Σήμερα, αντίθετα, φαίνεται να επικρατεί περισσότερο μια τάση άκρατης και άκριτης αποδοχής κάθε τεχνολογικής καινοτομίας που πλασάρεται από τις πολυεθνικές. Στο «κλίμα» αυτό, πολλοί άνθρωποι είναι επιρρεπείς στον επιστημονισμό, την «τεχνοκρατική ιδεολογία». Οι πιο αγνοί βαυκαλίζονται με φρούδες ελπίδες για ένα πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο κόσμο που θα φέρει τάχα αυτόματα η τεχνολογική πρόοδος, χωρίς τη συνειδητή, επαναστατική δράση των μαζών.
Αλλοι, ανεξάρτητα αν το καταλαβαίνουν ή όχι, είναι βαθιά εμποτισμένοι με την απαισιοδοξία που αποπνέει η σήψη του καπιταλιστικού συστήματος. Θεοποιούν την τεχνολογία και ξεχνούν από ποιον και για ποιον κατασκευάστηκε. Στο όνομα ενός κακώς νοούμενου ανθρωπισμού, φτάνουν στην απανθρωπιά και τη μισανθρωπία. Μπορούν να δουν τη βελτίωση του ανθρώπου μόνο με προσθήκη τεχνολογικών εξαρτημάτων στο σώμα του, τη σταδιακή μετατροπή του σε κυβερνοάνθρωπο και τελικά την απώλεια κάθε ανθρώπινου χαρακτηριστικού, στο πέρασμα της ανθρώπινης νοημοσύνης σε μνήμη και επεξεργαστή φτιαγμένο από πυρίτιο. Ακόμα παραπέρα, στην κατασκευή μιας τεχνητής υπερνοημοσύνης και στην παράδοση του πλανήτη σ' αυτήν, με σταδιακή ή και πιο άμεση εξόντωση των περιττών και εξαιρετικά υποδεέστερων πια ανθρώπων.
Μια σχηματοποιημένη ομάδα ανθρώπων που προωθεί τέτοιες αντιλήψεις, είναι ο Παγκόσμιος Σύνδεσμος Υπερουμανιστών (transhumanists), με έδρα τις ΗΠΑ, με πρωταγωνιστή τον καθηγητή φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Νικ Μπόστρομ και παραρτήματα σε πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα (με μικρή συμμετοχή). Ιδιαίτερα δραστήριο φαίνεται να είναι το ρωσικό παράρτημα. Ο ΠΣΥ ισχυρίζεται ότι έχει παγκοσμίως γύρω στα 3.000 μέλη.
Σύμφωνα με τη «διακήρυξη» των υπερουμανιστών, όπως αυτοαποκαλούνται, σκοπός τους είναι η ριζική αλλαγή της ανθρωπότητας μέσω της τεχνολογίας, ώστε να μην περιορίζεται από το βιολογικό θάνατο και τα βιολογικά όρια της νοημοσύνης. Προωθούν την ανοιχτή αποδοχή κάθε τεχνολογικής εξέλιξης και εκφράζουν ένα ιδιόμορφο πασιφισμό, μιλώντας για την ανάγκη αποφυγής ενός πολέμου που θα εξάλειφε τη νοήμονα ζωή (δεν αναφέρονται κατ' ανάγκη στην ανθρωπότητα). Για το λόγο αυτό, υποστηρίζουν, πρέπει να γίνει συζήτηση «για μια κοινωνική τάξη όπου μπορούν να εφαρμόζονται υπεύθυνες αποφάσεις». Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία των στόχων τους θεωρούν την παγκόσμια ασφάλεια.
Σύμφωνα με τον Ν. Μπόστρομ: «Οι υπερουμανιστές αντιμετωπίζουν την ανθρώπινη φύση σαν έργο υπό εξέλιξη, ένα μισοψημένο ξεκίνημα, που μπορούμε να μάθουμε πώς να ξαναμορφοποιήσουμε με τους επιθυμητούς τρόπους... Οι υπερουμανιστές ελπίζουν ότι με τη συνετή χρήση της επιστήμης, της τεχνολογίας και άλλων εύλογων μέσων (;), θα μπορέσουμε να γίνουμε μεταανθρώπινοι (posthuman), όντα με εξαιρετικά μεγαλύτερες δυνατότητες από τα σημερινά ανθρώπινα όντα».
Ανεξάρτητα από το εφικτό του πράγματος ή μη, οι υπερουμανιστές καταλαβαίνουν ότι η ανθρώπινη νοημοσύνη έξω από το ανθρώπινο σώμα δε θα είναι πια ανθρώπινη. Μετά από μια ατυχή προσπάθεια να κερδίσουν χρόνο με αιτιάσεις για διάφορες τεχνολογικές «βελτιώσεις» της ανθρώπινης υπόστασης, αναγκάζονται να αποκαλύψουν την τελική κατάληξη που ονειρεύονται: «Επιπλέον, μπορεί να ευνοήσουμε (σ.σ. τη λύση) οι μελλοντικοί άνθρωποι να είναι μεταανθρώπινοι, αντί για ανθρώπινοι, εφόσον οι μεταάνθρωποι θα διάγουν πιο αξιόλογες ζωές από τις εναλλακτικές των ανθρώπων. Αυτή η συλλογιστική θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από το αν εμείς οι ίδιοι θα γίνουμε μεταανθρώπινα όντα».
