Τον πιο αντιδραστικό και αποπροσανατολιστικό ρόλο - αυτόν του κοινωνικού «διαμεσολαβητή» ανάμεσα στις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους - έχει αναλάβει ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός QualityNet Foundation (ΚουάλιτιΝετ Φαουντέισον), και μάλιστα με τις ευλογίες των υπουργείων Ανάπτυξης, Υγείας και Απασχόλησης και τη στήριξη κάποιων ΜΜΕ (εφημερίδες ΕΞΠΡΕΣ και ΤΑ ΝΕΑ). Οπως αναφέρεται σε διαφημιστικό φυλλάδιο του οργανισμού, «λειτουργεί ως "πλατφόρμα αλληλεπίδρασης" μεταξύ των επιχειρήσεων και της κοινωνίας, για την επίτευξη της κοινωνικής συνοχής»!

Σαν υπνωτικό χάπι, δηλαδή, στη συνείδηση των εργαζομένων. Παράλληλα, ανοίγει διάπλατα το δρόμο στις επιχειρήσεις να επενδύουν σε διάφορους κοινωνικούς τομείς ενός κράτους, όπως είναι η Υγεία, η Παιδεία, η προστασία του περιβάλλοντος κλπ., αφού αυτό τις κάνει πιο ανταγωνιστικές.

Στα πλαίσια αυτά, στον πολυχώρο ΑΘΗΝΑΪΣ, το QualityNet Foundation πραγματοποίησε συνέδριο με θέμα την «Κοινωνική Υπευθυνότητα», στο οποίο συμμετείχαν επιχειρηματίες, πολιτικοί, εκπρόσωποι ΜΚΟ κ.ά.

Χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια του Π. Κόκκαλη, αντιπροέδρου του Ιδρύματος Κόκκαλη: «Οι επιχειρήσεις έχουν σαν στόχο τους το κέρδος. Δραστηριοποιούνται σε αγορές έντονου ανταγωνισμού. Οταν μια επιχείρηση δείχνει κοινωνικό πρόσωπο - δραστηριοποιείται σε τομείς όπως το περιβάλλον, η υγεία, η παιδεία - αποκτά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η Κοινωνική Υπευθυνότητα των επιχειρήσεων είναι ένας τρόπος ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, πρέπει να το παραδεχτούμε και να είμαστε ξεκάθαροι».

Το QualityNet Foundation συνεργάζεται με διάφορους Οργανισμούς, αναγνωρισμένους τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ενας απ' αυτούς είναι και το Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ). Τι ακριβώς είναι αυτό το δίκτυο;

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την ΕΚΕ ιδρύθηκε ως «Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρήσεων για την Κοινωνική Συνοχή» το 1996 στο Λονδίνο από 200 εκπροσώπους σημαντικών εταιριών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικής συνδιάσκεψης υπό τον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζακ Ντελόρ. Μάλιστα, η κοινωνική υπευθυνότητα των επιχειρήσεων αντιμετωπίζεται από την ΕΕ με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς κρίνεται ότι μπορεί να συμβάλλει θετικά στο στρατηγικό στόχο που τέθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας, «να καταστεί η ΕΕ η ανταγωνιστικότερη οικονομία ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιμη ανάπτυξη (...) με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή».

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την ΕΚΕ έχει 65 εταιρίες μέλη και 18 εθνικούς αντιπροσώπους, μέσω των οποίων φτάνει σε 1.500 επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη. Το Ελληνικό Δίκτυο για την ΕΚΕ, που ιδρύθηκε το 2000, αποτελεί τον εθνικό αντιπρόσωπο του Πανευρωπαϊκού Δικτύου και μέλη του είναι πάνω από 60 ελληνικές επιχειρήσεις. Ο ΣΕΒ είναι ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Δικτύου για την ΕΚΕ και συμμετέχει με εκπρόσωπό του στο ΔΣ του Δικτύου. Μέλος του ΔΣ του Δικτύου είναι και η πρόεδρος του QualityNet Foundation.

Στην ιστοσελίδα του ΣΕΒ αναφέρεται - μεταξύ άλλων - σχετικά με την ΕΚΕ: «Είναι μια συνεχής δέσμευση των επιχειρήσεων να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ παράλληλα να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του εργατικού δυναμικού και των οικογενειών τους, καθώς και της τοπικής κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα»! Με λίγα λόγια, η ΕΕ των μονοπωλίων, των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, των αντιλαϊκών και αντεργατικών μέτρων, από κοινού με τις πολυεθνικές, θα φροντίζουν για την ποιότητα ζωής των εργαζομένων (!) και τη βελτίωση κοινωνικών υπηρεσιών με τη διείσδυσή τους σ' αυτές. Με την ιδιωτικοποίησή τους, δηλαδή.

