ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ - ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ
Κυριακή 20 Μάρτη 2005

Η διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας, ύστερα από μια 15ετία πλήρους κυβερνητικής απραξίας, βρίσκεται σήμερα μπροστά σε τραγικά αδιέξοδα. Αδιέξοδα τα οποία πολύ σύντομα θα κληθεί να πληρώσει (και με την κυριολεκτική και με τη μεταφορική έννοια του όρου) ο εργαζόμενος λαός.

Και αυτό, τη στιγμή που έχει διαμορφωθεί στον επιστημονικο - τεχνικό χώρο της χώρας μια ενιαία αντίληψη για το βέλτιστο συνδυασμό των μεθόδων διαχείρισης που περιλαμβάνει:

Παρ' ολ' αυτά, η μέχρι σήμερα αντιμετώπιση αναδεικνύει το αντιλαϊκό περιεχόμενο της εφαρμοζόμενης πολιτικής, αφού όχι μόνο ελάχιστα έχουν γίνει, αλλά και προωθείται γοργά η ιδιωτικοποίηση, η εφαρμογή αντιπεριβαλλοντικών μεθόδων και τεχνολογιών, η επαύξηση των εξοντωτικών τελών ήδη σε βάρος των δημοτών.

Μερικές πλευρές του προβλήματος είναι χαρακτηριστικές:


Στην Αττική, ειδικότερα, η κατάσταση έχει πλέον οδηγηθεί στο απροχώρητο. Σήμερα, άλλος χώρος για την ελεγχόμενη διάθεση των στερεών αποβλήτων της Αττικής δεν υπάρχει.

Το τελευταίο τμήμα του λειτουργούντος ΧΥΤΑ ΙΙ βρίσκεται ήδη σε φάση κορεσμού. Σε λίγους μήνες, αν δεν καταρρεύσει λόγω υπερφόρτωσης και συνέργειας άλλων αιτίων και το τμήμα αυτό θα έχει υπερκορεστεί. Ομως, ούτε καν ο χώρος της Φυλής (για τον οποίο είμαστε αντίθετοι) και τον οποίο αυθαίρετα και σε αντίθεση με την εκπονηθείσα μελέτη του 2003, επέλεξαν κυβέρνηση, ΤΕΔΚΝΑ και ΕΣΔΚΝΑ, δεν έχει ακόμη δημοπρατηθεί.

Ετσι κι αλλιώς, ακόμη και τώρα να δημοπρατούνταν το έργο, οι λίγοι μήνες που απομένουν μέχρι τη φάση του απόλυτου υπερ-κορεσμού δεν επαρκούν ούτε για να δημοπρατηθεί. Πόσο μάλλον για την κατασκευή των έργων. Πού θα οδηγούνται, λοιπόν, οι 5.000 τόνοι των απορριμμάτων που παράγονται κάθε μέρα; Πόσο απασχολεί το πρόβλημα την κυβέρνηση, την Περιφέρεια, την ΤΕΔΚΝΑ, τον ΕΣΔΚΝΑ αλλά και τους μεγάλους, τουλάχιστον, δήμους της Αττικής;

Στην πράξη, ελάχιστα, αν κρίνουμε από τις λιγοστές δημόσιες τοποθετήσεις αλλά και τις επιλεκτικές αποστάσεις που κρατούν από το πρόβλημα οι εκπρόσωποι των πιο πάνω φορέων:


Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, μεθοδεύεται, στην ουσία, ένα χωρίς προηγούμενο περιβαλλοντικό έγκλημα στην Αττική, με τεράστιες, παράλληλα, επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, σε βάρος ειδικότερα των κατοίκων του Θριάσιου Πεδίου, αφού ο χώρος που έχει επιλεγεί, δηλαδή αυτός της Φυλής, είναι ο ίδιος με το σημερινό ΧΥΤΑ των Ανω Λιοσίων, επέκταση του οποίου αποτελεί.

Ενα έγκλημα που ήδη προαναγγέλλεται από τα διαπιστωμένα αδιέξοδα, το οποίο Κυβέρνηση - Περιφέρεια - ΤΕΔΚΝΑ και ΕΣΔΚΝΑ το γνωρίζουν, αφού όλοι αυτοί, συναινετικά, το αφήνουν σε γνώση τους να εξελιχθεί, χωρίς να έχουν πάρει έγκαιρα τα επιβαλλόμενα, για την αποτροπή του, μέτρα και χωρίς ακόμη και την έσχατη αυτή στιγμή να εκδηλώνεται κάποια θετική αντίδραση για τον περιορισμό, έστω, των δραματικών επιπτώσεων.

