Μήπως θεωρούν δεδομένα αυτά που έχουν - υποτίθεται - κατακτηθεί, μήπως θεωρούν «φυσικά» κάποια πράγματα, που ουσιαστικά αναιρούν αυτά που έχουν κερδηθεί, ύστερα από αγώνες;
Απαντά η Χριστίνα Σκαλούμπακα, μέλος του προεδρείου της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας.
Οι αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο, που έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του '80, ήταν αποτέλεσμα των διεκδικήσεων του γυναικείου κινήματος στη χώρα μας. Οι αλλαγές αυτές, που αφορούσαν στη θέση της γυναίκας στην οικογένεια από νομικής πλευράς (κατάργηση της προίκας, διατήρηση του επωνύμου της γυναίκας κλπ.) δε συνοδεύτηκαν από αλλαγές κοινωνικές και οικονομικές τέτοιες, που θα έδιναν ουσιαστικό περιεχόμενο στην υπόθεση της γυναικείας ισοτιμίας. Αντίθετα, οι αντιλαϊκές επιλογές των κυβερνήσεων της τελευταίας, ιδιαίτερα, δεκαπενταετίας έριξαν νέα βάρη στις πλάτες των γυναικών - αντιασφαλιστικοί νόμοι, ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, ιδιωτικοποίηση της Υγείας και της Παιδείας, όλων των τομέων που άπτονται της κοινωνικής πολιτικής που συρρικνώνεται και ενώ αποτελεί υποχρέωση του κράτους υποκαθίσταται από τις γυναίκες. Νόμοι και ρυθμίσεις στέλνουν συνειδητά τις γυναίκες της πόλης και του χωριού πίσω στο Μεσαίωνα, στην οικονομική εξάρτηση, στην ανασφάλεια και τα γηρατειά, στην υποταγή στις σκοταδιστικές αντιλήψεις και προλήψεις.
Οι νέες γυναίκες δε γνωρίζουν, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, ποιες είναι αυτές οι αλλαγές που έγιναν, πότε έγιναν και ποιος είναι ο ρόλος του γυναικείου κινήματος, κάτω από την πίεση του οποίου πραγματοποιήθηκαν αυτές οι αλλαγές. Το σχολείο σήμερα σιωπά, γιατί το σύστημα φροντίζει να μην αντιληφθούν οι νέοι άνθρωποι, και κυρίως οι νέες γυναίκες, ότι μπορούν με τους αγώνες τους ν' αλλάξουν πράγματα, που αφορούν στη ζωή τους, μπορούν, σε τελική ανάλυση, ν' αλλάξουν την ίδια τη ζωή τους. Τις θέλουν υποταγμένες και τυφλές. Οι αλλαγές αυτές έγιναν στο όνομα της προώθησης της γυναικείας ισοτιμίας. Ομως, το ερώτημα που τίθεται είναι, αν μπορεί να συμβεί αυτό στην πραγματικότητα, αν δεν επιτυγχάνεται, ταυτόχρονα, η οικονομική ανεξαρτησία της γυναίκας μέσα στην οικογένεια, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με την πλήρη σταθερή και μόνιμη απασχόληση, με δημόσιο δωρεάν σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, Παιδείας, Υγείας, σεξουαλικής αγωγής, με συνταξιοδοτικά δικαιώματα, που θα της εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Αντίθετα, οι νέες γυναίκες στην εποχή της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης και της «νέας τάξης» βιώνουν τη σκληρή πραγματικότητα της ανεργίας και της μερικής απασχόλησης. Για να βρουν δουλιά, πρέπει να δηλώνουν άγαμες ή να υπογράφουν δηλώσεις ότι δε θα μείνουν έγκυες. Καταλαβαίνετε πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα για τα νέα ζευγάρια, που θέλουν να ξεκινήσουν την κοινή ζωή τους, αλλά οι οικονομικές συνθήκες είναι τέτοιες που τους αποτρέπουν. Γι' αυτό, άλλωστε, αργούν να παντρευτούν ή να δημιουργήσουν οικογένεια.
Εξάλλου η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της ελληνικής κυβέρνησης για τη νέα γυναίκα έχει ένα βασικό σύνθημα: Συμφιλίωση οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων. Τούτο εστί μεθερμηνευόμενο ότι η γυναίκα θα είναι το φτηνό ευέλικτο εργατικό δυναμικό της μερικής απασχόλησης και, από την άλλη, θα φέρει στις πλάτες της το βάρος της απουσίας κοινωνικής πολιτικής, υποκαθιστώντας την υποχρέωση του κράτους. Με το ιδεολόγημα αυτό, όμως, επιδιώκουν ταυτόχρονα να επιδράσουν και στη συνείδηση των νέων γυναικών, υποβάλλοντας την ιδέα ότι η εργασία τους είναι συμπληρωματική μέσα στην οικογένεια. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες είναι τέτοιες, που οι αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο πριν από μια εικοσαετία παραμένουν κενό γράμμα, αφού δε συνοδεύονται από κοινωνικές αλλαγές, που θα προωθήσουν πραγματικά την υπόθεση της γυναικείας ισοτιμίας και χειραφέτησης. Πολλές φορές δε, οι αλλαγές αυτές χρησιμοποιήθηκαν σαν άλλοθι για να δικαιολογήσουν την αντιδραστική πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας τα επόμενα χρόνια. Στο βαθμό, λοιπόν, που δεν μπορεί να είναι η νέα γυναίκα οικονομικά ανεξάρτητη, που επιδιώκεται να μένει εγκλωβισμένη στο μικρόκοσμο της οικογενειακής εστίας, να αποτελεί το ευκολόπιστο καταναλωτικό κοινό, που θα μένει μακριά από τα δύσκολα της πολιτικής και κοινωνικής διεργασίας, διατάξεις, όπως, λ.χ., της συμμετοχής στα αποκτήματα παραμένουν χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.
Μπορεί το προικοσύμφωνο να έχει καταργηθεί, αλλά σήμερα το ελληνικό κράτος ζητά από τις νέες γυναίκες να υπογράψουν ένα σύμφωνο συναίνεσης και υποταγής στα σχέδια της «νέας τάξης πραγμάτων», που θα το στείλουν για «προίκα» στους ισχυρούς της χώρας μας και με όχημα την ανταγωνιστικότητα και την ελεύθερη αγορά σαρώνουν ό,τι κατακτήθηκε με αγώνα και αίμα τον αιώνα που πέρασε.
Σήμερα, οι νέες γυναίκες πρέπει να αρνηθούν να υπογράψουν αυτό το προικοσύμφωνο, που θα υποθηκεύσει το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους.