Μετά από 7 χρόνια και 4,64 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα περιπλάνησης μέσα στο ηλιακό μας σύστημα, το διαστημικό σκάφος «Στάρνταστ» («Αστρόσκονη») επέστρεψε την περασμένη Κυριακή, με το πολύτιμο φορτίο του: μια μικρή ποσότητα σκόνης που μάζεψε κατά τη διαδρομή αυτή, αλλά και στο κοντινό του πέρασμα από τον κομήτη «Βιλτ 2», το Γενάρη του 2004. Πρόκειται για σκόνη που έχει παραμείνει αναλλοίωτη από την εποχή που σχηματίστηκε το ηλιακό μας σύστημα, πριν 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια και αναμένεται να δώσει σημαντικές πληροφορίες στους επιστήμονες που περίμεναν εναγωνίως να φτάσει στα χέρια τους ένα τέτοιο δείγμα για ανάλυση.

Το μητρικό σκάφος παραμένει σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο και εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια για την παραπέρα αξιοποίησή του. Εχοντας ολοκληρώσει τη βασική του αποστολή πλησίασε τη Γη και περνώντας κοντά της απελευθέρωσε την κάψουλα επιστροφής του δείγματος σκόνης, βάρους περίπου 65 κιλών, που επιβραδύνθηκε μέσα στα ανώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας και με τη βοήθεια αλεξιπτώτων προσγειώθηκε τελικά αρκετά κοντά στην προγραμματισμένη περιοχή, στη Γιούτα των ΗΠΑ. Η κάψουλα βρέθηκε σε πολύ καλή κατάσταση, ανακτήθηκε από ειδικό συνεργείο και μεταφέρθηκε σε εργαστήριο για καθαρισμό και αφαίρεση του δοχείου με το αεροτζέλ, ένα πανάλαφρο υλικό (σαν αφρός γυαλιού) με πυκνότητα ελαφρώς μεγαλύτερη από του αέρα (!), μέσα στο οποίο έχουν παγιδευτεί οι κόκκοι σκόνης.

Κατά τη διάρκεια της αποστολής και όταν το «Στάρνταστ» πλησίασε τον «Βιλτ 2», το αεροτζέλ εκτέθηκε στο ανοιχτό Διάστημα, ώστε να συλλέξει σκόνη από τον κομήτη. Στην υπόλοιπη διαδρομή, στις τρεις περιφορές του «Στάρνταστ» γύρω από τον Ηλιο, ήταν εκτεθειμένο από την άλλη πλευρά, ώστε να συλλέξει διαπλανητική σκόνη. Συνέλεξε μάλιστα και διαστρική σκόνη, απ' αυτή που ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα ότι εισρέει στο ηλιακό μας σύστημα, προερχόμενη από κάποια περιοχή του αστερισμού του Τοξότη. Πλησιάζοντας στη Γη, η συστοιχία με τις ράβδους αεροτζέλ αποτραβήχτηκε και κλείστηκε αυτόματα στο εσωτερικό της κάψουλας επιστροφής.

Το δοχείο με το αεροτζέλ θα μεταφερθεί σε εργαστήριο με περιβάλλον απόλυτης καθαρότητας, ώστε να μη μολυνθεί από γήινη σκόνη και το περιεχόμενό του θα αναλυθεί τις επόμενες βδομάδες, μήνες, ίσως και χρόνια.

Πέρα από στοιχεία για τη δομή και χημική σύσταση της κατηγορίας κομητών στην οποία ανήκει ο «Βιλτ 2», η διαπλανητική σκόνη του «Στάρνταστ» αναμένεται να δώσει σημαντικές πληροφορίες για την ιστορία του ηλιακού μας συστήματος, πληροφορίες που είναι αδύνατο να αντλήσουμε από τα πετρώματα της Γης που έχουν υποστεί πάμπολλες μεταμορφώσεις και διαβρώσεις από την εποχή που σχηματίστηκε ο πλανήτης μας. Το Σεπτέμβρη του 2004 η ανάλογη αποστολή του σχεδόν πανομοιότυπου διαστημοπλοίου «Τζένεσις» («Γένεση») είχε καταλήξει σε αποτυχία, όταν αυτό συνετρίβη κατά την επιστροφή του, λόγω λάθους συναρμολόγησης των αισθητήρων επιβράδυνσης που θα ενεργοποιούσαν αυτόματα τα αλεξίπτωτα μετά την επανείσοδο της κάψουλας στην ατμόσφαιρα.

Η αποστολή «Στάρνταστ», της αμερικανικής Διεύθυνσης Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA), είναι η πρώτη αποστολή που φέρνει στον πλανήτη μας εξωγήινο υλικό, που προέρχεται από διαστημική περιοχή πέραν της τροχιάς της Σελήνης.