Δύο βδομάδες μετά την περίεργη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού του Λιβάνου Ραφίκ Χαρίρι (απ' την οποία εμφανώς επωφελούνται οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, οι πρώτες γιατί βρίσκουν θετική ανταπόκριση στις ασφυκτικές, χρόνιες, ιμπεριαλιστικές πιέσεις που ασκούν στη Συρία, το δεύτερο γιατί βλέπει τη «χρυσή την ευκαιρία» να φύγει απ' τη «γειτονιά» η «ενοχλητική», και κάτω απ' τη μύτη του, παρουσία συριακών στρατευμάτων και των συριακών μυστικών υπηρεσιών), ήρθε (28/2) και η παραίτηση της κυβέρνησης του (πλέον υπηρεσιακού πρωθυπουργού μέχρι το σχηματισμό νέας κυβέρνησης) Ομάρ Καρίμι.

Ο ίδιος ανακοίνωσε την απόφασή του στη θυελλώδη συνεδρίαση της Βουλής την περασμένη Δευτέρα (μέρα συζήτησης της δολοφονίας Χαρίρι και ενώ πύκνωναν οι λεγόμενες «ειρηνικές με στόχο την ανεξαρτησία, την ελευθερία και την αυτοκυριαρχία» διαδηλώσεις χιλιάδων υποστηριχτών και στελεχών της αντιπολίτευσης έξω απ' το κοινοβούλιο) λέγοντας πως δε βλέπει πλέον ως «ορατό τον κίνδυνο κενού εξουσίας», και πως δεν επιθυμεί να μετατραπεί η κυβέρνησή του σε «εμπόδιο». Η παραίτησή του με τη χαρακτηριστική (και μάλλον όχι τυπική...) ευχή «Ας διατηρήσει ο Θεός το Λίβανο», μεθερμηνεύτηκε άμεσα ως «θρίαμβος της αντιπολίτευσης», μολονότι δεν είναι σαφές ούτε για την τελευταία εάν αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι μόνον ή απλώς ο απογαλακτισμός της Βηρυτού απ' τη Δαμασκό...

Πάντως, κατά τη συνεδρίαση του κυκεώνα αντιπολίτευσης στη Βηρυτό την περασμένη Τετάρτη επιβεβαιώθηκε ως κοινό αίτημα και πολιτική τακτική «η πλήρης και άμεση αποχώρηση των συριακών δυνάμεων απ' το Λίβανο». (Οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές, σαν χορός αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, προσωρινώς αναδιπλώθηκαν και αποσύρθηκαν, ως επί το πλείστον, απ' το κέντρο της Βηρυτού αναμένοντας...).

Επιπλέον, κανείς πλέον (ανεπισήμως ούτε καν ο Αραβικός Σύνδεσμος...) δε βλέπει ως ενδιάμεση λύση (που να σώζει το γόητρο της Δαμασκού) μία επαναδιαπραγμάτευση των όρων της συμφωνίας Ταΐφ του 1989 (σήμανε λήξη εμφυλίου πολέμου και ανάπτυξη συριακών στρατευμάτων ως δύναμη εγγύησης σταθερότητας και ειρήνης μέχρις ότου αυτά, «κάποια στιγμή εντός της δεκαετίας του '90», αποχωρήσουν σταδιακώς). Αυτό φάνηκε καθαρά την περασμένη Πέμπτη στη σύνοδο υπουργών Εξωτερικών του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο, αφού παρά την επίσημη ανακοίνωση για «πιστή τήρηση» της συμφωνίας του Ταΐφ ανεπισήμως οι πιέσεις που ξεδιπλώθηκαν έναντι της Δαμασκού ήταν για «σύντομη, άμεση, πλήρη αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων απ' το Λίβανο» (όπως αποκάλυπτε χαρακτηριστικά ανταπόκριση του Ασοσιέιτεντ Πρες απ' το Κάιρο στις 3/3/05).

Ο δε Σαουδάραβας πρίγκιπας Αμπντάλα όταν συνάντησε τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ στο Ριάντ την ίδια μέρα, ήταν κάτι περισσότερο από πειστικός. Ηταν εκβιαστικός, θέτοντας στο τραπέζι ή «πολύ σύντομα πλήρη αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων απ' το Λίβανο ή δυσχέρανση των διμερών σχέσεων Δαμασκού-Ριάντ!». Το ίδιο 24ωρο, και ο Αιγύπτιος πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ συντόνιζε παρόμοιες πιέσεις απ' το θέρετρο του Σαρμ ελ Σέικ, κατά τις συναντήσεις του με τους υπουργούς Εξωτερικών Σαουδικής Αραβίας και Ιορδανίας...

