Με την εκλογή νέου Προέδρου, σήμερα, μπορεί η μικρότερη αυτή κεντροαμερικανική χώρα να αποχωρήσει από τη νεοφιλελεύθερη συναίνεση που επικρατεί στην περιοχή. Αυτά, τουλάχιστον, υπόσχεται το Μέτωπο Φαραμπούντο Μαρτί για την Εθνική Απελευθέρωση (FMLN).

Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις ο Σαφίκ Αντάλ, υποψήφιος του Μετώπου, ακολουθεί με μικρή διαφορά τον επιχειρηματία Αντόνιο Σάκα, υποψήφιο του συντηρητικού δεξιού κυβερνητικού κόμματος ARENA. Ακόμα, την Προεδρία της χώρας από τον σημερινό Πρόεδρο Φρανσίσκο Φλόρες τη διεκδικούν, με ελάχιστες πιθανότητες εκλογής τους, και ο Εκτορ Σίλβα, υποψήφιος ενός συνασπισμού χριστιανοδημοκρατών των PDC και CDU, καθώς και ο Ραφαέλ Ματσούκα του δεξιού κόμματος PCN.

Το πιθανότερο είναι να υπάρξει και δεύτερος γύρος πριν από την ανάληψη της Προεδρίας την 1η Ιούνη. Εάν, τότε, μεταξύ των επίσημων καλεσμένων θα βρίσκεται και ο Φιντέλ Κάστρο, εξαρτάται από το εκλογικό αποτέλεσμα, καθώς το Σαλβαδόρ είναι η μόνη λατινοαμερικάνικη χώρα, που δεν έχει διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα.

3,4 εκατομμύρια Σαλβαδοριανοί καλούνται σήμερα στις κάλπες. Για πρώτη φορά, οι εκλογές θα διεξαχθούν με την επίδειξη της αστυνομικής ταυτότητας και όχι πλέον με το ειδικό εκλογικό βιβλιάριο, η χρήση του οποίου σε κάθε εκλογική αναμέτρηση μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, το 1992, έδωσε τη δυνατότητα ευρείας νοθείας εκ μέρους του κυβερνητικού κόμματος ARENA, το οποίο βρίσκεται στην εξουσία πάνω από μία δεκαετία. Ενα άλλο νέο στοιχείο, δηλαδή οι πολίτες να μπορούν να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο διαμονής τους και όχι στη γενέτειρά τους, καταψηφίστηκε από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία των κομμάτων ARENA και PCN. Πίσω από αυτήν την απόρριψη, κρύβεται το γεγονός ότι τα δεξιά κόμματα, που υποστηρίζονται από τη μεγαλοαστική τάξη, έχουν τη δυνατότητα να οργανώσουν μεταφορές ψηφοφόρων με λεωφορεία, εξασφαλίζοντας έτσι την ψήφο τους. Και αυτή τη φορά έγιναν έντονες και δόλιες προσπάθειες, εκ μέρους, κυρίως, του κυβερνητικού κόμματος, εκφοβισμού του εκλογικού σώματος σε περίπτωση εκλογής του πρώην αντάρτικου Μετώπου Φαραμπούντο Μαρτί. Να πούμε, ακόμα, ότι η συμμετοχή στις εκλογές είναι πολύ χαμηλή και κινείται στο 1/3 των πολιτών που έχουν δικαίωμα ψήφου. Το νέο μέτρο διεξαγωγής των εκλογών με την αστυνομική ταυτότητα παρέχει, τουλάχιστον, τη δυνατότητα σε όσους επιθυμούν και διαθέτουν μεταφορικό μέσο να συμμετέχουν σ' αυτές. Στο μεταξύ, μετά από έκκληση του FMLN, στις σημερινές εκλογές θα παραβρεθούν και ξένοι παρατηρητές, ώστε να αποφευχθεί πιθανή νοθεία.

Ας γυρίσουμε, όμως, λίγα χρόνια πίσω στην πρόσφατη ιστορία της χώρας. Με την υπογραφή της «Συμφωνίας του Τσαπουλτεπέκ», στις 16 Γενάρη του 1992, επισφραγίζεται το τέλος ενός εμφυλίου πολέμου που διήρκεσε από το 1981 μέχρι το 1992 και ο απολογισμός του οποίου είναι τραγικός: Πάνω από 70.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τις Ενοπλες Δυνάμεις ή τα τάγματα θανάτου, 8.000 πολίτες αγνοούνται, 12.000 έχουν μείνει ανάπηροι και 1.500.000 άνθρωποι ξεριζώθηκαν αναγκαστικά από τις εστίες τους. Αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας ειρήνευσης, το Μέτωπο Φαραμπούντο Μαρτί για την Εθνική Απελευθέρωση, μέχρι τότε αντάρτικο κίνημα, μετατράπηκε σε πολιτικό κόμμα. Ο υποψήφιός του Σαφίκ Αντάλ, 73 χρόνων, έδρασε σχεδόν 60 χρόνια στην Αριστερά του Σαλβαδόρ. Κατ' αρχήν μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος στην παρανομία, αργότερα στο αντάρτικο κίνημα, μετά στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και τελευταία ως εκπρόσωπος του FMLN στο Κοινοβούλιο, όπου το Μέτωπο είναι η μεγαλύτερη δύναμη, εδώ και ένα χρόνο, με 31 έδρες. Στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη υποψηφίου, ο Αντάλ υπερίσχυσε, με μικρή διαφορά, του Οσκαρ Ορτίς. Στη συνέχεια, κάποιες ομάδες, που είχαν πριν από καιρό διασπαστεί από το FMLN, δήλωσαν ότι θα στηρίξουν την «πρόταση λαϊκής κυβέρνησης» του Μετώπου.

