ΝΙΛ ΤΖΟΡΝΤΑΝ
Breakfast on Pluto
Πέμπτη 26 Γενάρη 2006

Πολλά πράγματα φαντάζουν, ότι είναι «ατομικές περιπτώσεις». Και είναι τέτοια. Ομως, αν κανείς προσθέσει αυτές τις «ατομικές περιπτώσεις», θα βρεθεί αντιμέτωπος με έναν ολόκληρο στρατό, χιλιάδων, εκατοντάδων χιλιάδων, εκατομμυρίων, για την ακρίβεια, ανθρώπων. Ανθρώπων που, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, χάνουν τη μάχη της ζωής και της αξιοπρέπειας και παραδίδονται!

Το Breakfast on Pluto, ξεδιπλώνει, με σουρεαλιστικό τρόπο, τη μόνη καλλιτεχνική «γραφή», ίσως, που επιτρέπει «αδικαιολόγητες» υπερβάσεις, ένα ανθρώπινο καθημερινό δράμα. Παρακολουθεί την αγωνία, και τον αγώνα, ενός νεαρού ατόμου, ενός αδύναμου νεαρού ατόμου, να πλησιάσει, και πολύ περισσότερο, να γευτεί ένα μικρό έστω κομμάτι ευτυχίας.

Ο Πάτρικ, μια ακόμα «ατομική περίπτωση», από αυτές που συνθέτουν τη μεγάλη στρατιά των λούμπεν, γεννήθηκε σε μια μικρή ιρλανδική πόλη, από μια απαγορευμένη κοινωνικά σχέση. Η μάνα καθαρίστρια, ο πατέρας... (για «ευνόητους» λόγους δε θα τον αποκαλύψουμε)! Η μάνα του, λοιπόν, αμέσως μόλις βγει από το μαιευτήριο, τον αφήνει έξω από μια ξένη πόρτα και εξαφανίζεται στο Λονδίνο. Το παρατημένο παιδί, από τα πρώτα του βήματα ακόμα, δε θέλει να αποδεχτεί τίποτα γύρω του σαν αληθινό! Ανήμπορος να τα βάλει με τη σκληρή πραγματικότητα (θετή οικογένεια, πόλεμος, αυστηρό σχολείο, καθορισμένες ερωτικές και κοινωνικές σχέσεις), φτιάχνει ένα δικό του (επίπλαστο) κόσμο.

Η πραγματικότητα, όμως, η αληθινή πραγματικότητα και όχι η ψεύτικη του Πάτρικ, δεν καταλαβαίνει από φανταστικούς κόσμους. Αυτή έχει τις δικές της συντεταγμένες! Η Αγγλία επιβάλει, με όλα τα μέσα που διαθέτει, την κατοχή της στην Ιρλανδία. Οι Ιρλανδοί πατριώτες αντιστέκονται. Οι βόμβες και η βία είναι σε ημερήσια διάταξη. Το καθολικό σχολείο, που πάει ο εγκαταλειμμένος μικρός, έχει τους κανόνες του. Η ταξική κοινωνία που ζει, έχει τους κανόνες της. Η φύση, επίσης, τους δικούς της κανόνες. Ο Πάτρικ, δε θέλει να ξέρει τίποτα από τα παραπάνω. Τα θεωρεί όλα αυτά περιττά. Τον τρομάζουν τόσο πολύ όλα αυτά. Δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει!

Τρομοκρατημένος ο Πάτρικ, απ' «όλα αυτά», για να αμυνθεί και για να επιβιώσει, μεταλλάσσεται σε κάτι άλλο από αυτό που είναι. Από αγόρι γίνεται τραβεστί! Οχι, γυναίκα. Τραβεστί. Δηλαδή, τίποτα. Κάτι ουδέτερο. Ενα τέτοιο πλάσμα, λοιπόν, θα βρεθεί, κατ' ανάγκη, σε αντίστοιχο χώρο. Σε έναν τραβεστί χώρο. Εκεί που τα πράγματα δεν είναι αληθινά. Εκεί που τον δέχονται χωρίς ερωτήσεις. Εκεί που όλοι είναι τρομοκρατημένοι. Πηγαίνει και παραδίδεται, λοιπόν, με κλειστά μάτια στον λούμπεν «καλλιτεχνικό» κόσμο, της λούμπεν «καλλιτεχνικής» νύχτας. Εκεί που και η τέχνη είναι τραβεστί. Εκεί που συνωστίζονται χιλιάδες παράξενα ξωτικά παριστάνοντας τους καλλιτέχνες (γέμισε, δυστυχώς, και η πατρίδα μας από τέτοιους δυστυχισμένους ανθρώπους). Εκεί που όλοι ζούνε μέσα σε έναν φανταστικό κόσμο. Μέσα στο ψέμα.