Τι κρύβεται, όμως, πίσω από μια τέτοια συνειδητή στάση; Οχι, βέβαια, κάποια συγκυριακή ανικανότητα αλλά, αντίθετα, μια σταθερή, όλα αυτά τα χρόνια, πολιτική βούληση να φτάσει και να ξεπεράσει το πρόβλημα τα κρίσιμα όριά του. Να ξεσπάσει και στην Αττική, στο εκατονταπλάσιο αυτή τη φορά, το φαινόμενο «Κουρουπητός», ώστε να προετοιμαστεί από κάθε πλευρά το έδαφος στο μεγάλο κεφάλαιο (πολυεθνικές, τράπεζες και ντόπιοι μεγαλοεργολάβοι), να περάσει τις δικές του (προβαλλόμενες και ως «σωτήριες») λύσεις: Την ολοκληρωτική ιδιωτικοποίηση, τα εξοντωτικά τέλη σε βάρος των δημοτών, την επιβολή αντιπεριβαλλοντικών μεθόδων και τεχνολογιών, αφού τα κριτήρια επιλογής τους δε θα είναι κοινωνικά - περιβαλλοντικά, αλλά υπηρετούντα τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντά τους.


Motion Team

Στην αντίπερα όχθη, το ΚΚΕ στήριζε έμπρακτα το έργο και το πρόγραμμα του ΕΣΔΚΝΑ από το 1978 έως και το 1994. Αλλά και στη μετέπειτα περίοδο των υπαναχωρήσεων και των συμβιβασμών, περίοδο που το πρόβλημα διογκωνόταν και οξυνόταν, δε σώπασε. Ειδικότερα από το 1996 - οπότε οι χειρισμοί του τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ ανέτρεψαν άρδην, με την ένοχη συνέργεια της τότε διοίκησης του ΕΣΔΚΝΑ (ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ - ΝΔ), μια διαφαινόμενη λύση του προβλήματος - μέχρι σήμερα πρόβαλε επανειλημμένα και με πολλούς τρόπους το ζήτημα:


Eurokinissi

Σε αντίθεση με τις θέσεις των άλλων πολιτικών κομμάτων, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, που εκφράζουν τη συναντίληψή τους με θέσεις υπέρ της ιδιωτικοποίησης, της πολυδιάσπασης του ενιαίου φορέα διαχείρισης, της εισαγωγής των «καινοτομικών» τεχνολογιών της καύσης, πυρόλυσης κ.ά., το ΚΚΕ, με συνέπεια και συνέχεια, διατυπώνει όλο αυτό το διάστημα και στηρίζει ένα συνολικό πλαίσιο θέσεων για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ελλάδα, αλλά και για την ευαίσθητη περιοχή της Αττικής, ειδικότερα το πλαίσιο αυτό είναι το παρακάτω:

1. Να χωροθετήσει άμεσα η κυβέρνηση τους νέους χώρους για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και ταφής των απορριμμάτων, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, με βάση τις τεκμηριωμένες μελέτες, επιστημονικοτεχνικά και χωρίς πολιτικές σκοπιμότητες, με όρους διαφάνειας (όσο μπορεί να υπάρξει αυτή) και συμμετοχής όλων των εμπλεκομένων φορέων.

2. Να προχωρήσει, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, η αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών σε όλη τη χώρα και όχι να μετατίθεται συνεχώς για το μέλλον (βλ. σχετικό πίνακα με τις υπάρχουσες ανεξέλεγκτες χωματερές και τις επιπτώσεις τους).

3. Παραμένουμε αταλάντευτοι στη θέση ενάντια στην καύση των απορριμμάτων, σε όλη τη χώρα (βλ. σχετικό πίνακα με τα βασικά μειονεκτήματα της καύσης των απορριμμάτων).


4. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης μέρους ή του συνόλου της καθαριότητας. Η δραστηριότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων, περιλαμβάνοντας και την ανακύκλωση, να ασκείται μόνο από τις υπηρεσίες των ΟΤΑ (Συνδέσμων, Δήμων και Κοινοτήτων), όπως αυτές προβλέπονται από τους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας τους, και στις οποίες πρέπει να υπαχθούν όσοι εργαζόμενοι απασχολούνται και σήμερα μέσω Δημοτικών Επιχειρήσεων ή άλλων ΝΠΙΔ.

5. Να δημοσιευτεί, επιτέλους, ο σχεδιασμός και οι τεχνικές προδιαγραφές, να προχωρήσει η χωροθέτηση και να αρχίσουν τα έργα διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων.

6. Να αρχίσει άμεσα η εφαρμογή της νομοθεσίας για την ολοκληρωμένη ενδο - και εξωνοσοκομειακή διαχείριση των μολυσματικών αποβλήτων.

7. Να καλυφθούν τα κενά που υπάρχουν ακόμη στη νομοθεσία διαχείρισης των αποβλήτων, στη βάση εξυπηρέτησης των πραγματικών αναγκών και όχι των επενδυτικών προσδοκιών και των άλλων συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου.

8. Να διασφαλιστούν έγκαιρα, με ευθύνη και δαπάνες του κράτους, οι πόροι που απαιτούνται για την εκτέλεση των έργων που προβλέπονται από τους περιφερειακούς σχεδιασμούς.

