Τα συνδικάτα, η Πατριωτική Ενωση, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κολομβίας και μη κυβερνητικές οργανώσεις καταγγέλλουν εδώ και καιρό τη συμμετοχή των ντόπιων και ξένων εταιριών στη δημιουργία, χρηματοδότηση και χρήση των εγκληματικών παραστρατιωτικών οργανώσεων στη διευθέτηση εργασιακών διαφορών και εξάλειψη της πολιτικής αντιπολίτευσης που τις καταγγέλλει. Ο «Ρ» παραθέτει στη συνέχεια αποσπάσματα από σχόλιο του Ντικ Εμάνουελσον για το παραπάνω θέμα στην εφημερίδα «Βος» του ΚΚ Κολομβίας.

«Ποιες άλλες εταιρίες χρηματοδότησαν παραστρατιωτικούς; Πότε θα μπουν στο τραπέζι τα χαρτιά της "Κόκα-Κόλα" και της μεταλλευτικής εταιρίας "Ντρούμοντ"; Η "Τσικίτα" δεν αναφέρει πόσο καιρό και με πόσα χρήματα στήριξε την εν λόγω ομάδα. Αλλά δε λέει και ποια από τις τρεις θεωρούμενες από τις ΗΠΑ "τρομοκρατικές" ομάδες έλαβαν τα χρήματα. Οι Επαναστατικές Στρατιωτικές Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), ο Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN), ή οι Ενωμένες Ομάδες Αυτοάμυνας (AUC). Θα ήταν τουλάχιστον ασυνήθιστο, μία αμερικανική εταιρία να χρηματοδοτεί μία από τις πρώτες δύο αντάρτικες ομάδες, πόσο μάλλον όταν, όπως αναφέρεται σε επίσημες εκθέσεις, οι παραπάνω αντάρτικες ομάδες εκδιώχθηκαν ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '90 από την επαρχία Ουραμπά, όπου βρίσκονται οι περισσότερες μπανανοφυτείες της "Τσικίτα".

Μένουν, λοιπόν, μόνο οι λεγόμενες Ενωμένες Ομάδες Αυτοάμυνας (AUC). Αυτή η ομάδα έχει το λίκνο της στο Ουραμπά, απ' όπου προέρχονται και τα αδέρφια Φιντέλ και Κάρλος Καστάνιο, ιδρυτές της κυριότερης αυτής παραστρατιωτικής οργάνωσης.

Η εξήγηση της "Τσικίτα" ηχεί ακόμα πιο παράξενα: "Η οικειοθελής αποκάλυψη γνωστοποιήθηκε στον υπουργό Δικαιοσύνης, επειδή η εταιρία έμαθε ότι αυτές οι ομάδες κηρύχτηκαν τρομοκρατικές και θα αποτελούσε έγκλημα η συνέχιση της υποστήριξής τους".

Τι σημαίνει αυτό, ότι δηλαδή οι υπεύθυνοι της "Τσικίτα" δε γνώριζαν πως οι παραστρατιωτικοί των AUC συντηρούσαν "Μοτσακαμπέσας", οι οποίοι αποκεφάλιζαν εργάτες στις μπανανοφυτείες και στη συνέχεια έπαιζαν ποδόσφαιρό με τα "τρόπαιά" τους; Ξύπνησαν, λοιπόν, μόνο όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ κήρυξε τους παραστρατιωτικούς τρομοκράτες. Ωστόσο, αυτό έγινε τον Απρίλη του 2003, γιατί χρειάστηκε η "Τσικίτα" δεκατρείς μήνες για την αποκάλυψή της;

Στη διάρκεια της δεκαετίας του '90 δολοφονήθηκαν, στο Ουραμπά, χίλια μέλη της Κολομβιανής Αριστεράς, κυρίως της Πατριωτικής Ενωσης. Η πλειοψηφία των δολοφονηθέντων ήταν εργάτες στις μπανανοφυτείες. Οι παραστρατιωτικοί, με τη βοήθεια της 17ης ταξιαρχίας του Στρατού και του στρατηγού Ρίτο Αλέχο ντελ Ρίο, διέπραξαν τις βάρβαρες δολοφονίες, σύμφωνα με στοιχεία οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ενός συνταγματάρχη που συμμετείχε στις επιχειρήσεις. Ο στρατηγός ντελ Ρίο είχε, τότε, συλληφθεί για να αφεθεί αργότερα ελεύθερος, με απόφαση του εισαγγελέα Οσόριο.

Το 1988, ο Εμιλιάνο Γκαετάνο, στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Σιένεγα και εργάτης στις μπανανοφυτείες, είχε ήδη έναν κατάλογο χιλίων εργατών για την επανίδρυση του συνδικάτου μπανάνας. Ομως, δεν τα κατάφερε. Δολοφονήθηκε μαζί με άλλους δύο συντρόφους του. Τρία χρόνια αργότερα πήγα στη Σιένεγα, όπου γινόταν η πρώτη απεργία μετά το 1928 (όταν με διαταγή της "Γιουνάιτιτ Φρουτ Κόμπανι" δολοφονήθηκαν 3.000 εργάτες), αλλά το 1996, στη δεύτερη επίσκεψή μου, είχαν δολοφονηθεί ή εκδιωχθεί βίαια όλα τα συνδικαλιστικά στελέχη. Το 2000, περάσαμε, σχεδόν παράνομα, από τις μπανανοφυτείες, καθώς οι παραστρατιωτικοί ήταν στη Σιένεγα και στη Μαγδαλένα πανταχού παρόντες, σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνδικάτου SINTRAINAGRO, Χοσέ Γκέτε. Εκείνη την εποχή υπήρχαν διαπραγματεύσεις για τη "συλλογική σύμβαση" που ωστόσο δεν είχε τίποτε το συλλογικό, παρά μόνο ήταν μία ατομική διευθέτηση μεταξύ εταιρίας και εργαζομένων. Στη συνέχεια, επιστρέφοντας στην Μπογκοτά, έγραψα ένα πεντασέλιδο άρθρο για την εφημερίδα της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Σουηδίας. Δύο βδομάδες αργότερα ο Χοσέ Γκέτε είχε δολοφονηθεί.

Τα νεκροταφεία του Ουραμπά και της Σιένεγα είναι γεμάτα με πτώματα εργατών στις μπανανοφυτείες, θύματα της απληστίας των μετόχων των πολυεθνικών που ποτέ δεν πάτησαν το πόδι τους στις εν λόγω φυτείες, απ' όπου πολλοί εργάτες αναγκάστηκαν να φύγουν για να σώσουν τη ζωή τους.

Η "Τσικίτα" φυσικά θα διαψεύσει ότι χρηματοδότησε παραστρατιωτικούς. Αυτόν τον καιρό, δε, σκέφτεται να εγκαταλείψει την Κολομβία, ενώ, σύμφωνα με τη SINTRAINAGRO, για τις φυτείες της "Τσικίτα" φαίνεται να ενδιαφέρεται ο Σύνδεσμος Κολομβιανών Παραγωγών, "Κολμπάν". Πίσω της αφήνει η πολυεθνική χιλιάδες εργαζόμενους μέσα στην ανασφάλεια. Πάντα όταν οι τιμές στην παγκόσμια αγορά πέφτουν, οι βορειοαμερικανικές πολυεθνικές βρίσκουν ένα πρόσχημα για την αποχώρησή τους και αφιερώνονται πια μόνο στην εμπορική μεσιτεία».