Ας αφήσουμε προς το παρόν διάφορα ενδεχόμενα - για τα οποία δεν έχουμε αποδεικτικά στοιχεία - όπως π.χ. το όλο σκηνικό να είναι απλώς προκάλυμμα για μπίζνες στον τομέα της κρυογονικής και γενικότερα της «πώλησης φυκιών για μεταξωτές κορδέλες» στους ευκολόπιστους. `Η, ίσως, για εξυπηρέτηση κρατικών υπηρεσιών και ιδιωτικών εταιριών με την καταγραφή και συγκέντρωση εγκεφάλων με πρωτοποριακές ιδέες. `Η, απλώς ένα ακόμα μέσο για τον αποπροσανατολισμό της επιστημονικής ελίτ, ώστε να μένει μακριά από το εργατικό κίνημα. Ας μείνουμε στη (μάλλον υπερβολικά) καλοπροαίρετη εκδοχή για κάποιους ανθρώπους, που αναζητούν ένα καλύτερο αύριο για τον κόσμο, όπως το καταλαβαίνουν.
Θα προσεγγίσουμε τη συλλογιστική τους, με μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του καθηγητή του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, Εβαλντ Ιλένκοφ, με τίτλο «Τεχνοκρατία και ανθρώπινα ιδεώδη στο σοσιαλισμό», εκδόσεις «Οδυσσέας», 1976. Η ιδεολογική βάση αυτών των αντιλήψεων, σύμφωνα με τον Ιλένκοφ είναι: «η ιδέα σύμφωνα με την οποία η μηχανή, η μεγάλη μηχανή, σαν σύνολο όλων των υπαρχόντων και των μελλοντικών μηχανών και μηχανισμών, είναι ο υπέρτατος σκοπός ή ο αυτοσκοπός της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού, της ιστορίας της επιστήμης και της τεχνικής, της θεωρίας και της πρακτικής. Και ο άνθρωπος, ο ζωντανός άνθρωπος, το άτομο, είναι μόνο ένα μέσο, μόνο ένα εργαλείο που μιλάει, διαμέσου του οποίου πραγματοποιείται αυτός ο μεγάλος, περιεκτικός των πάντων, σκοπός. Ενα μέσο λιγότερο ή περισσότερο κατάλληλο για την πραγματοποίηση του σκοπού και τίποτ' άλλο.
Στη φιλοσοφία αυτή η θέση πολιτογραφήθηκε από καιρό σαν τεχνοκρατική ιδεολογία.
Τι είναι αυτή; Το αποτέλεσμα μια απλής παρεξήγησης;
Δεν πρόκειται γι' αυτό. Δυστυχώς. Αν τα πράγματα είχαν έτσι, θα αρκούσε να χρησιμοποιήσουμε λίγη ειρωνεία. Η τεχνοκρατική ιδεολογία είναι, αντίθετα, η απόλυτα ακριβής λογικο - θεωρητική αντανάκλαση της υπάρχουσας στον πλανήτη μας πρακτικής, η θεωρητική αντανάκλαση ενός πραγματικού τύπου ανθρώπινων σχέσεων, τέτοιου που η ανθρωπότητα πρέπει να τον αλλάξει ριζικά, γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, αν δεν οδηγηθεί στην τέλεια καταστροφή της, θα είναι αναγκασμένη να αντιμετωπίζει τρόμους πολύ πιο σοβαρούς απ' όλους όσοι μέχρι τώρα γνώρισε, φρικαλεότητες πραγματικές και καθόλου φανταστικές, πολύ πιο τρομερές από τις μέχρι τώρα επινοημένες από τους συγγραφείς φανταστικών μυθιστορημάτων και διηγημάτων».
«Οι μηχανές μπορούν ακόμα και να πιστέψουν ότι αυτές είναι οι πρωταγωνίστριες, να ερμηνεύουν μόνο τους εαυτούς τους και να παίζουν την τραγωδία της μηχανικής παραγωγής για τη μηχανική παραγωγή. Ακόμα και ανάμεσα στους ανθρώπους μπορεί να βρεθούν εκείνοι που πέφτουν στην ίδια αυταπάτη με τις μηχανές. "Ανθρωποι" που αντί να κοιτάνε τη μηχανή με τα ανθρώπινα μάτια και να βλέπουν σ' αυτή μόνο ένα εργαλείο και ένα μέσο της ανθρώπινης λογικής θέλησης, αρχίζουν να ξανακοιτάνε με προσοχή τον άνθρωπο από το οπτικό σημείο των ενδιαφερόντων της μηχανής, με τα παρατηρητικά μάτια μηχανής και να βλέπουν έπειτα σ' αυτόν, όχι το ζωντανό ανθρώπινο άτομο, όχι το δημιουργό και τον κατασκευαστή ολόκληρου του μηχανικού κόσμου, αυτόν, που του έχουν δυστυχώς ξεφύγει τα γκέμια εκείνου του κόσμου, αλλά απλά και μόνο μια από τις πιθανές μηχανές, ένα μικρό τμήμα του μηχανικού κόσμου».