Καμπανέλλης επί δύο στο «Ανοιχτό»
Παρασκευή 16 Ιούνη 2000

Πενήντα χρόνια προσφοράς - ανεκτίμητης προσφοράς - στη νεοελληνική δραματουργία και στο θέατρό μας γενικότερα συμπληρώνει φέτος ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Αυτή την επέτειο και αυτή την προσφορά θα τιμήσει το «Ανοιχτό Θέατρο» του Γιώργου Μιχαηλίδη, ανεβάζοντας την προσεχή χειμερινή περίοδο δύο έργα του. Πρόκειται για τα έργα «Βίβα Ασπασία», που ανήκει στην πρώτη συγγραφική δεκαετία του Καμπανέλλη, και «Τελευταία πράξη», το οποίο ανήκει στην τελευταία συγγραφική περίοδο.

Το «Βίβα Ασπασία» (το είχε ανεβάσει ο θίασος Τζένης Καρέζη το 1966) είναι μια συγκινητική κωμωδία, που αναφέρεται στα χρόνια της Κατοχής. Η ιστορία εκτυλίσσεται στα 1943, μετά τη «Συμφωνία Μπαντόλιο», οπότε οι Ιταλοί από σύμμαχοι των Γερμανών βρέθηκαν να πολεμούν στο πλευρό των συμμάχων. Ετσι, τρεις Ιταλοί στρατιώτες βρίσκουν καταφύγιο στο σπίτι της νεαρής πόρνης Ασπασίας, προκαλώντας αλλεπάλληλες κωμικές, τραγελαφικές και δραματικές καταστάσεις. Οταν παίχτηκε το έργο οι κριτικοί θεάτρου (δεξιοί και αριστεροί) το επέκριναν ως έργο που συκοφαντούσε την Αντίσταση, αφού είχε ως ηρωίδα μια πόρνη. Τώρα στόχος του «Ανοιχτού Θεάτρου» είναι να αποκαταστήσει και ιδεολογικά και αισθητικά το έργο, δίνοντάς του όλο το ιστορικό, κοινωνικό και θεατρικό του υπόστρωμα.

Η «Τελευταία πράξη»αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, τη συνέχεια του «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», το οποίο ανέβασε στο «Θέατρο Τέχνης» ο Κάρολος Κουν, στη δεκαετία του '60. Αφορμή για να γράψει ο Ι. Καμπανέλλης αυτό το έργο, όπως ο ίδιος λέει, ήταν το ανέβασμα του «Οδυσσέα γύρισε σπίτι» το 1990 στο Ηρώδειο. «Η παράσταση εκείνη ενεργοποίησε την ιδέα που ένιωθα σαν εκκρεμότητα, να γράψω κι ένα "γυρισμό" τελικά στην Ιθάκη του Οδυσσέα, που στο πρώτο έργο εγκατέλειπα στο νησί της Κίρκης», λέει ο συγγραφέας. Πρόκειται λοιπόν για ένα έργο που τοποθετεί στο κέντρο του ένα μυστήριο - τη μυστηριακή σχέση της ζωής με το θέατρο.