9. Να είναι οι Σύνδεσμοι των Δήμων, οι ενιαίοι διαδημοτικοί φορείς διαχείρισης (μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, τελικής διάθεσης) των απορριμμάτων, περιλαμβανόμενης και της αποκλειστικής λειτουργίας από τις υπηρεσίες τους των συναφών εγκαταστάσεων, με ενίσχυση, όμως, του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα του έργου τους, με διαφάνεια (όσο αυτή μπορεί να υπάρχει στα πλαίσια του συστήματος) με απρόσκοπτη ένταξη σ' αυτόν όλων των ΟΤΑ της κάθε περιοχής, που το επιθυμούν και χωρίς πολιτικούς αποκλεισμούς στην επιλογή της διοίκησής τους.


Eurokinissi

10. Ειδικά για την Αττική, να αποκλειστεί η ενιαία περιοχή των Ανω Λιοσίων, Ασπροπύργου, Ελευσίνας και Φυλής, ως χωροταξικά και ρυπαντικά υπερκορεσμένη, από την περαιτέρω αναζήτηση των υποψηφίων ΧΥΤΑ, χωρίς το δεύτερο τεράστιο εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης (με την όποια τεχνολογική του μορφή) να τοποθετείται πάλι στη Δυτική Αττική. Η εξεύρεση χώρων να μην περιοριστεί μόνο στα όρια του Νομού Αττικής, αλλά να επεκταθεί και στην ευρύτερη περιοχή στο πλαίσιο μιας πιο ολοκληρωμένης και κοινής αντιμετώπισης του προβλήματος. Τα έργα αποκατάστασης του παλαιού ΧΔΑ (Χώρου Διάθεσης Απορριμμάτων) να επεκταθούν άμεσα στο υπερκορεσμένο τμήμα Ι του ΧΥΤΑ και σταδιακά στο κορεσμένο τμήμα ΙΙ.

11. Να αρχίσει άμεσα η διαδικασία της οριστικής παύσης λειτουργίας του ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων με την έναρξη των έργων σταδιακής αποκατάστασης του ΧΥΤΑ ΙΙ και την ολοκλήρωση της αποκατάστασης των προηγούμενων τμημάτων του ΧΥΤΑ.

12. Να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την έναρξη του τεράστιου έργου της απορρύπανσης της ευρύτερης περί του ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων περιοχής (μελέτη, εξασφάλιση χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό, δημοπράτηση, υλοποίηση).

13. Να εκλογικευτούν τα αντισταθμιστικά στο ύψος που είχε αρχικά αποφασίσει η ΓΣ της ΤΕΔΚΝΑ, δηλαδή το 1,5% των τακτικών εσόδων των ΟΤΑ, αντί του 4,4% που είναι σήμερα. Γενικότερα, οι αντισταθμιστικές παροχές να καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό (αλλά όχι από τα χρήματα της ΤΑ, όπως είχε προτείνει η προηγούμενη κυβέρνηση), στα πλαίσια κατάργησης και των «ανταποδοτικών τελών» καθαριότητας, που αποτελούν, στην ουσία, μια δεύτερη φορολογία για το λαό.

Καταθέτοντας τις θέσεις μας αυτές, είμαστε υποχρεωμένοι να τονίσουμε, για άλλη μια φορά, το αυτονόητο: Ο μόνος δρόμος για την υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων και όσων ακόμα κριθούν συμφέρουσες για το κοινωνικό σύνολο, είναι η ανυποχώρητη πάλη του λαού και ιδιαίτερα όσων επί δεκαετίες δέχονται μονόπλευρα στην περιοχή τους το κύριο βάρος των απορριμμάτων, αλλά και των εργαζομένων στην καθαριότητα. Απαιτεί μια άλλη πολιτική που θα αντιμετωπίζει ενιαία και συνολικά τα κοινωνικά προβλήματα του λαού. Απαιτεί βαθύτερες αλλαγές στο κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ


Μια Διάτρητη «Προγραμματική Σύμβαση»

με τις ευλογίες ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ

Από κοινού κυβέρνηση (μέσω του υφυπουργού Εσωτερικών), Περιφέρεια Αττικής, ΕΣΔΚΝΑ και ΤΕΔΚΝΑ, με την υπόδειξη και τις ευλογίες της ΕΕ, συναποφάσισαν ήδη (με την ομόφωνη ψήφο των εκπροσώπων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ) την υπογραφή, μεταξύ των τριών πρώτων φορέων, μιας εξόφθαλμα παράνομης «Προγραμματικής Σύμβασης» με την οποία:


ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΕΣ ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Καιόμενες 1.350

Με προσωρινή επικάλυψη 1.150

Εγκαταλειμμένες 1.000

Σύνολο 3.500

ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΕΣ ΧΩΜΑΤΕΡΕΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Νομαρχία Ανατολικής Αττικής 14

Νομαρχία Δυτικής Αττικής 8

Νομαρχία Πειραιά 3

Νομαρχία Αθηνών -

Σύνολο 25

ΤΑ ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΥΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Εκπομπές ιδιαίτερα επικίνδυνων αερίων ρύπων (διοξίνες, βαρέα μέταλλα).

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΩΝ ΧΩΜΑΤΕΡΩΝ

Οι επιπτώσεις των ανεξέλεγκτων χωματερών είναι πολλές και σοβαρές:



ICON