Εικονική πραγματικότητα
Κυριακή 16 Απρίλη 2000

Λοιπόν, ακούστε, τίποτα δεν είναι αληθινό. Ζούμε μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα! Ξέρετε, κάτι σαν αυτό που είδαμε στην τηλεόραση το βράδυ των εκλογών. Οπου οι δημοσιογράφοι πέρναγαν μέσα από τοίχους, που δεν ήτανε τοίχοι, ντεκόρ, που δεν ήταν ντεκόρ, αποτελέσματα, που δεν ήταν αποτελέσματα!

Ολα αυτά που μας επιβάλλουν δεν είναι πραγματικά. Δημιουργήματα της φαντασίας μας είναι. Ο κόσμος - και τα πράγματα - δεν υπάρχουν. Είμαστε όλοι πνεύματα, που έχουμε την ικανότητα να φτιάχνουμε εικόνες, προφανώς «για να τη βρίσκουμε»! Εικόνες με σασπένς, βέβαια, για να έχει ενδιαφέρον. Εικόνες με πολέμους, με ανεργία, με αδικία... εικόνες εκλογών!

Τα προβλήματα που θέλουν λύσεις δεν είναι αληθινά. Απόδειξη οι επιλογές των ψηφοφόρων. Φέρνουν πρώτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ και από δίπλα, απόσταση αναπνοής, τη Νέα Δημοκρατία. Ποιος ψηφοφόρος, με σάρκα να πονάει, με κόκαλα που πονάνε, θα τόλμαγε τέτοια ενέργεια; Κανένας! Το πνεύμα, όμως, τι έχει να χάσει; Τίποτα! Πουλάκι είναι και πετάει...

Είμαστε πουλάκια, λοιπόν, που πετάμε χαρούμενα. Που τιτιβίζουμε - πάλι χαρούμενα - από δέντρο σε δέντρο. Παρακάμπτουμε τις ουρές στον ΟΑΕΔ, τα ράντσα στα νοσοκομεία, τους βομβαρδισμούς στο Κόσσοβο... το Ελσίνκι, τη Λισαβόνα! Δίνουμε μια, με τα φτερά της φαντασίας μας, πάντα, και ό,τι μας μπαίνει εμπόδιο, το κάνουμε διαφανές! Και έτσι όπως πέρναγε ο κ. Λιάρος στο «Mega», μέσα από τους πίνακες με τα αποτελέσματα, χωρίς ούτε ο ίδιος να τσαλακωθεί, ούτε αυτά να αλλοιώσει, περνάμε και εμείς όλα αυτά που μας στριμώχνουν. Τίποτα δεν αλλάζουμε και τίποτα δε μας αλλάζει!

«Τα πράγματα δεν υπάρχουν, παρά όταν γίνονται αντιληπτά από τις αισθήσεις μας»!

Τα λόγια του Μπέρκλεϊ ακούγονται, πια, σχεδόν προοδευτικά. Τι είπε ο κακόμοιρος Επίσκοπος, που η ιστορία τον κατέγραψε σαν «αντιδραστικό φιλόσοφο»; Είπε ότι «για να υπάρχει κάτι, πρέπει να γίνεται αντιληπτό»! Αφού, λοιπόν, δε γίνεται αντιληπτό ότι είμαστε στριμωγμένοι, δεν είμαστε στριμωγμένοι! Αφού δεν το καταλαβαίνουμε ότι είμαστε άνεργοι, σημαίνει πως δεν είμαστε άνεργοι. Αφού δεν αντιλαμβανόμαστε την ανισότητα, πάει να πει δεν υπάρχει - αντικειμενικά - ανισότητα.

ΠΑΣΟΚ, λοιπόν, και από κοντά ΝΔ. Εικονική πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα με τοίχους, που δεν είναι τοίχοι. Πεντάμορφη, πλαστική, πεντακάθαρη, όπως στα διαφημιστικά. Περνάς ανάμεσά της χωρίς να την ακουμπήσεις και χωρίς να σε ακουμπήσει. Διαφανής! Τίποτα δεν καταλαβαίνεις. Σε σφάζουν και δεν πονάς, γιατί ο πόνος δεν είναι αντικειμενικός. Σε βάζουν στο περιθώριο και εσύ νιώθεις ότι είσαι στο κέντρο του κόσμου. Σε πατάνε στο λαιμό και εσύ ευχαριστιέσαι, γιατί ξέρεις πως η μπότα, που σου πιέζει το λάρυγγα, δεν είναι αληθινή. Δεν υπάρχει αντικειμενικά μπότα. Δικό σου δημιούργημα είναι ο πόνος που νιώθεις στα στήθια σου από την ανασφάλεια, από την έλλειψη οξυγόνου, από τη βία, από την καταπίεση, από την έλλειψη οραμάτων.

Δημιουργήματα της - άρρωστης - φαντασίας σου είναι τα προβλήματα. Και λόγια των κομμουνιστών, βέβαια, που διδάσκουν «ασεβή πράγματα», ότι, δήθεν, υπάρχει ύλη και υλική πραγματικότητα. Οτι τα πράγματα υπάρχουν, έστω και αν εσύ δεν τα αντιλαμβάνεσαι. Λόγια των κομμουνιστών είναι όλα αυτά, που θέλουν να πείσουν τον - αφελή - κόσμο ότι υπάρχουν συνταξιούχοι που πεινάνε, άστεγοι, άνεργοι, απελπισμένοι! Ολα αυτά δεν είναι πραγματικά.

«Μόνο ο θεός υπάρχει πραγματικά και ανεξάρτητα από τα αισθήματα», έλεγε ο Αγγλος φιλόσοφος.

Και η εικονική πραγματικότητα, λέω εγώ. Μην την ξεχνάμε αυτή. Σαν το θεό είναι και ετούτη. Είναι η μόνη υπαρκτή και υπάρχει ανεξάρτητα από τα αισθήματά μας. Και έχει τις ίδιες -και περισσότερες - ικανότητες με τη φιλοσοφία του Μπέρκλεϊ. Αυτή μάλιστα έχει και πλάκα. Είναι σαν ένα παιχνίδι. Μπαίνεις, βγαίνεις από τους τοίχους της και καταδιασκεδάζεις. Οπως κάνουν τα παιδιά με τις πόρτες που στριφογυρίζουν στα αεροδρόμια και στα καλά ξενοδοχεία. Μπαίνεις στα προβλήματα, βγαίνεις από τα προβλήματα. Τίποτα δε σε ακουμπάει και τίποτα δεν ακουμπάς. Στριφογυρίζεις γύρω από τον άξονά σου. Σαν τη σβούρα.

Και παίζοντας με τους τοίχους, που δεν είναι τοίχοι, με τα ντεκόρ, που δεν είναι ντεκόρ, φτάνεις και βάζεις την υπογραφή σου. «Αφού τα πράγματα δεν υπάρχουν αντικειμενικά», λες «και επομένως δε με ενδιαφέρουν, δε βάζω το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ να μαλώνουν». Τους φέρνεις στα ίσα και γίνεται χαλασμός. Και συ στέκεσαι παραπέρα και χτυπιέσαι στα γέλια. Αόρατος όπως είσαι, αφού δεν υπάρχεις αντικειμενικά, όπως δεν υπάρχουν και τα προβλήματα, ποιος να σου ζητήσει ευθύνες και ποιος να σε τιμωρήσει;


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