Παράλληλα, πέρα απ' τους Αμερικανούς, οι Γάλλοι, οι Γερμανοί και οι Ρώσοι έχουν (για τους δικούς τους λόγους) βολευτεί πίσω απ' την απαίτηση της άμεσης και πλήρους αποχώρησης της Συρίας απ' το Λίβανο, δίχως έστω και κάποιοι απ' αυτούς να βλέπουν ως αναγκαία την παράλληλη, συνολική διευθέτηση των ζητημάτων (συνόρων, παλαιστινιακό κράτος κλπ.) στη Μέση Ανατολή! Μολονότι, οι πιέσεις για αποσπασματικές και σπασμωδικές λύσεις θα μπορούσαν, (τουλάχιστον στην παρούσα και μεσοπρόθεσμη ασαφή φάση) να προκαλέσουν γενικότερη ανάφλεξη στο ήδη πυρπολημένο τοπίο της ευρύτερης περιοχής...

Οσον δε αφορά στα περιθώρια χρόνου που έχουν «δοθεί» στον Ασαντ, αυτά μοιάζουν πιεστικά. Αφ' ενός, αρκετά απ' τα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου πιέζουν για «εξελίξεις» πριν τη διάσκεψη κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στην Αλγερία (22-23 Μάρτη), αφ' ετέρου ο γγ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, επαναλαμβάνει πως θέλει να έχει δει πρόοδο πριν υποβάλλει την έκθεσή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, τον Απρίλη, σε σχέση με την εφαρμογή ή όχι της αμερικανόπνευστης απόφασης 1559 (που ψήφισε το σώμα τον περασμένο Σεπτέμβρη απαιτώντας την πλήρη αποχώρηση των συριακών δυνάμεων απ' το Λίβανο και τον αφοπλισμό όλων των αντιστασιακών οργανώσεων του Λιβάνου και τη χρησιμοποίησή του ως πρόσχημα για την άμεση ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις που μπορεί να φτάσει ως τη στρατιωτική επέμβαση των ιμπεριαλιστών).

Τέλος, την Παρασκευή, σε συνέντευξη που έδωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ου. Μπους στη Νιου Γιορκ Ποστ, απηύθυνε στον Ασαντ τελεσίγραφο για πλήρη αποχώρηση των συριακών δυνάμεων απ' το Λίβανο έως τον ερχόμενο Μάη.

Ο ίδιος ο Μπασάρ αλ Ασαντ, μέσα στην τελευταία μιάμιση βδομάδα, άλλαξε θέσεις πολλάκις. Αρχικά μίλησε για αναδίπλωση των δυνάμεων «εντός των επόμενων βδομάδων, μηνών ή και ημερών», έπειτα για αποχώρηση «ως το τέλος του χρόνου», ακολούθως (στη συνάντησή του με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα Αμπντάλα στις 3/3) την αποχώρηση των περισσότερων δυνάμεων πριν ή κατά την επικείμενη διάσκεψη κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στο Αλγέρι (με περίπου 3.000 Σύρους στρατιώτες και μερικούς «σταθμούς έγκαιρης προειδοποίησης» για ύποπτες κινήσεις ισραηλινών στρατευμάτων να παραμένουν στο Λίβανο). Τέλος, την Παρασκευή ανακοινώθηκε πως θα αποσαφήνιζε τις θέσεις του με μη προγραμματισμένη ομιλία του το Σάββατο (5 /3/05) στη Βουλή, ανακοινώνοντας (πιθανότατα...) τη μερική αποχώρηση των συριακών δυνάμεων και συγκέντρωσή τους στο ανατολικό Λίβανο κοντά στη μεθόριο με τη χώρα του...

Ετσι, δε θα ήταν καθόλου τυπικό σχήμα λόγου να υποστηρίξει κάποιος πως οι τελευταίες κρίσιμες εξελίξεις που εκδηλώνονται με καταιγιστικό ρυθμό στο Λίβανο δεν περιορίζονται σ' αυτή τη στενή λωρίδα της Μεσογείου που «αναπνέει» μεταξύ Ισραήλ και Συρίας... Αποτελούν τμήμα ενός σύνθετου πλαισίου ανακατατάξεων με στόχο την εφαρμογή του σχεδίου της «Ευρύτερης Μέσης Ανατολής» που εξαγγέλθηκε απ' τις ΗΠΑ και υιοθετήθηκε απ' το ΝΑΤΟ κατά τη σύνοδο κορυφής του Βορειοατλαντικού Συμφώνου στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο Ιούνιο. Επιπλέον, αντανακλούν και μέρος των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων (και) με κέντρο αναφοράς τη Μέση Ανατολή. (Χαρακτηριστική είναι εδώ η κατάθεση του αναπληρωτή υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ντέιβιντ Σάτερφιλντ στην Επιτροπή Ξένων Σχέσεων της Γερουσίας την περασμένη Τρίτη, που είπε πως η απόφαση της Ρωσίας να πωλήσει αντιπυραυλικά συστήματα στη Συρία και η γενικότερη στάση της στο θέμα «δεν είναι εποικοδομητική και προκαλεί -στην κυβέρνηση του Τζ. Ου. Μπους - ανησυχίες»...).

