Χιλιάδες ιδιοκτήτες μικρών σούπερ μάρκετ, που λειτουργούν στις γειτονιές και την επαρχία, έχουν ήδη «προγραφεί» από τις πολυεθνικές και τις μεγάλες ελληνικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Μετά από ένα διάστημα ανασύνταξης με εξαγορές και συγχωνεύσεις, οι μεγάλες αυτές εταιρίες - που παράλληλα βρίσκονται σε μια περίοδο έντονου ανταγωνισμού μεταξύ τους - σχεδιάζουν τους τελευταίους μήνες και υλοποιούν την συστηματική εξάπλωσή τους σε σημεία που μέχρι αυτή τη στιγμή κατέχουν οι μικροί επαγγελματίες. Τα μικρά, μεμονωμένα, σούπερ μάρκετ απειλούνται τελευταία και από την εξάπλωση στις γειτονιές των νέων αλυσίδων καταστημάτων ψιλικών, που πιέζουν ταυτόχρονα και τα ομοειδή καταστήματα.

Η επέλαση των μεγάλων αλυσίδων σιγοντάρεται και από την πολιτική που εφαρμόστηκε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ - μέχρι που πήρε τη σκυτάλη η σημερινή κυβέρνηση - για τους μικρούς επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους. Εξάλλου αυτή η πολιτική είναι υπεύθυνη για το κλείσιμο περίπου 24.000 μικρών καταστημάτων τροφίμων από το 1977 μέχρι και το 2000. Την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 755% ο αριθμός των σούπερ μάρκετ. Κάποια από αυτά αποτέλεσαν μετεξέλιξη του παραδοσιακού μπακάλικου με τους ίδιους ιδιοκτήτες που προσπάθησαν, και κατάφεραν σε ένα βαθμό, να προσαρμοστούν στη νέα εποχή.

Ωστόσο, αυτή τη στιγμή τα μικρά σούπερ μάρκετ υπολογίζεται ότι είναι ακριβότερα σε σχέση με τις μεγάλες εταιρίες κατά 15-30%. Η διαφορά αυτή είναι κάτι παραπάνω από αρκετή για να τα «γονατίσει» στον ανταγωνισμό. Η κατάσταση χειροτερεύει από τη διάδοση των προϊόντων «ιδιωτικής ετικέτας» που προωθούνται από τα μεγάλα καταστήματα και είναι φθηνότερα 20-30% σε σχέση με τα «επώνυμα» προϊόντα. Η γενική εικόνα εμφανίζει τεράστια ποσοστά απόκλισης στις τιμές, σε βάρος των μεμονωμένων καταστημάτων.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, οι μεγάλες επιχειρήσεις καταλαμβάνουν το 70% της αγοράς στην Ελλάδα. Αυτή την περίοδο όλες οι αλυσίδες εξαπλώνονται, ρίχνοντας βάρος στην παρουσία τους στις γειτονιές. Κι αυτό ίσως είναι το μόνο πλεονέκτημα που έχει μείνει στα μικρά σούπερ μάρκετ. Μια ιδέα για το σε ποιο βαθμό οι «μικροί» είναι στο στόχαστρο προκύπτει από το ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αυτές οι αλυσίδες καταλαμβάνουν περίπου το 90% της αγοράς, ενώ στη Γερμανία και στη Βρετανία το 98%!!!

Τα υπερμάρκετ και τα σούπερ μάρκετ των μεγάλων αλυσίδων δε «χτυπούν» μόνο τα μικρά καταστήματα τροφίμων, αλλά και άλλων κλάδων του λιανικού εμπορίου. Αποκαλυπτικό είναι το παράδειγμα της «Καρφούρ - Μαρινόπουλος», του γαλλοελληνικού ομίλου που «φιλοξενεί» στα ράφια των καταστημάτων του ηλεκτρικά είδη, CD, βιβλία, είδη ένδυσης και υπόδησης, είδη σπιτιού. Τελευταία πουλάει και μικρές ...μοτοσικλέτες! Σύνθημα της εταιρίας είναι το «χτίζουμε το μέλλον - κάθε ημέρα». Και το μέλλον αυτό θα έχει πολύ λιγότερους μικρούς ιδιοκτήτες σούπερ μάρκετ και εμπόρους. Οι εκτιμήσεις της ίδιας της εταιρίας για τις συνέπειες της επέκτασής της είναι ενδεικτικές για το τι θα επακολουθήσει. Πρόσφατα εγκαινιάστηκε ένα νέο υπερμάρκετ στο Πασαλιμάνι, που «χτύπησε» πολλά καταστήματα στο κέντρο του Πειραιά και ευρύτερα. Η παράλληλη επέκταση του «Σκλαβενίτη» στο Πέραμα με ένα από τα μεγαλύτερα καταστήματα αυτού του είδους στην Ελλάδα, όπως λέγεται, έχει δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες για εκατοντάδες μικρεμπόρους όχι μόνο στον κλάδο των τροφίμων.

Η τελευταία εξέλιξη έχει να κάνει με τη δημιουργία σε χρόνο ρεκόρ τεσσάρων εταιριών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ...ψιλικών. Οι εταιρίες αυτές εισβάλλουν στο χώρο ταχύτατα με πλεονέκτημα το σχεδιασμό τους ώστε σε μικρό χώρο να διαθέτουν χιλιάδες διαφορετικά είδη. Σκοπός τους είναι να επεκταθούν και σε υπηρεσίες, μέχρι και να υποκαταστήσουν τα πρακτορεία ΠΡΟ-ΠΟ!