Η εξέταση της μέχρι σήμερα πορείας της χώρας μπορεί και πρέπει να βοηθήσει τους εργαζόμενους να βγάλουν συμπεράσματα σχετικά με την κατεύθυνση στην οποία οδηγεί ο λεγόμενος «μονόδρομος της ΟΝΕ». Πρόκειται για μια κατεύθυνση βαθιά αντιλαϊκή. Ας δούμε το ζήτημα πιο συγκεκριμένα:

α) Στο κοινωνικό επίπεδο έχει βαθύνει η ταξική πόλωση τα τελευταία χρόνια. Στον ένα πόλο τα μονοπώλια βελτίωσαν το βαθμό συγκέντρωσης κεφαλαίου και την κερδοφορία τους, κατέκτησαν ορισμένες θέσεις σε περιφερειακές αγορές (π.χ. Βαλκάνια). Τα καπιταλιστικά κέρδη αυξάνονται με ρυθμό που πλησιάζει το 20% ετησίως μετά το '97.

Στον άλλο πόλο, η εργατική τάξη και τα μικρομεσαία τμήματα, ιδιαίτερα οι μικροί επιχειρηματίες, η φτωχή αγροτιά, είδαν να επιδεινώνεται η θέση τους στο σύστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μισθοί και τα ημερομίσθια βρίσκονται καθηλωμένα στα πραγματικά επίπεδα της δεκαετίας του '80, με τις μεγαλύτερες απώλειες στο ημερομίσθιο των ανειδίκευτων της Μεταποίησης. Ταυτόχρονα, η λεγόμενη περίοδος σταθεροποίησης και ανάπτυξης 1995-1999 σημαδεύτηκε από την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης του λαού, πρώτ' απ' όλα των μισθωτών και συνταξιούχων που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της άμεσης και έμμεσης φορολογίας. Το γεγονός αυτό ομολογείται επίσημα και από την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Παράλληλα οξύνθηκε σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της ανεργίας. Η ανεργία έχει σπάσει το φράγμα του 13% σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 το ποσοστό ανεργίας για τους νέους κάτω των 25 ετών έφθανε το 29,8%, έναντι 19,4% στην ΕΕ, ενώ η μακροχρόνια ανεργία το 56,5% του συνόλου των ανέργων, έναντι 48% στην ΕΕ. Δε χωρά λοιπόν αμφιβολία ότι το κόστος της ένταξης το πλήρωσαν τα λαϊκά στρώματα.

β) Η ένταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ είναι βήμα για την ισχυροποίηση του πραγματικού εχθρού των εργαζομένων, δηλαδή των διεθνών μονοπωλίων, του κοινοτικού ιμπεριαλισμού και της ελληνικής ολιγαρχίας.

Το κοινοτικό επιτελείο προσπαθεί γενικά να αντεπεξέλθει στον ισχυρό ανταγωνισμό με τα άλλα δύο ιμπεριαλιστικά κέντρα, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Βλέπει με ανησυχία το προβάδισμα των ΗΠΑ σαν συνέπεια της επίδρασης του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης. Επιχειρεί να κατοχυρώσει την ανταγωνιστικότητα και να αυξήσει την κερδοφορία των κοινοτικών μονοπωλίων.