Από όσα αναφέραμε μέχρι τώρα, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το ρόλο του QualityNet Foundation ως μαγαζάκι με ωραία βιτρίνα των πολυεθνικών και άλλων επιχειρήσεων, που συμβάλλει αποφασιστικά στην προώθηση των συμφερόντων τους. «Οι οικονομικοί πόροι του QnF αντλούνται αποκλειστικά από τις χορηγίες των κοινωνικά ευαισθητοποιημένων εταιριών στα προγράμματα που υλοποιεί και από τα έσοδα που προκύπτουν από τις παρεχόμενες υπηρεσίες του», επισημαίνεται σε σχετικό φυλλάδιο.

Κάποιες απ' αυτές τις ...«κοινωνικά ευαισθητοποιημένες» εταιρίες είναι: Ιντρακόμ, ΤΙΤΑΝ, ΟΤΕ, Τράπεζα Κύπρου, Vodafone, Eurobank. Εξάλλου, και ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Απασχόλησης, Δ. Κοντός, ήταν ξεκάθαρος στην τοποθέτησή του στο συνέδριο της περασμένης βδομάδας: «Χρειάζεται αποτελεσματικός καταμερισμός των ευθυνών ανάμεσα στο κράτος, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. ΜΚΟ, κράτος, διοίκηση και πολίτες θα εργάζονται από κοινού για τη διαμόρφωση κοινωνικής πολιτικής».

Ορισμένες από τις ...υπηρεσίες και τα κοινωνικά προγράμματα που παρέχει το QnF είναι:

• Σωστή Ενεργειακή Συμπεριφορά. Στοχεύει στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας σωστής ενεργειακής συμπεριφοράς, με στόχο την υπεύθυνη κατανάλωση ενεργειακών πόρων. Αναφέρεται σε εργαζόμενους επιχειρήσεων και σε σχολεία της Α' βάθμιας εκπαίδευσης, παρέχοντας υλικό για ενέργειες που μπορούν να εφαρμοστούν.
• Ζω στην πόλη μου. Απευθύνεται στο σύνολο της Α' βάθμιας εκπαίδευσης. Τα παιδιά λειτουργούν σε ένα προσομοιωμένο περιβάλλον πόλης, στην οποία καλούνται να βιώσουν ρόλους μέσα από τους οποίους μαθαίνουν να αναπτύσσουν τη σωστή και υπεύθυνη συμπεριφορά, τόσο ως πολίτες, όσο και ως καταναλωτές.

Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Τα παιδιά μπορεί για παράδειγμα να μαθαίνουν ότι ένας πολύ καλός τρόπος, για να συμβάλουν στην προστασία του περιβάλλοντος είναι να προτιμούν την εταιρία Vodafone, η οποία προωθεί προγράμματα προστασίας του πάντα στην Κίνα. Η κόκα κόλα και η Νεστλέ να ενημερώνουν τους μαθητές για τις «σωστές» διατροφικές τους συνήθειες κ.ά.

Το έργο που έχει αναλάβει, λοιπόν, το QnF είναι με δυο λόγια το εξής: Να γίνει «βίωμα» και πεποίθηση όλων από την παιδική τους ηλικία ότι κοινωνική ευημερία και επιχειρηματική ευρωστία μπορεί να συνυπάρξει θαυμάσια. Αυτά ήταν και τα λόγια της Αν. Σιδέρη, διευθύντριας επικοινωνίας, The Coca - Cola Company, η οποία είχε αναλάβει το συντονισμό της συζήτησης, αλλά και ο κοινός παρονομαστής όλων όσοι παρευρέθηκαν και τοποθετήθηκαν στο συνέδριο.

«Προκειμένου μια επιχείρηση να είναι βιώσιμη και ανταγωνιστική, οφείλει να ευαισθητοποιείται για κοινωνικά και οικολογικά θέματα», τόνισε η Μ. Ξενογιαννακοπούλου, ΓΓ του ΠΑΣΟΚ. Και πρόσθεσε: «Μπορεί οι οικολογικές επενδύσεις αρχικά να φαίνονται δαπανηρές, καθιστούν όμως μακροπρόθεσμα τις επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές».

