Ο αμμοβολιστής καταστρέφει τα σωθικά του σε μια σκληρή απάνθρωπη δουλιά. Το αντίτιμο ίσως λίγο ψηλότερο από εκείνο του άλλου εργαζόμενου, αλλά ίσα που φτάνει συνήθως, να ζήσει με κάποια αξιοπρέπεια την οικογένειά του. Το ίδιο ισχύει για μια σειρά από τα λεγόμενα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Οι εργαζόμενοι, που είναι υποχρεωμένοι να τα ασκούν, συνήθως ξέρουν, πριν αρχίσουν να δουλεύουν, το είδος της ζημιάς που θα πάθουν. Δεν έχουν όμως άλλη επιλογή. Μαζί με την εργατική τους δύναμη πουλάνε και τη μελλοντική υγεία τους, για να κατορθώσουν, να επιβιώσουν. Για να μπορέσουν, να ανταλλάξουν αυτή την καταστροφή με τη δυνατότητα στέγης, τροφής, μόρφωσης των παιδιών, μια ανάσα και κάποιο χαμόγελο στον ελεύθερο χρόνο...
Ο επαγγελματίας αθλητής δέχεται από νεαρή ηλικία, να τον φουσκώνουν με όλων των λογιών τα χημικά προϊόντα. Να του αλλάζουν τη φύση. Να του κλέβουν την αθωότητα της εφηβείας. Να τον ληστεύουν από την περιπέτεια της προσπάθειας. Την περιπέτεια με την αρχική της έννοια του απρόβλεπτου. Εκείνου που ισορροπεί ανάμεσα στο «μπορώ» και «δεν μπορώ». Εκείνου, που το «δεν μπορώ» πλησιάζεται, κατακτιέται, απομακρύνεται και κατακτιέται πάλι από τα χιλιάδες επαναλαμβανόμενα «μπορώ». «Μπορώ» διαρκώς και πειθαρχημένα, στα όρια του «δεν μπορώ», έτσι που το «δεν μπορώ», να γίνεται εφικτό χειροπιαστό και πάλι από την αρχή άπιαστο. Δύσκολο και εύκολο ταυτόχρονα...
Τότε είναι που έχει και νόημα πραγματικό το σύνθημα (όλα τα εμπορεύονται) που βλέπουμε αγγλόφωνο στις γιγαντοαφίσες, που γέμισαν οι χορηγοί τους δρόμους μας. Τότε πράγματι «Το αδύνατο είναι Τίποτα» (Impossible is nothing). Πρόκειται για διαδρομή όμορφη, που διαπαιδαγωγεί μελλοντικό αγωνιστή. Που μαζί με τις αλλαγές στο σώμα, αλλάζει τον χαρακτήρα και τον προετοιμάζει για τις αληθινές συγκρούσεις με την πραγματικότητα.
Αυτή την όμορφη διαδρομή την αρπάζουν από τον αθλητή, τη μετατρέπουν σε προϊόν για πούλημα. To αντίτιμο φυσικά εδώ δεν είναι τα στοιχειώδη για μια αξιοπρεπή ζωή. Μετατρέπεται από απλή επιβεβαίωση σε δόξα. Στρώνει εύκολους δρόμους για την εξασφάλιση σπουδών, πτυχίων, βαθμών σε σώματα του στρατού με σίγουρα ισόβια εισοδήματα. Αστρονομικά ποσά από διαφημίσεις προϊόντων, τεράστια σπίτια, πολυτελή αυτοκίνητα... Εκεί είναι που «περνιέται ο Ρουβίκωνας» και όλοι οι δρόμοι δεν οδηγούν στη Ρώμη, αλλά κατευθύνουν στη διάκριση με κάθε μέσο. Οπου το κάθε μέσο δεν είναι ούτε κανένα μυστικό, ούτε πολύ δύσκολα ανιχνεύσιμο, ούτε το ξέρουν μόνο οι μυημένοι ή οι πολύ διεφθαρμένοι...
Πρόκειται για μια ολόκληρη ποικιλία χημικών προϊόντων για όλες τις ανάγκες και το είδος των επιδόσεων. Αν για παράδειγμα οι ανάγκες του αγωνίσματος προϋποθέτουν μυϊκή δύναμη, η χημεία που χρησιμοποιείται είναι τέτοια, που να συντηρεί σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα την υγρασία του σώματος και να δίνει τη δυνατότητα χρήσης μεγαλύτερης πρόσθετης αντίστασης. Τότε ο μυς μεγαλώνει πιο εύκολα και γρήγορα και η επίδοση γίνεται πολύ πιο εφικτή. Αν για παράδειγμα ο αθλητής είναι σε θέση χωρίς χρήση χημικού προϊόντος να κάνει κάμψεις δικεφάλων με αλτήρες των είκοσι κιλών και μετά τη χρήση του χημικού προϊόντος μπορεί να κάνει τις ίδιες κάμψεις με είκοσι πέντε κιλά, τότε οι δικέφαλοι, όπως είναι φυσικό, θα μεγαλώσουν πιο γρήγορα. Φυσικά πρόκειται για διαδικασία πολύ γρήγορης μυϊκής ανάπτυξης, που συνήθως δεν μπορούν να ακολουθήσουν τένοντες οστά κλπ. Κάπως έτσι ερμηνεύεται και η απορία που έχουν κάποιοι αθώοι παλιότεροι φίλαθλοι, που ψάχνονται να καταλάβουν για τους τόσο συχνούς «ανεξήγητους» τραυματισμούς των σημερινών αθλητών. Επίσης κάτι άγνωστους, μέχρι πρότινος, τραυματισμούς, όπως το «κάταγμα κοπώσεως».