Η ΕΕ έχει χαράξει ένα στρατηγικό πλαίσιο που εξυπηρετεί αυτούς τους στόχους. Πρόκειται για την κατοχύρωση στο εσωτερικό της των ελευθεριών κίνησης του κεφαλαίου, της εργασίας, των εμπορευμάτων, τη διαμόρφωση κοινών πολιτικών για να κάνουν φθηνότερη την εργατική δύναμη. Η απελευθέρωση των αγορών διευκολύνεται από την ύπαρξη κοινού νομίσματος. Η νομισματική σταθερότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία του ευρώ, ως κοινού νομίσματος. Το σύνολο αυτών των στόχων και του πλαισίου που προαναφέραμε, προδιαγράφει σε μεγάλο βαθμό τη νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει κανείς αν αποδεχτεί το μονόδρομο της ΟΝΕ και της ιμπεριαλιστικής νέας τάξης πραγμάτων. Πρόκειται για την οικονομική πολιτική της συντηρητικής αναδιάρθρωσης, η οποία αποτυπώνεται σε όλα τα προγράμματα σύγκλισης και τα προγράμματα σταθερότητας, τα οποία έχουν προσυπογράψει και προωθούν οι κυβερνήσεις των χωρών που ανήκουν στην ΟΝΕ. Οι διαπιστώσεις αυτές έχουν σημασία για να ξεκαθαρίσουμε ότι στο πλαίσιο που προκαθορίζει η ΟΝΕ δεν υπάρχει στην πραγματικότητα διαφορετικός δρόμος που να διέπεται, τάχα, από τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Σήμερα όποιος αποδέχεται τους όρους και τις κατευθύνσεις των Συνθηκών του Μάαστριχτ και του Αμστερνταμ δεν μπορεί να ακολουθήσει μια πολιτική κοινωνικών παροχών στηριγμένη στον εξωτερικό δανεισμό και στη διόγκωση των ελλειμμάτων. Ο συνδυασμός της «ελλειμματικής ανάπτυξης» και του «κράτους πρόνοιας» είναι παρελθόν για όποια πολιτική δύναμη αποδέχεται το κοινοτικό πλαίσιο της οικονομικής και νομισματικής σταθερότητας.

Ταυτόχρονα, η ΕΕ πρωταγωνιστεί μαζί με τις ΗΠΑ για την επιβολή ενός νέου διεθνούς «δικαίου» σύμφωνα με το οποίο καταργούνται και τυπικά οι αρχές της μη επέμβασης στο εσωτερικό κάθε χώρας. Στο πλαίσιο αυτό ο ελληνικός λαός έγινε μάρτυρας των καταστροφικών συνεπειών της ιμπεριαλιστικής επίθεσης για το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας. Βλέπει επίσης στην πράξη, τι σημαίνει η επιβολή του λεγόμενου «Συμφώνου Σταθερότητας» στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, με την εγκατάσταση του νατοϊκού στρατού κατοχής στο Κοσσυφοπέδιο. Αντιλαμβάνεται ότι το λεγόμενο «Σύμφωνο Σταθερότητας» είναι διανομή εις βάρος των λαών των Βαλκανίων, συνιστά την πιο κραυγαλέα μορφή εκβιασμού.

γ) Παράλληλα αποδεικνύεται ότι η ειδυλλιακή εικόνα που παρουσιάζουν οι κυβερνητικοί παράγοντες για τη σύγκλιση των οικονομιών των χωρών - μελών της ΕΕ δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Η χώρα μας καταλαμβάνει την τελευταία θέση στην ΕΕ με κριτήριο το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εμπορευμάτων μέσα στην ΕΕ. Εχει τη χειρότερη σχέση εξαγωγών - εισαγωγών και παρουσιάζει τάση επιδείνωσης στο εμπορικό της ισοζύγιο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurostat η βιομηχανική της παραγωγή (μεταποίηση) αυξήθηκε μόνο κατά 0,5%, έναντι 4% του κοινοτικού μέσου όρου και 6,2% της Ισπανίας!

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα έχει τις επτά (7) από τις έντεκα (11) φτωχότερες περιοχές της ΕΕ. Με βάση το σχετικό δείκτη η χώρα μας βρίσκεται στο 67 του μέσου κοινοτικού όρου (100) όταν η Ισπανία αγγίζει το 82 και η Ιρλανδία το 112!

