ΦΑΤΙΧ ΑΚΙΝ
Μαζί ποτέ
Παρασκευή 12 Νοέμβρη 2004

Θα ξεκινήσω με ένα τσιτάτο της ταινίας που παρουσιάζει κάποιο ιδιαίτερο φιλοσοφικό, ας το πούμε έτσι, ενδιαφέρον: «Μπορείς να δώσεις τέλος στη ζωή σου χωρίς να αυτοκτονήσεις»! Αφού εκείνο που σε οδήγησε στην απελπισία και στη συνέχεια στην αυτοκτονία είναι η συγκεκριμένη ζωή που κάνεις και όχι η ζωή γενικά, άλλαξε τη συγκεκριμένη ζωή και ζήσε, λέει εν πολλοίς, η ταινία! Δεν έχεις, πια, λόγους να πεθάνεις! Τώρα, πια, είσαι ένας άλλος, ένας διαφορετικός άνθρωπος!

Ο γεννημένος στο Αμβούργο (1973) Τούρκος σκηνοθέτης Φατίχ Ακίν απομονώνει δυο νεαρά πλάσματα, έναν άντρα και μια γυναίκα -Τούρκοι και οι δυο γεννημένοι στη Γερμανία - που έχουν σφιχταγκαλιαστεί με την απελπισία και θέλουν να πεθάνουν. Μόλις τα δυο αυτά κουρέλια, και ιδιαίτερα ο άντρας που έχει χωθεί πιο βαθιά στο λούκι της απαξίωσης, αλλάξουν ζωή και ερωτευτούν, όχι μόνο δε θέλουν να πεθάνουν, αλλά θέλουν, επιθυμούν διακαώς, να ζήσουν. Και μάλιστα αποφασίζουν να αγωνιστούν με όλες τους τις δυνάμεις για να το πετύχουν.

Η ταινία, λοιπόν, είναι αισιόδοξη! Και γίνεται ακόμα πιο αισιόδοξη, αν σκεφτείτε πως ετούτα τα δυο πλάσματα είναι μετέωρα. Δεν είναι ούτε Γερμανοί, ούτε Τούρκοι. Τόσο η Γερμανία όσο και η Τουρκία κακό κάνουν στις ζωές τους παρά καλό. Αφού κάθε μια χώρα (πολιτισμός) ξεχωριστά τους ζητά να κάνουν πράγματα που οι ίδιοι δεν τα νιώθουν δικά τους. Αφού -τα είπαμε - δεν είναι ούτε Γερμανοί, ούτε Τούρκοι. (Ο Φατίχ Ακίν γυρίζει και τους δυο ήρωες στην Τουρκία. Εκεί, θεωρεί, πως αποκτούν ρίζες, ταυτότητα, απαραίτητα στοιχεία για να δυναμώσουν εσωτερικά).

Η ταινία καταχωρείται στις ερωτικές ταινίες. Στα γερά ερωτικά δράματα! Και δεν είναι τόσο η υπόθεση που την κάνει τέτοια, όσο η κάθαρση που φέρνει ο ίδιος ο έρωτας. Το πάθος, άλλωστε, το ερωτικό πάθος, το πάθος για τη ζωή, είναι κυρίαρχα στην ταινία. Τόσο πολύ μάλιστα που, κατά τη γνώμη μου, γίνεται σε βάρος της αντικειμενικής πραγματικότητας και αδικεί το ίδιο το φιλμ. Αφού αφήνει έξω από την έρευνά του άλλες πτυχές της ζωής, πέρα από τον έρωτα, πτυχές γερά δεμένες με τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των ανθρώπων. Δεν μπαίνει, ας πούμε, καθόλου στο ζήτημα του καπιταλιστικού τρόπου ζωής, που συντρίβει τους ανθρώπους. Που τους καταπιέζει και τους οδηγεί στην απελπισία! Που τους οδηγεί, τους πιο αδύναμους, σε κάθε μορφή αυτοκτονίας ή συμβιβασμού, που είναι και αυτός ένα είδος αυτοκτονίας.

Τα παραπάνω η ταινία τα θεωρεί, ίσως, δεδομένα! Πιάνει τους ήρωες από την απελπισία και πέρα. Εμείς τους βρίσκουμε διαμορφωμένους. Και εκεί που το αδιέξοδο των ηρώων μεγαλώνει κάθε στιγμή, έρχεται το «νεκρό σημείο» όπου τα πράγματα αντιστρέφονται. Οι ήρωες δεν έχουν άλλο βάθος να βουλιάξουν. Και όπως κάποια πανέμορφα λουλούδια που, κόντρα σε όλες τις λογικές, φυτρώνουν πάνω σε πέτρες, χωρίς ούτε σταλιά χώμα, έτσι και ετούτοι. Κόντρα στο βέβαιο θάνατο, σκάνε από ένα μπουμπούκι ο καθένας.

Η ταινία είναι σκληρή! Δεν κολακεύει κανέναν. Δεν έχει ευτυχισμένο (αμερικάνικο) τέλος! Είναι μια τούρκικη ταινία με όλα τα μεράκια της. Και με όλες τις αδυναμίες της. Είναι συναισθηματική και όχι διαλεκτική. Είναι καλογυρισμένη. Εχει ωραία, λειτουργική ατμόσφαιρα. Πολύ καλούς ηθοποιούς. Η πρωταγωνίστρια είναι, στα χαρτιά, ερασιτέχνης. Στην ουσία είναι μια θαυμάσια ολοκληρωμένη ηθοποιός. Το ίδιο καλή όσο και ο επαγγελματίας συμπρωταγωνιστής της!

Παίζουν: Μπιρόλ Ουνέλ, Σιμπέλ Κεκιλί, Κατρίν Στρίμπεκ, Γκούβεν Κιράκ.