Οι επιχειρήσεις έχουν σαν στόχο τους αποκλειστικά και μόνο το κέρδος. Το κέρδος των επιχειρήσεων λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα με τα συμφέροντα των εργαζομένων, με την προστασία του περιβάλλοντος, με την προοδευτική γνώση και εκπαίδευση, με την αναβάθμιση της δημόσιας υγείας και την πρόοδο της επιστήμης προς όφελος του λαού. Η αλήθεια είναι ότι καμιά κοινωνική ευημερία δεν μπορεί να συνυπάρξει με τα κέρδη των πολυεθνικών. Η Κοινωνική Υπευθυνότητα είναι μια ακόμα ευέλικτη κίνηση των επιχειρήσεων, προκειμένου να επιβιώσουν μέσα στην κρίση που βιώνει το καπιταλιστικό σύστημα, για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και για να αποκαταστήσουν στη συνείδηση των εργαζομένων, την «αιματοβαμμένη» και εγκληματική φύση του κεφαλαίου.

Χαρακτηριστικά είναι και όσα είπε σχετικά η κ. Καλοφωλιά, διευθύντρια της εφημερίδας ΕΞΠΡΕΣ, η οποία μάλιστα αφιερώνει μια ολόκληρη σελίδα ημερησίως στην Κοινωνική Υπευθυνότητα των επιχειρήσεων: «Η Κοινωνική Υπευθυνότητα, όσο κι αν φαίνεται οικονομικά δυσβάσταχτη, θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις σε κέρδη. Ο καταναλωτής είναι επιφυλακτικός στις ενέργειες των εταιριών. Απαιτεί από αυτές να καλύψουν τις ανάγκες του. Περιμένει να καταπολεμήσουν τη φτώχεια, να μεριμνούν για το περιβάλλον κλπ.».

Αποκαλυπτικά είναι και τα όσα ειπώθηκαν σχετικά με τη νομοθετική κατοχύρωση και θέσπιση της κοινωνικής υπευθυνότητας και της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Δηλαδή, η ύπαρξη αντίστοιχου νομοθετικού πλαισίου, που να «δεσμεύει» την επιχείρηση. «Εχουμε ευθύνη να προάγουμε την ΕΚΕ. Οχι νομοθετικά, όμως. Οι επιχειρήσεις πρέπει να το πιστέψουν και να το εφαρμόσουν. Να γίνει κουλτούρα στις επιχειρήσεις, να το διδάσκουμε στα σχολεία. Σε καμία περίπτωση το κράτος να επιβλέπει, σαν Μπιγκ Μπράδερ», επισήμανε ο Μ. Παγίδας, πρόεδρος της Ενωσης Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ).

Η κ. Καλοφωλιά αναφέρθηκε και στο φωτισμό του Αρχαιολογικού Χώρου της Ελευσίνας ως κοινωνική προσφορά της εταιρίας ΤΙΤΑΝ. Ο ΤΙΤΑΝΑΣ, από τις αρχές του 19ου αιώνα που έχτισε το εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου σχεδόν μέσα(!) στον Αρχαιολογικό Χώρο της πόλης, αποτελούσε για δεκαετίες «πληγή» για τους κατοίκους της πόλης.

Η σκόνη από την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ σκέπαζε την Ελευσίνα και τα αρχαία της, ενώ κάποιοι κάνουν λόγο ακόμα και για «άλεσμα» αρχαιολογικών ευρημάτων στις μηχανές του εργοστασίου. Πριν μερικούς μήνες χρηματοδότησε το φωτισμό του Αρχαιολογικού Χώρου. «Αυτό θα πει κοινωνική ευαισθησία και υπευθυνότητα!», τόνισε.

Στο συνέδριο αναφέρθηκε και ένα ακόμα παράδειγμα γνωστής πολυεθνικής εταιρίας καλλυντικών, «κοινωνικά υπεύθυνης» και ...ευαισθητοποιημένης σε οικολογικά θέματα (δεν αναφέρθηκε ονομαστικά, αλλά υποψιαζόμαστε ότι πρόκειται για την εταιρία The Body Shop - Μπόντι Σοπ). Πρόκειται για παγκοσμίως γνωστή και ιδιαίτερα κερδοφόρα επιχείρηση, λόγω του οικολογικού της προφίλ και της καμπάνιας της ενάντια στα πειράματα σε ζώα κατά την παρασκευή καλλυντικών, κάτι το οποίο τηρούσε υποτίθεται και η ίδια.

Μόλις ξεσκεπάστηκε η αλήθεια ότι, δηλαδή, και η ίδια χρησιμοποιούσε ζώα ως πειραματόζωα, τα κέρδη της μειώθηκαν. Οπως καταλαβαίνετε, το κεφάλαιο ποτέ δεν υπήρξε ούτε πρόκειται να υπάρξει «κοινωνικά ή οικολογικά υπεύθυνο», αλλά το θέμα είναι να μην ξεμπροστιάζεται. Να μην αποκαλύπτεται αυτό ποτέ.