|
Οι πολιτικοί λόγοι, οι διακηρύξεις, οι συζητήσεις του με τους εργαζόμενους και τους δημοσιογράφους, ό,τι έβγαινε από το στόμα του, είχαν την αμεσότητα και την απλότητα που μόνο έναν αγωνιστή κι έναν πολιτικό άντρα του δικού του διαμετρήματος μπορούσε να χαρακτηρίζουν |
Ο Χαρίλαος Φλωράκης υπήρξε μια ξεχωριστή προσωπικότητα, μια φυσιογνωμία που σαν αυτή δεν έχει να παρουσιάσει πολλές η νεότερη ελληνική ιστορία. Ταυτίστηκε, όχι μόνο με μια συγκεκριμένη ιδεολογία, αλλά με έναν ολόκληρο αγωνιζόμενο λαό. Είναι από τους ανθρώπους εκείνους που δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του. Λιτότερη και ειλικρινέστερη διαθήκη δε φαντάζομαι να έχει αφήσει κανείς για τους επιγόνους. Μια Διαθήκη, σύμβολο/ παρακαταθήκη όχι μόνο για το Κόμμα που υπηρέτησε με συνέπεια, ολοκληρωτική αφοσίωση, τόσο μάχιμος στα βουνά, όσο και ως πολιτικός άντρας μεγάλου βεληνεκούς, που θα πρέπει να κάνει κάποιους, το λιγότερο, να ερυθριάζουν. Συνετός, συνεπής στα «πιστεύω» του Κόμματός του, σεμνός, σώφρων, θυμόσοφος, ολιγόλογος και μετρημένος, ακριβολόγος, ακόμα και στις πολιτικές αναμετρήσεις και αντιπαραθέσεις με τους αντιπάλους του. Οι πολιτικοί λόγοι, οι διακηρύξεις, οι προεκλογικές καμπάνιες, ό,τι έβγαινε από το στόμα του, είχαν την αμεσότητα και την απλότητα που μόνο έναν αγωνιστή κι έναν πολιτικό άντρα του δικού του διαμετρήματος μπορούσε να χαρακτηρίζουν.
Ο Χαρίλαος Φλωράκης ήταν συνειδητοποιημένος βαθύτατα, γνήσιος ιδεολόγος με σπάνια διορατικότητα, έτοιμος ανά πάσα στιγμή να πράξει το πρεπούμενο. Είχε τη γενναιότητα να μη θεωρεί τον εαυτό του αναντικατάστατο και να παραμερίσει παραχωρώντας τη θέση του σε νέους ανθρώπους. Δε θεωρούσε τον εαυτό του αναντικατάστατο. Οσο και όταν χρειάστηκε στάθηκε παλικαρίσια στις επάλξεις και πολέμησε τον εσωτερικό και τον εξωτερικό εχθρό με τα όπλα στα κακοτράχαλα βουνά μας, αψηφώντας τις κακουχίες. Στάθηκε ολόρθος, ακατάβλητος σε όλες τις μπόρες. Κι όταν οι καιροί το επέβαλαν, βρέθηκε πάλι στην πρώτη γραμμή έμπειρος με γνώση και σοφία, μπροστάρης στους κοινωνικούς αγώνες του λαού για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.
Βαθύτατα μορφωμένος, συνδύαζε την ευαισθησία, την ανθρωπιά, την άκρα ταπείνωση, τη γενναιότητα του κατασταλαγμένου με την ακατάβλητη θέληση και το σθένος του ανθρώπου που έχει το δίκιο με το μέρος του, την πειθώ του αδιαπραγμάτευτου ιδεολόγου με την πραότητα, τη γλυκύτητα, την απλότητα, που πολλές φορές περνούσε για απλοϊκότητα, αλλά δεν ήταν, με τη συνέπεια λόγων και έργων, γιατί ήταν πολύ καλλιεργημένος, απελευθερωμένος από κοινωνικές ή άλλες συμβάσεις άνθρωπος. Ως συνομιλητής ήταν ένας ήρεμος καθημερινός άνθρωπος, συγκαταβατικός για να δίνει την ευκαιρία στον απέναντί του αντίπαλο να αυτοανακρίνεται, να αυτοελέγχεται, διαλλακτικός από θέση ισχύος και ακαταμάχητος υπερασπιστής της ιδεολογίας που υπηρέτησε με πίστη και συνέπεια σε όλη του τη ζωή. Και έφυγε δικαιωμένος και σίγουρος πως έπραξε το καθήκον του με μόνη επιθυμία «να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα» όσοι θέλουν να τον τιμήσουν... και «Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ τον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζωγλόπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο», γράφει στην ολιγόλογη Διαθήκη του που σίγουρα θα μείνει στην ιστορία ως σημείο αναφοράς για τους επίδοξους ταγούς του μέλλοντος.
Ας μου επιτραπεί να προσθέσω στο σημείο αυτό μια προσωπική εμπειρία:
Ηταν μόνος, ένας απλός παραθεριστής, έτοιμος να βουτήξει στα θυμωμένα νερά, θυμάμαι, το καλοκαίρι του 1987 ή '88, στην παραλία του Αϊ Γιάννη στο Πήλιο. Κάπνιζε κι αγκάλιαζε με το καθάριο βλέμμα του το απέραντο γαλάζιο άπλωμα του Αιγαίου που εκείνη την ώρα σήκωνε πελώρια αφρισμένα κύματα, έτοιμα να κατακλύσουν τις ακτές. Προφανώς, αναλογιζόταν την περασμένη του ζωή και τους αγώνες του λαού κι έβλεπε την παρούσα πολιτική κατάσταση με συγκρατημένη ανησυχία, όπως μας εκμυστηρεύτηκε, και τη μελλούμενη απλωμένη πάνω στα αφρισμένα κύματα αυτός ο οραματιστής, ο σπουδαγμένος του βουνού, ο πεπειραμένος αρχηγός, ο φιλοσοφημένος νους που ερχόταν από το μέλλον να παλέψει μ' ένα πολύπαθο, κολασμένο παρελθόν, να το αφήσει πίσω του για να συναντήσει και να πορευτεί με το παρόν μπροστάρης και ταγός.
Και να καταθέσω στη σορό του, αντί λουλουδιών, δακρύων και συλλυπητηρίων, ετούτες τις γραμμές φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης ενός απλού καθημερινού ανθρώπου.
Ελένη ΧΩΡΕΑΝΘΗ