ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Θερμοκήπιο κερδών για την ολιγαρχία

Αύξηση 33% στη μάζα των κερδών τους παρουσίασαν στο 9μηνο του 2003 οι 5 μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι

Σάββατο 24 Γενάρη 2004

Σε 1,1 δισ. δρχ. τη μέρα φτάνει το καθαρό ημερήσιο κέρδος για τους 5 μεγάλους ντόπιους τραπεζικούς ομίλους. Ταυτόχρονα, όπως προκύπτει από τους ισολογισμούς που δημοσίευσαν για το 9μηνο Γενάρης - Σεπτέμβρης 2003, η αύξηση των κερδών σε σύγκριση με το 2002 εκτινάχτηκε στο 33%, ήταν δηλαδή δεκαπλάσια από τον επίσημο τιμάριθμο. Η συγκεκριμένη εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της εντεινόμενης τοκογλυφικής πολιτικής, της λεηλασίας των λαϊκών εισοδημάτων που συντελείται σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων και μάλιστα σε μια περίοδο που η κυβέρνηση, ο ΣΕΒ και η ηγεσία της ΝΔ, με πρόσχημα τον «μπαμπούλα» του πληθωρισμού, διαγκωνίζονταν γύρω από την αύξηση της λεγόμενης «ανταγωνιστικότητας» των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων. Το νέο κοινό γνώρισμα που καταγράφεται στους δημοσιευμένους ισολογισμούς 9μηνου 2003 είναι η «συμπίεση» στα μισθολογικά κονδύλια των τραπεζών σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμη και από τον επίσημο πληθωρισμό. Η μείωση σε πραγματικές τιμές του μισθολογικού κόστους στις τράπεζες (αύξηση μόλις 1,1% σε σύγκριση με το 2002) είναι αποτέλεσμα των λεγόμενων προγραμμάτων «εθελούσιας εξόδου» εργαζόμενων, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη και, που ανάλογα με τους συσχετισμούς των πολιτικών δυνάμεων, ενδέχεται να πάρουν και τη μορφή ανοιχτών απολύσεων, προκειμένου να φουσκώσουν ακόμα περισσότερο τα κέρδη και τα μερίσματα των μεγαλομετόχων τους.

Είναι γνωστό ότι το τραπεζικό κεφάλαιο πηγαίνει μπροστά από τις εξελίξεις που αφορούν στο σύνολο του μεγάλου κεφαλαίου. Επομένως, η συγκεκριμένη τάση αποτελεί προπομπό των γενικότερων εξελίξεων. «Πλάτη» σε αυτή την πολιτική έβαλαν και οι υποταγμένες και συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, οι πολιτικές δυνάμεις του λεγόμενου κοινωνικού (συν)εταιρισμού που άλλοτε ανοιχτά, άλλοτε συγκεκαλυμμένα, στήριξαν την εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική. Οι ισολογισμοί των τραπεζών αποτυπώνουν ανάγλυφα και το γεγονός ότι η αύξηση της μάζας των κερδών και των ποσοστών της κερδοφορίας τους (33% στο 9μηνο του 2003) πηγαίνει αντάμα με τη μείωση των θέσεων εργασίας. Να, λοιπόν, ποιος ωφελείται και καρπώνεται τη λεγόμενη «ανάπτυξη» της οικονομίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση του τραπεζικού κλάδου (και σε αρκετούς άλλους) οι εργαζόμενοι, ως σύνολο, όχι μόνο δεν κέρδισαν κάτι από την αύξηση του ΑΕΠ κατά 4%, αλλά αντίθετα έχασαν και από πάνω. Με άλλα λόγια, ο βαθμός εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης εντείνεται και αποκτά ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.

Η απομύζηση των λαϊκών εισοδημάτων από τη δράκα του τραπεζικού κεφαλαίου συντελείται στον «παραδοσιακό» χώρο της τοκογλυφίας. Από αυτήν την πρακτική αποσπούν, σε καθημερινή βάση, το αστρονομικό ύψος των 11 εκατ. ευρώ ή περισσότερα από 3,7 δισ. δρχ. τη μέρα. Το συγκεκριμένο κονδύλι (καθαρά έσοδα τόκων) αφορά στους καθαρούς τόκους που μπαίνουν στα θησαυροφυλάκιά τους, δηλαδή το ποσό μετά την αφαίρεση των (λιγοστών) τόκων που δίνουν για τη συνολική μάζα των καταθέσεων στους πελάτες τους. Πρόκειται για ανοιχτή λεηλασία: Στο 9μηνο του 2003, οι 5 τραπεζικοί όμιλοι απέσπασαν καθαρούς τόκους ύψους 2,97 δισ. ευρώ ή περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δραχμές! Πέρυσι (9μηνο 2002) το συγκεκριμένο κονδύλι είχε διαμορφωθεί σε 2,64 δισ. ευρώ. Επομένως, η αύξηση της τοκογλυφίας για το 2003 (συγκριτικά με το 2002) έφτασε σε 12,2%. Το γεγονός αυτό είναι αποτέλεσμα της αύξησης της πίτας των δανείων, αλλά και της μεγέθυνσης του χάσματος ανάμεσα στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων. Το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στηρίζεται η εκμετάλλευση αυτής της μορφής βρίσκεται στην πολιτική λιτότητας, στην ακρίβεια, στις συνθήκες ένδειας που έχει επιβάλει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.

Από τους ισολογισμούς 9μηνου 2003 των 5 μεγάλων τραπεζικών ομίλων (Εθνικής, Eurobank, Alpha, Εμπορικής και Πειραιώς) προκύπτουν τα παρακάτω συνολικά μεγέθη:


Α. Σ.