ΙΡΑΝ
Κρίσιμη προεδρική αναμέτρηση
Παρασκευή 17 Ιούνη 2005

Associated Press

Προεκλογικό το κλίμα στους δρόμους της Τεχεράνης
ΤΕΧΕΡΑΝΗ.-

Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα εκατομμύρια Ιρανοί για να εκλέξουν το νέο τους Πρόεδρο. Πρόκειται για μια αναμέτρηση που διεξάγεται σε μιαν ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, η οποία δέχεται ασφυκτικές πιέσεις για το πυρηνικό της πρόγραμμα και βρίσκεται, ουσιαστικά, περικυκλωμένη από αμερικανικά στρατεύματα, τόσο στο Αφγανιστάν, όσο και στο Ιράκ.

Η προεκλογική εκστρατεία ολοκληρώθηκε, χθες τα ξημερώματα. Σε περίπτωση που κανείς από τους υποψηφίους δε συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των ψήφων, τότε οι δύο πρώτοι υποψήφιοι Πρόεδροι θα αναμετρηθούν για το αξίωμα, μια βδομάδα αργότερα, στις 24 Ιούνη.

Δικαίωμα ψήφου έχουν άνδρες και γυναίκες μεγαλύτεροι των 15 ετών και αυτό καθιστά πραγματικά εντυπωσιακό τον αριθμό των ψηφοφόρων, αφού περισσότερο από το μισό του ιρανικού πληθυσμού των 67 εκατομμυρίων είναι κάτω των 25 χρόνων. Ακριβώς σε αυτές τις πληθυσμιακές ομάδες, δηλαδή στις γυναίκες και στους νέους, έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους όλοι οι υποψήφιοι, αφού αυτοί θα κρίνουν το τελικό αποτέλεσμα.

Οπως μεταδίδουν διεθνείς ανταποκριτές, το κλίμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ήταν θερμό, αν και αυτό δε φαίνεται να προεξοφλεί και μεγάλη συμμετοχή. Και αυτό, γιατί, ιδιαίτερα οι νέοι και οι γυναίκες, είχαν επενδύσει πολλά στον Πρόεδρο Χαταμί και στις θέσεις του για «μεταρρυθμίσεις», για σεβασμό των πολιτικών και ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.

Οι υποσχέσεις αυτές, όμως, δεν υλοποιήθηκαν, καθώς ο απερχόμενος Πρόεδρος απέφυγε να συγκρουστεί με το συντηρητικό θρησκευτικό κατεστημένο, που ενσαρκώνει ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Αλλωστε, ο «μεταρρυθμιστής» Χαταμί δεν αμφισβήτησε ποτέ το θεοκρατικό σύστημα, του οποίου και ο ίδιος είναι μέλος, ως κληρικός. Απλώς επιδίωξε την «ελαφρά βελτίωσή του».

Ετσι, μεγάλο κομμάτι της νεολαίας και των γυναικών φέρονται αναποφάσιστοι για το αν θα προσέλθουν, σήμερα, στις κάλπες. Αν, τελικά, το πράξουν, τότε οι αναλυτές εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα θα είναι θετικό για τους «μεταρρυθμιστές» υποψηφίους.

Ποιοι διεκδικούν την Προεδρία

Από τις 1.000 υποψηφιότητες που κατατέθηκαν, (εκ των οποίων οι 93 γυναίκες), το Συμβούλιο των Φρουρών της (Ισλαμικής) Επανάστασης ενέκρινε μόνον 6. Μετά από έντονες αντιδράσεις και παρέμβαση του Αγιατολάχ Χαμενεΐ, εγκρίθηκαν και οι υποψηφιότητες 2 γνωστών «μεταρρυθμιστών»: του πρώην υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, Μουστάφα Μόιν, και του Μοχσέν Μεχραλιζαντέχ.

Τρία, μόλις, 24ωρα πριν τις εκλογές, αποσύρθηκε ένας από τους υποψηφίους που στηρίζονται από το θρησκευτικό κατεστημένο, ο πρώην επικεφαλής του Συμβουλίου των Φρουρών της Επανάστασης, Μοχσέν Ρεζάι. Αν και δε δόθηκαν ιδιαίτερες εξηγήσεις, φέρεται να δέχτηκε πιέσεις από τον Αγιατολάχ και τους συνεργάτες του, καθώς τα ποσοστά των «σκληροπυρηνικών» υποψηφίων δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα υψηλά.

Εκτός από τους προαναφερόμενους, στην προεδρική κούρσα απομένουν ο «σκληροπυρηνικός» πρώην δήμαρχος Τεχεράνης, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ο «μεταρρυθμιστής» πρώην εκπρόσωπος της Βουλής, Μαχντί Καρούμπι, ο «σκληροπυρηνικός» πρώην επικεφαλής της αστυνομίας, Μουχάμαντ Μπακρ Καλιμπάφ, και ο πρώην Πρόεδρος Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί. Ο τελευταίος καλλιεργεί επισταμένα το προφίλ «του πραγματιστή», παρουσιάζοντας εαυτόν ως «το μοναδικό ικανό να αποτρέψει ένα αμερικανικό στρατιωτικό πλήγμα και να φέρει μια νέα εποχή στις ιρανο-αμερικανικές σχέσεις».

Οι «προσπάθειές» του χαίρουν εκτίμησης από τις ΗΠΑ, καθώς είναι και ο μόνος τόσο προβεβλημένος Ιρανός πολιτικός από τα αμερικανικά ΜΜΕ. Αλλωστε, έδωσε και διαπιστευτήρια «καλής συμπεριφοράς», αφήνοντας υπονοούμενα, τόσο για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, όσο και για την εξωτερική πολιτική της χώρας του, υπονοούμενα που ταιριάζουν περισσότερο με τις θέσεις της Ουάσιγκτον.

Ο Ραφσαντζανί, όμως, δε χαίρει ιδιαίτερης αξιοπιστίας εντός Ιράν. Παρά την εξαιρετικά πλούσια προεκλογική του εκστρατεία, η δημοτικότητά του κατέγραφε πτώση τις τελευταίες μέρες, ενώ αντίθετα του «μεταρρυθμιστή» Μόιν, που υποστηρίζεται από το σύνολο της αντιπολίτευσης, κατέγραφε άνοδο. Οπότε, ο ρυθμιστικός ρόλος απομένει στον πρώην επικεφαλής της αστυνομίας, Καλιμπάφ, ο οποίος, παρά τις συντηρητικές του θέσεις, δε δίστασε να υποσχεθεί «μεταρρυθμίσεις» για τη θέση των γυναικών και των νέων.