Η «μυθική» Χορωδία Τρικάλων
Πέμπτη 26 Φλεβάρη 2004

«Γεννήθηκα στο Βόλο κι έζησα τα παιδικά μου χρόνια σε εποχές που οι επαρχιακές πόλεις ήσαν όμορφες, ειδυλλιακές (...) Από τη φύση μου ήμουνα μοναχικό παιδί και με πλούσια φαντασία. Φέρνω στο νου μου την παιδική μου φιγούρα, να σκαρώνει ολόκληρες ώρες ιστορίες φανταστικές που τις ζούσα έντονα, δοσμένη σ' έναν άλλο φανταστικό κόσμο. Στο σπίτι μας, υπήρχε ένα όμορφο μαύρο πιάνο, δώρο στη μητέρα μου στο γάμο της. Ηταν ένας από τους φίλους μου στα παιδικά μου παιχνίδια. Οταν η μητέρα μου με συνόδευε για πρώτη φορά στο Ωδείο του Βόλου ήταν σαν να συνέχιζα μια από τις όμορφες δικές μου φανταστικές ιστορίες(...)».

Απλά, σεμνά, θερμά τα παραπάνω λόγια της, ταιριάζουν με ό,τι είναι σαν άνθρωπος και ό,τι έπραξε σαν δημιουργός η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, η «μάνα - τροφός» μιας χορωδίας, η οποία αποτελεί κορυφαίο «σταθμό», μέγιστο σημείο αναφοράς την ιστορία της χορωδιακής τέχνης στην Ελλάδα, υπόδειγμα όσον αφορά στη λειτουργία, στο σκοπό και το έργο μιας χορωδίας. Αναφερόμαστε στην περίφημη, ιστορική - και καλλιτεχνικά και κοινωνικοπολιτικά - «Χορωδία Τρικάλων», τη «γέννηση», την πορεία και το σπουδαίο έργο της οποίας «διηγείται» το βιβλίο της Τερψιχόρης Παπαστεφάνου «Ο μύθος μιας χορωδίας» (εκδόσεις «Προσκήνιο»). Το βιβλίο, αναπόφευκτα, αποτελεί και αυτοβιογραφία, καθώς η - δεμένη με το έργο του Μίκη Θεοδωράκη, με τους ποιητές και τους αγώνες της Αριστεράς - «Χορωδία Τρικάλων» για την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου δεν ήταν, απλώς, έργο, ιδεολογία, σκοπός ζωής. Ηταν πολύ παραπάνω από «το άλλο μισό» της ύπαρξής της, σαν καλλιτέχνιδας, μάνας και συζύγου του αξέχαστου αγωνιστή του ΕΑΜ, Λεωνίδα Παπαστεφάνου (φύσει καλλιτέχνης και μέλος της χορωδίας, αν και δικηγόρος, που υπερασπίστηκε στα δικαστήρια πολλούς δεσμώτες κομμουνιστές), ο οποίος σ' όλη τους την κοινή ζωή στήριξε τον ωραίο καλλιτεχνικό αγώνα της συντρόφισσάς του. Ο «Πυγμαλίωνάς» της και «η ψυχή της Χορωδίας», όπως χαρακτηρίζει η Τ. Παπαστεφάνου τον σύντροφό της, «ήταν εξουθενωτικά πιεστικός, για την πραγματοποίηση των δικών μου οραμάτων. Η καριέρα μου και η καριέρα της Χορωδίας Τρικάλων του χρωστάνε πολλά».

Ηταν, λοιπόν, επόμενο, στην παρουσίαση του βιβλίου να μιλήσουν επαινετικά για την Τ. Παπαστεφάνου και τη μοναδική προσφορά της, οι Μίλτος Λογιάδης, Μαρούλα Κλιάφα, Βασίλης Κολοβός, Αιμιλία Υψηλάντη και Αποστόλης Ζώης, με συντονιστή τον δημοσιογράφο Γιάννη Ε. Διακογιάννη. Ο Γ. Διακογιάννης, ανοίγοντας την εκδήλωση, ανέφερε ό,τι του είπε ο κουρέας του, πριν την εκδήλωση: «Κι εγώ στα νιάτα μου ήμουν στη χορωδία Λάρισας. Ζήλευα, όμως, την κοπελιά μου, όχι γιατί ήταν όμορφη. Απλά εκείνη ήταν στη Χορωδία Τρικάλων. Η χορωδία εκείνη ήταν η ΧΟΡΩΔΙΑ με κεφαλαία γράμματα».

Ο Γ. Διακογιάννης ανέφερε ότι ο υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ Αχιλλέας Κανταρτζής τού τηλεφώνησε από τα Τρίκαλα, για να εκφράσει τη λύπη του που δεν μπορούσε να παραστεί στην παρουσίαση του βιβλίου, όπως και ο υποψήφιος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κώστας Νταϊλιάνας. Ο γνωστός δημοσιογράφος μετέφερε, επίσης, ότι ο Επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης, του είπε: «Χαιρετίζω την εκδήλωση της αγαπημένης μας Τερψιχόρης Παπαστεφάνου. Χαιρετίζω το έργο της και την ομορφιά του», καθώς και τα χαιρετιστήρια της Μ. Καραγιώρη και των πολιτικών αρχηγών Γ. Παπανδρέου, Κ. Καραμανλή, Ν. Κωνσταντόπουλου και Δ. Τσοβόλα.