Ο στόχος είναι να οδηγηθούμε στο μοντέλο του φθηνού, μισοειδικευμένου, περιπλανώμενου προλεταριάτου που θα δουλεύει με όρους αυτασφάλισης και ελαστικό ωράριο. Ο Ελληνας πρωθυπουργός συμπυκνώνει μάλιστα το εφιαλτικό αυτό μοντέλο με το θολό όρο του «απασχολήσιμου». Μιλά για την ανάγκη απλούστευσης των ρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και τη σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Στην πραγματικότητα, βέβαια, τα περιβόητα προγράμματα κατάρτισης έχουν εξελιχθεί σε επιδοτήσεις της εργοδοσίας με χρήματα των εργαζομένων (ΟΑΕΔ) και εντάσσονται στην προώθηση της ελαστικοποίησης της εργασιακών σχέσεων.

Το ασφαλιστικό θα γίνει ένα από τα πρώτα μεγάλα θύματα της συντηρητικής επίθεσης. Αντί να αναβαθμιστεί και να γίνει αντάξιο του ιδρώτα των εργαζομένων που το στήριξαν για δεκαετίες, θα οδηγηθεί στην επιδείνωση των όρων συνταξιοδότησης. Συγκεκριμένα, από τη μια θα ενισχυθεί ο πυλώνας της ιδιωτικής αυτασφάλισης του εργαζομένου και από την άλλη ο πυλώνας της επαγγελματικής ασφάλισης, η οποία θα οδηγεί σε σύνταξη, της οποίας το ύψος θα καθορίζεται από την πορεία της επένδυσης των αποθεματικών του ασφαλιστικού ταμείου στην κεφαλαιαγορά.

Η πορεία των ιδιωτικοποιήσεων θα επιταχυνθεί σε τομείς στρατηγικής σημασίας (τηλεπικοινωνίες, ενέργεια κλπ) και θα συνοδευτεί από αρνητικές επιπτώσεις στο λαϊκό εισόδημα, στη θέση των χιλιάδων εργαζομένων σε αυτές τις επιχειρήσεις, καθώς και στις μελλοντικές αμυντικές και αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας.

Οσον αφορά τη θέση της χώρας μας στο πλαίσιο της ΕΕ, οι αποκλίσεις θα οξυνθούν, αφού θα ενταθεί ο ανταγωνισμός σε αυτόν τον οικονομικό χώρο, λόγω της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού. Η είσοδος στη ζώνη του ευρώ θα ευνοήσει νέα εισαγωγική διείσδυση των κοινοτικών μονοπωλίων. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την κατάργηση κάθε δυνατότητας, ακόμα και κυβερνητικών ελιγμών στην άσκηση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, θα οδηγήσει σε επιδείνωση της κατάστασης. Η ίδια η Κοινότητα αναγνωρίζει επίσης το γεγονός ότι η δομή εσόδων της Ελλάδας από εξαγωγές διαφέρει σημαντικά από εκείνη των άλλων οικονομιών της ζώνης του ευρώ, αφού «οι εξαγωγές ελληνικών μεταποιημένων προϊόντων προς τη ζώνη του ευρώ κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα».

Ολα αυτά τα γνωρίζει ο Ελληνας πρωθυπουργός, ο οποίος προσπαθεί να κατευνάσει τις προσδοκίες που ο ίδιος καλλιεργούσε, τονίζοντας ότι «η συμμετοχή στη ζώνη του ευρώ δεν είναι η άφιξη στην Ιθάκη».

Πρόκειται για το μόνο ρεαλιστικό δρόμο που στηρίζεται στον κεντρικό σχεδιασμό, στην κρατική ιδιοκτησία των βασικών μέσων παραγωγής, στην προστασία της εγχώριας παραγωγής, στη συνεταιριστική παραγωγή, στο αποκλειστικά δημόσιο και ενιαίο σύστημα παιδείας, υγείας, ασφάλισης και πρόνοιας. Αυτός ο δρόμος που μπορεί να προωθήσει η λαϊκή εξουσία είναι η προοπτική για το λαό μας.