Δεν είναι επιπλέον τυχαίο πως και οι τελευταίες ασφυκτικές πιέσεις ΗΠΑ, Ευρωπαίων και Αράβων κατά της Δαμασκού για «εδώ και τώρα πλήρη» αποχώρηση των 14.000 στρατιωτών της και μυστικών υπηρεσιών απ' το Λίβανο, ξεδιπλώνονται με πιο πρόσφατες εξελίξεις:

- Το γεγονός πως η νέα παλαιστινιακή ηγεσία του προέδρου Μαχμούτ Αμπάς προχωρεί σε φάση πολυεπίπεδων «μεταρρυθμίσεων» (που συγκεντρώνουν τις θετικές αντιδράσεις ΗΠΑ, Βρετανίας και φυσικά της ΕΕ) με στόχο την έναρξη νέων ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για τη σύσταση ανεξάρτητου και βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους (όπως ανακοινώθηκε την περασμένη Τρίτη στη διάσκεψη του Λονδίνου για το Παλαιστινιακό από το «Κουαρτέτο» χωρών και οργανισμών για τη Μ. Ανατολή: ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία, ΟΗΕ).

- Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση του Ισραήλ εμφανίζεται σταθερά (παρά τις αντιδράσεις Εβραίων εποίκων και στελεχών του κόμματος Λικούντ) προσανατολισμένη στην αποχώρηση εποίκων και στρατιωτικών δυνάμεων, το ερχόμενο καλοκαίρι, από 24 εποικισμούς της Λωρίδας της Γάζας και τέσσερις της βόρειας Δυτικής Οχθης χωρίς να ανακόπτει τα παράλληλα σχέδια νέων εποικισμών σε άλλες, πιο στρατηγικές (για το «μέλλον» του ισραηλινού κράτους) περιοχές της Δυτικής Οχθης ή την περάτωση της οικοδόμησης του τείχους της ντροπής...

Το εάν τελικώς η Συρία θα ενδώσει στις πιέσεις ή έστω σε ένα μεγάλο μέρος αυτών, διαφαίνεται πιθανό αλλά σίγουρα δεν είναι ούτε η πιο ανώδυνη «λύση» στον μεσανατολικό κυκεώνα... Το θέμα, δεν είναι απλώς... «πρόβλημα της Συρίας» (όπως είπε χαρακτηριστικά ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Αμπντάλα στον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ Αλ Ασαντ κατά την επίσκεψη του τελευταίου στη Ριάντ την περασμένη Πέμπτη), ούτε «πρόβλημα» του Λιβάνου το οποίο τραβά στη στράτα που ανοίγει η λεγόμενη «Επανάσταση των Κέδρων» (όπως βαφτίστηκε τη Δευτέρα από τον πάντα ευφάνταστο... εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ), καθώς στην παρούσα φάση διακυβεύονται περισσότερα από τον απογαλακτισμό της λιβανέζικης εξουσίας απ' τη Συρία... Δεν είναι διόλου αμελητέος ο κίνδυνος επιστροφής του Λιβάνου στην κατάσταση που επικρατούσε ως το 1989 (εμφύλιος πόλεμος)...

Γεγονός είναι πάντως πως η κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Ασαντ βρίσκεται άσχημα στριμωγμένη, μολονότι θα μπορούσε, όπως είπε και ο γγ του ΚΚ Λιβάνου, Χαλέντ Χαντάτα αμέσως μετά τη συνάντησή του με αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, «να κάνει βήματα εκτόνωσης της κατάστασης υλοποιώντας τις δεσμεύσεις της που προκύπτουν από τη συμφωνία Ταΐφ, ώστε και ο Λίβανος να μπορεί να διατηρήσει την ενότητά του με τη δημιουργία ενός συμβουλίου εθνικής συνεννόησης και μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας που θα ψηφίσει νέο εκλογικό νόμο για την καθιέρωση της απλής αναλογικής και θα οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές».

Γι' αυτό και οι εντυπωσιακά όμοιες λοιδορίες ΗΠΑ-Ισραήλ για ανάμειξη της Δαμασκού στη δολοφονία Χαρίρι (με τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών να διατείνονται πως διαθέτουν τάχα συναφή «ακλόνητα στοιχεία») δεν είναι πλέον το «βασικό» σκέλος των πιέσεων, αλλά μόνον το πρόσχημα για την περαιτέρω κλιμάκωσή τους...