Ακριβή και για λίγους είναι η ευκαιρία που δίνει στους ξένους εργάτες στην Ελλάδα ο πρόσφατος νόμος της ΝΔ (3286/2005), ώστε είτε να νομιμοποιηθούν, εφόσον ζουν και εργάζονται εντελώς παράνομα στη χώρα μας, είτε να ανανεώσουν τις άδειες διαμονής τους που έληξαν μέχρι τις 23/8/2005, ημέρα που ο εν λόγω νόμος δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και τέθηκε σε ισχύ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις εκπροσώπων των μεταναστών στην Ελλάδα, που παραβρέθηκαν χθες σε σχετική με το θέμα συνέντευξη Τύπου του υπουργού Εσωτερικών Πρ. Παυλόπουλου, χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει ο νέος νόμος για νομιμοποίηση μπορεί να κάνει περίπου το 30% όσων ζουν και εργάζονται παράνομα, ενώ πολύ ακριβή είναι η ανανέωση διαμονής των υπολοίπων.

Για τους πρώτους που θα επιχειρήσουν να νομιμοποιηθούν και να πάρουν για πρώτη φορά άδεια διαμονής, ο νόμος απαιτεί να καταθέσουν αποδεικτικό στοιχείο ότι διέμεναν στη χώρα μέχρι 31/12/2004. Το αποδεικτικό αυτό στοιχείο μπορεί να είναι: Φωτοαντίγραφα όλων των σελίδων διαβατηρίου με θεώρηση εισόδου. Βεβαίωση αιτήματος ή βεβαίωση υποβολής δικαιολογητικών για χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους ή αντίγραφο απορριπτικής απόφασης του υπουργείου Εσωτερικών πάνω σε αυτό το θέμα. Βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα για την καταβολή ενσήμων. Απορριπτική απόφαση επί αιτήματος παροχής ασύλου ή, τέλος, βεβαίωση απόδοσης ΑΦΜ.

Αντιλαμβάνεται, όμως, κανείς ότι για να έχει κάποιος που ζει παράνομα στη χώρα ένα από αυτά τα έγγραφα θα πρέπει να έρθει αυτοβούλως σε συναλλαγή με κάποια από τις κρατικές υπηρεσίες. Ετσι όμως νομιμοποιούνται μόνον οι ελάχιστοι που έχουν καταφέρει από άποψη εργασίας και διαβίωσης να δημιουργήσουν τους όρους νομιμοποίησής και, φυσικά, δεν αντιμετωπίζεται το δουλεμπόριο και η μαύρη εργασία σε βάρος των ξένων εργατών.

Τα πράγματα, όμως, δεν είναι καλύτερα γι' αυτούς που ζουν και εργάζονται νόμιμα. Η εφαρμογή των διατάξεων του νόμου, τους στοιχίζει πανάκριβα, αφού για να ανανεώσουν την άδεια διαμονής τους πρέπει να έχουν τουλάχιστον 150 ένσημα, τα οποία εφόσον δεν έχουν μπορούν να εξαγοράσουν. Η οικονομική επιβάρυνση εξαγοράς για το σύνολο των 150 ενσήμων υπολογίζεται περί τα 1.000 ευρώ. Από πού, όμως, θα βρουν αυτά τα χρήματα οι μετανάστες; «Τα χρήματα αυτά - είπε στη χθεσινή του συνέντευξη ο Πρ. Παυλόπουλος - μπορεί να τα δώσει ο μελλοντικός εργοδότης ή ο εργοδότης στον οποίο εργάζονται, εφόσον δεν έχουν προλάβει να συμπληρώσουν τα ένσημα αυτά». Αυτό, πολύ απλά, σημαίνει μιαν έμμεση ενθάρρυνση στους εργοδότες να επιχειρήσουν να αποσπάσουν αυτό το κόστος από τους ξένους εργάτες με υπερεργασία και υπερεκμετάλλευση. Με άλλα λόγια: «Θες νομιμότητα; Σκάσε και σκάβε».

Η οικονομική αφαίμαξη των μεταναστών με πρωταγωνιστή το κράτος φαίνεται κι από τα εξής στοιχεία. Κάποιος που υποβάλλει αίτηση για ανανέωση της άδειας διαμονής του πρέπει να πληρώσει παράβολο 146,74 ευρώ. Παράβολο του ιδίου ποσού πρέπει να προσκομίσει και για κάθε μέλος της οικογένειάς του από 14 ετών και άνω. Σε περίπτωση που απορριφθεί το αίτημα για χορήγηση άδειας διαμονής, το παράβολο δεν επιστρέφεται στο μετανάστη, σύμφωνα με την εγκύκλιο 26 του υπουργείου Εσωτερικών, της 1ης Σεπτέμβρη του 2005.

Σ' όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το κόστος δικηγόρων και άλλων μεσαζόντων, που κατά κανόνα παρεμβάλλονται ανάμεσα στους ξένους εργάτες και στο ελληνικό Δημόσιο για την κατοχύρωση της νόμιμης παρουσίας των πρώτων στην Ελλάδα. Οι μεσάζοντες αυτοί θα πολλαπλασιαστούν, μαζί με το οικονομικό κόστος για την τσέπη των μεταναστών, δεδομένου ότι το υπουργείο Εσωτερικών - όπως παραδέχτηκε ο υπουργός χθες - κατ' απαίτηση της Eurostat (της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης) απαιτεί από τους μετανάστες να καταθέσουν μιαν ειδική αίτηση για άδεια διαμονής, στην οποία ζητούνται πλήθος στοιχείων και την οποία ελάχιστοι μετανάστες στη χώρα μας μπορούν να συμπληρώσουν μόνοι τους.

Πάντως, όπως δήλωσε χθες ο Πρ. Παυλόπουλος, η κυβέρνηση είναι ικανοποιημένη από το νομοθέτημά της, πιστεύει ότι «μέχρι το τέλος του 1ου εξαμήνου του 2006 το πρόβλημα της διαχείρισης των μεταναστών θα το έχουμε, σε μεγάλο βαθμό, αντιμετωπίσει» και δηλώνει έτοιμη για νομοθετικές αλλαγές, εφόσον αυτό απαιτηθεί από την πράξη της εφαρμογής του νέου νόμου.