Οσον αφορά στο πρόγραμμα του FMLN, πρόγραμμα νίκης όπως αναφέρει, έχει στοιχεία, όπως φορολογική μεταρρύθμιση, μεταρρύθμιση του πιστωτικού συστήματος, αύξηση του κατώτατου κρατικού μισθού, προστασία του αγροτικού τομέα, πάταξη της διαφθοράς κλπ., που καθορίζουν τον «ανεξάρτητο δρόμο του Σαλβαδόρ προς το σοσιαλισμό». Δε λείπει και η κριτική στη Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου της Αμερικής (ALCA) και τη Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου για την Κεντρική Αμερική (CAFTA), η τελευταία υπογράφηκε τον περασμένο Δεκέμβρη από την κυβέρνηση. Βελτιώσεις για τους πολίτες σε μία χώρα, που είναι όσο η μισή Ελβετία, είναι όντως αναγκαίες. 45% του πληθυσμού ζει με λιγότερο από 2 δολάρια τη μέρα, 21% των Σαλβαδοριανών είναι αναλφάβητοι, ενώ η αναλογία του τι κατέχει το 10% των πλουσιοτέρων με αυτό που κατέχει το 10% των φτωχότερων είναι 33:1! Κύρια πηγή εσόδων για το Σαλβαδόρ, που καταβάλλει το 16% του προϋπολογισμού για την εξόφληση του εξωτερικού χρέους, είναι οι «remesas», τα εμβάσματα των δύο εκατομμυρίων Σαλβαδοριανών που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, και ανέρχονται στα 2.000.000.000 δολάρια.

Στο μεταξύ, το Μέτωπο τερμάτισε την προεκλογική του εκστρατεία με μία συγκέντρωση στην πλατεία Χεράρντο Μπάριος, στην καρδιά της πρωτεύουσας Σαν Σαλβαδόρ, όπου είχαν συγκεντρωθεί, όπως ανακοίνωσε ο Σαφίκ Αντάλ, πάνω από 75.000 άτομα. Η συγκέντρωση ξεκίνησε με ενός λεπτού σιγή για τα θύματα του τρομοκρατικού χτυπήματος στη Μαδρίτη στις 11 Μάρτη. Πρώτος ομιλητής ήταν ο δήμαρχος του Σαν Σαλβαδόρ, Κάρλος Ρίβας Σαμόρα - ας σημειωθεί ότι το FMLN κερδίζει το δήμο του Σαν Σαλβαδόρ για τρεις συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις. Στη συνέχεια, πήρε το λόγο ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία Μινγκία Παϊές, ο οποίος τόνισε: «Η χώρα βλέπει εμάς, που παλαιότερα συγκρουόμασταν, να ενώνουμε τις δυνάμεις μας...», « αυτός δεν είναι ένας αγώνας μεταξύ καπιταλισμού και κομμουνισμού, ο λαός δε μας έδωσε την εντολή να αλλάξουμε το σύστημα...». Ας σημειωθεί ότι η παλαιότερη δέσμευση του Μετώπου για διάλυση των Ενόπλων Δυνάμεων, όταν κάποτε αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας, ακυρώθηκε στο πρόσφατο συνέδριό του, τον περασμένο Αύγουστο. Αμέσως μετά, ο Γενικός Συντονιστής του FMLN έσπευσε να δηλώσει: «Καταδικάζουμε την τρομοκρατία, και έχουμε την ηθική δύναμη να το πούμε, αφού σε όλα τα χρόνια του αγώνα μας πότε δεν την ασκήσαμε». Η συγκέντρωση έληξε με την ομιλία του υποψηφίου Σαφίκ Αντάλ, ο οποίος αναφέρθηκε κυρίως στο πρόγραμμα που θα εφαρμόσει η κυβέρνηση του FMLN σε περίπτωση εκλογικής νίκης.

Φυσικά, στην εκλογική διαδικασία υπήρξε και παρέμβαση των ΗΠΑ, που, μέσω του υπευθύνου για Ζητήματα του Ημισφαιρίου, Ρότζερ Νοριέγκα, απηύθυνε έκκληση, ώστε «οι Σαλβαδοριανοί να εκλέξουν κάποιον που συμμερίζεται το όραμά μας, τις αξίες μας, το ενδιαφέρον για περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των χωρών μας». Η Ουάσιγκτον ανησυχεί για την πιθανότητα εγκαθίδρυσης μιας ανεξάρτητης κυβέρνησης στο Σαλβαδόρ, που πιθανώς να αντιταχθεί στα ηγεμονικά της σχέδια και να συνάψει συμμαχίες με την Κούβα και τη Βενεζουέλα.

Από την άλλη πλευρά, το FMLN διαβεβαιώνει τον ΟΗΕ ότι ως κυβέρνηση θα συμβάλει στη «διεύρυνση της δημοκρατικής αντίληψης για εθνική ασφάλεια».