Ο Πάτρικ, ακολουθώντας τα βήματα της μάνας του, φτάνει και αυτός στο Λονδίνο. Η Ιρλανδία είναι τόσο μικρή, τόσο συντηρητική και τόσο επικίνδυνη, για «αθώα» πλάσματα σαν αυτόν. Στο Λονδίνο, λοιπόν! Εκεί, βέβαια, ο εξευτελισμός του, όπως είναι φυσικό, ολοκληρώνεται. Αναγκάζεται να κάνει πράγματα που πληγώνουν. Ο ίδιος δείχνει να μην έχει συνείδηση της ταπείνωσης που υφίσταται. Αρνείται την πραγματικότητα, είπαμε! Βλέπει τα πάντα με τα δικά του μάτια, με τη δική του πονεμένη και τραβεστί, όμως, «ψυχή». Και μέσα στην αθλιότητα που βιώνει αυτός γελάει «χαρούμενος». Νομίζει ότι όλα είναι ένα θαυμάσιο όνειρο!

Αυτοί τον πληγώνουν εκείνος τους αγαπάει! Αγαπάει ακόμα και την αστυνομία, η οποία τον σπάει στο ξύλο φορτώνοντάς του τοποθετήσεις βομβών, που δεν έκανε. Σπαρταριστή σκηνή, η σκηνή της παράκλησης να τον κρατήσουν στο αστυνομικό τμήμα, γιατί εκεί νιώθει, τουλάχιστον, ασφαλής! Αγαπάει ακόμα και τη μητέρα του, που τον παράτησε. Οταν τη βρίσκει (από μωρό ακόμα την έψαχνε), για να μην την πληγώσει, δεν της αποκαλύπτεται. Φτάνει που την είδε. Το ίδιο θα κάνει και με τον πατέρα του. Θα συμπεριφερθεί και σ' αυτόν σαν να μην έγινε τίποτα. Δε θα του ζητήσει ευθύνες. Δε θα του πει πως δικό του αποτέλεσμα είναι αυτό που έγινε! Πως δικές του αμαρτίες πληρώνει!

Ο Πάτρικ θέλει αγάπη. Αγάπη γι' αυτόν και για όλον τον κόσμο. Είναι, φανερό, όπως καταλαβαίνετε, πως έχουμε να κάνουμε με ένα ανώριμο άτομο! Ενα ανώριμο άτομο, το οποίο ξέρει να επιθυμεί, αλλά δεν ξέρει πώς να κάνει πράξη τις επιθυμίες του. Και το ρίχνει στα παρακάλια. Και στη φυγή. Και, φυσικά, συντρίβεται!

Παράξενη, το δίχως άλλο, ταινία! Αν τη δεις ρεαλιστικά θα φέρεις του κόσμου τις αντιρρήσεις. Αν, όμως, τη δεις σουρεαλιστικά, όπως αυτή σου συστήνεται, τότε θα έρθεις αντιμέτωπος με ένα σκληρό αλληγορικό πολιτικο-κοινωνικό δράμα. Για δράμα πρόκειται, κι ας διαφημίζεται σαν μουσική κωμωδία!

Ο Νιλ Τζόρνταν και οι συνεργάτες του έσκυψαν με σεβασμό στις λεπτομέρειες! Η ταινία διαθέτει μια μοναδική ατμόσφαιρα. Πολύ καλή αισθητική. Και εξαιρετικές ερμηνείες. Ο σεβασμός που δείχνουν οι δημιουργοί προς τους θεατές τους, μας υποχρεώνει και εμάς να «παραβλέψουμε» κάποιες ιδεολογικές ασάφειες και κάποιες παραχωρήσεις τους και άκριτες συμπάθειες προς τον τραβεστί ήρωά τους. Για τον οποίον δείχνουν υπερβολική ανοχή.

Παίζουν: Κίλιαν Μέρφι, Στίβεν Ρέι, Μπρένταν Γκλίσον, Λίαμ Νίσον. Μπράιαν Φέρι.