1936: Ο ματωμένος Μάης της Θεσσαλονίκης
Τρίτη 9 Μάη 2000

Στις 9 Μάη του 1936 από το πρωί οι χωροφύλακες άρχισαν σε διάφορα μέρη της Θεσσαλονίκης τις επιθέσεις κατά των συγκεντρώσεων των απεργών.

Η πρώτη σοβαρή σύγκρουση έγινε μεταξύ χωροφυλάκων και αυτοκινητιστών (που είχαν κατέβει σε απεργία αλληλεγγύης προς τους καπνεργάτες), στην Εγνατία. Για να αμυνθούν οι απεργοί έστησαν οδοφράγματα στις γωνίες του δρόμου. Οι χωροφύλακες κτύπησαν στο ψαχνό και σε λίγο έπεσε ο πρώτος νεκρός απεργός, ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης.

Η σύγκρουση συνεχίστηκε και οι χωροφύλακες, κτυπώντας από τα νώτα, σκότωσαν 4 ακόμα απεργούς. Σε λίγο, προς το μέρος της συγκέντρωσης κινήθηκε μεγάλη φάλαγγα καπνεργατών διαδηλωτών. Οι αυτοκινητιστές μετέφεραν πάνω σε μια πόρτα το σώμα του δολοφονημένου συναδέλφου τους. Εκλεισαν όλα τα καταστήματα. Η τεράστια φάλαγγα είχε υψώσει αντί σημαίες μαντίλια βουτηγμένα στο αίμα των σκοτωμένων και οι διαδηλωτές φώναζαν: «Κάτω οι δολοφόνοι», «Να φύγει η κυβέρνηση Μεταξά».

Στη γωνιά της οδού Εγνατίας και Μεγάλου Αλεξάνδρου άρχισε αληθινή σφαγή. Οι χωροφύλακες οπλισμένοι με πολυβόλα, πυροβολούσαν το άοπλο πλήθος. Παρουσιάστηκαν, όμως, και περιπτώσεις συναδέλφωσης του στρατού με το λαό. Τα θύματα της βάρβαρης επίθεσης ήταν 12 νεκροί και 300 τραυματίες.

Το απόγευμα της ίδιας μέρα συγκροτήθηκε νέα μεγαλειώδης διαδήλωση διαμαρτυρίας για τη σφαγή των απεργών με τα συνθήματα: «Κάτω οι δολοφόνοι», «Κάτω ο Μεταξάς». Στρατιώτες και ναύτες σε αρκετές περιπτώσεις συμφιλιώθηκαν με το λαό. Οι χωροφύλακες αναγκάστηκαν να κλειστούν στα τμήματά τους. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση Μεταξά έστειλε τη νύχτα μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις από τη Λάρισα και 4 αντιτορπιλικά.

Η πρώτη σελίδα του «Ριζοσπάστη» την Κυριακή 10 Μάη 1936
Στις 10 Μάη έγινε η κηδεία των θυμάτων που πήρε χαρακτήρα παλλαϊκού ξεσηκωμό. Η νεκρική πομπή ξεκίνησε από το Εργατικό Κέντρο, ψάλλοντας το πένθιμο εμβατήριο. Στο δρόμο ενώθηκαν μαζί της και νέες φάλαγγες. Προχωρώντας προς το νεκροταφείο η λαοθάλασσα συναντήθηκε με στρατιωτικές δυνάμεις που περιπολούσαν. Οι στρατιώτες και πολλοί αξιωματικοί συμφιλιώθηκαν με το λαό. Στο νεκροταφείο συγκεντρώθηκαν 150 περίπου χιλιάδες. Σ' αυτό τον ξεσηκωμό του λαού πρωτοποριακό ρόλο έπαιξε η Κομματική Οργάνωση Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ.