανταποκρίνεται συστηματικά στις οικονομικές οφειλές.