Αν η απαίτηση δεν είναι η μυϊκή δύναμη, αλλά η δυνατότητα αεροβίωσης, τότε η χημεία φροντίζει την αύξηση του οξυγόνου με υποκατάστατα του αίματος. Η εποχή που οι μαραθωνοδρόμοι και οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων ντοπάρονταν με το ίδιο τους το αίμα (το αφαιρούσαν την περίοδο της χειμερινής προετοιμασίας και σε μεγάλο υψόμετρο) έχει μάλλον περάσει με πιο εξελιγμένες μορφές.
Σκόπιμα είμαστε έτσι απλουστευτικοί μέχρι χυδαιότητας. Φυσικά αυτές οι διαδικασίες είναι πολύ πιο σύνθετες και ειδικευμένες, αλλά η κεντρική τους ιδέα και χρήση παραμένει η ίδια. Προκύπτει από τις ίδιες τις ανάγκες. Από εκεί και πέρα διαφέρουν στην ποιότητα, στα ονόματα, στη δυνατότητα ανίχνευσης. «Ο,τι πληρώνεις παίρνεις» συνήθιζε να λέει ένας από αυτούς τους «προπονητές», που προετοιμάζουν τέτοιους αθλητές. Αλλη ποιότητα αναβολικού φαρμάκου θα πάρει για παράδειγμα το φτωχόπαιδο, που πάει να «φουσκώσει» σε κάποιο γυμναστήριο για να δουλέψει σεκιουριτάς ή «πόρτα» και άλλη ποιότητα ο επαγγελματίας πρωταθλητής. Γύρω από τον επαγγελματία πρωταθλητή αναπτύσσεται και χρησιμοποιείται πολύ σύνθετη επιστημονική γνώση. Επιστημονική γνώση που στοχεύει στην απάτη και στην επιβίωση στο σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ των άλλων πιο αποτελεσματικών ή λιγότερο αποτελεσματικών συνταγών.
Οι δύσκολες ονομασίες που χρησιμοποιούνται για αυτές τις συνταγές δεν έχουν σημασία, αφού το μόνο διαφορετικό, που προσφέρουν συνήθως είναι άλλο ένα σκαλί στην κλίμακα δυσκολίας στη δυνατότητα ανίχνευσης. Επίσης αθώα δεν είναι ούτε τα διάφορα σκευάσματα, που πουλιούνται ελεύθερα σαν βιταμίνες ή συμπληρωματικές τροφές στο εμπόριο και έχουν γεμίσει και τις ελληνικές γειτονιές με καταστήματα «υγιεινής διατροφής». Για παράδειγμα, όπως αποδείχτηκε, χαπάκια πρωτεΐνης έχουν την ιδιότητα να μετατρέπονται σε ναδρολόνη μετά από εσωτερικές χημικές διεργασίες σε συγκεκριμένους οργανισμούς.
Σκόπιμα είμαστε απλουστευτικοί και για έναν άλλο λόγο. Για να φανερωθεί η υποκρισία όλου αυτού του κυκλώματος επαγγελματικού αθλητισμού, όπου «ο κόσμος το 'χει τούμπανο και οι υπεύθυνοι κρυφό καμάρι». Οπου κύριοι υπεύθυνοι δεν είναι οι αθλητές αν και είναι οι μόνοι, που εκτός του ότι παίζουν την ίδια τη ζωή και την υγεία τους κορόνα - γράμματα, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή το δημόσιο διασυρμό. Ενας δημόσιος διασυρμός, που τείνει και αυτός να γίνει «συνηθισμένο θέαμα», αφού είναι πολύ σπάνιο επαγγελματίας πρωταθλητής, να μείνει κάποια χρόνια στην ενεργό δράση και να μη διασυρθεί με κάποια τιμωρία για κάποιο είδος ντόπινγκ στην καριέρα του.
Το φαινόμενο των τιμωριών γίνεται όλο και πιο συχνό, όχι γιατί όπως ισχυρίζονται οι αρμόδιοι «βελτιώθηκαν οι έλεγχοι και έγιναν αυστηρότεροι», αλλά γιατί έχει δυναμώσει ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιριών - χορηγών και «καρφώνουν» η μία τον αθλητή της άλλης. Επίσης διοικητικά παιχνίδια στο εσωτερικό της ΔΟΕ προκαλούν κατά καιρούς «επιχειρήσεις ξεκαθαρίσματος» κάποιων αθλητών. Τέλος, οι ίδιες οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, υπάρχουν περιπτώσεις, που «τρώνε» τους αθλητές -προστατευόμενούς τους, γιατί ίσως μεγαλώνουν οι απαιτήσεις τους, γιατί δε λένε να παραιτηθούν και να ανοίξει ο δρόμος σε άλλα «φτηνότερα» θύματα - ήρωες. Για παράδειγμα, οι κακές γλώσσες λένε πως το πρόσφατο ξεκαθάρισμα πολύ μεγάλων ονομάτων πρωταθλητών από ΗΠΑ και Βρετανία είχε τέτοιο περιεχόμενο.
Οι κύριοι υπεύθυνοι αυτής της υποκρισίας, είναι αυτοί ακριβώς, που μετέτρεψαν και συντηρούν τον αθλητισμό σε πολύ ακριβό εμπόρευμα. Είναι οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες και οι εκπρόσωποί τους (σε κυβερνήσεις, ΔΟΕ, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, και όπου αλλού). Περιττό, να «πέφτουν από τον ουρανό», κάθε φορά που κάτι αποκαλύπτεται, την ώρα που οι ίδιοι δημιουργούν και καλλιεργούν το κύκλωμα της «επίδοσης που πουλάει».
Του
Παύλου ΑΛΕΠΗ