Η πολυήμερη (16 - 23 Φλεβάρη) πανελλαδική απεργία των ναυτεργατών είναι ένας μεγάλος, επιτυχημένος, μαζικός αγώνας, ο οποίος επιτρέπει την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για το ναυτεργατικό και γενικότερα το εργατικό κίνημα.

1. Παράγοντες που συντέλεσαν στη διαμόρφωση αγωνιστικού κλίματος και στην πραγματοποίηση της απεργίας.

Οι ναυτεργάτες ζουν έντονα την εφοπλιστική εκμετάλλευση - καταπίεση, την αντεργατική πολιτική και τις βαριές της συνέπειες. Εχουν εμπειρία από σκληρές επιθέσεις, αλλά και εμπειρία μαχητικών αγώνων. Μέσα στη δράση έχουν αναπτυχθεί αρκετά ισχυροί δεσμοί με το ταξικό κίνημα. Αυτά τα στοιχεία, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, γίνονται δύναμη στα χέρια τους κι αυτό εκδηλώθηκε στον απεργιακό αγώνα.

Ενας μεγάλος αγώνας δεν εξαρτάται από επιθυμίες. Χρειάζεται κόπο, καλή προετοιμασία, σωστό προσανατολισμό, κόντρα σε χίλιες δυσκολίες. Εκτιμάμε κάθε προσπάθεια που συνέβαλε στην επιτυχία της απεργίας, αλλά θέλουμε να σημειώσουμε ότι οι κομμουνιστές, οι ταξικές δυνάμεις, τα σωματεία ΠΕΜΕΝ - ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ - ΠΕΣ ΝΑΤ (συνταξιούχοι) έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους στο πλευρό των ναυτεργατών.

Συστηματικά βρίσκονται μέσα στα καράβια, επικοινωνούν με τους ναυτεργάτες στο λιμάνι, στο ΓΕΝΕ (Γραφείο Ευρέσεως Ναυτικής Εργασίας), στον Οίκο Ναύτου (ιατρεία), στις ναυτικές σχολές, στο κέντρο επιμόρφωσης (ΚΕΣΕΝ). Παρεμβαίνουν για τα προβλήματα, συγκρούονται με τους εφοπλιστές, με το ΥΕΝ, με τους μηχανισμούς τους. Συζητούν με τα πληρώματα τις εξελίξεις, λένε τη γνώμη, τις θέσεις του ΚΚΕ, του ταξικού κινήματος. Διαφωνούν, αντιπαρατίθενται με άλλες απόψεις, αλλά συνεχίζουν με επιχειρήματα, ώστε να κατανοηθεί ο χαρακτήρας της αντεργατικής επίθεσης, ο ταξικός χαρακτήρας της πολιτικής της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, να συνειδητοποιηθεί ότι οι εφοπλιστές είναι τμήμα της αντίπαλης τάξης, της αστικής τάξης, σκληρός πυρήνας του μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Επιμένουν και ξαναεπιμένουν για την οργάνωση των ναυτεργατών, για την υιοθέτηση κατεύθυνσης - στόχων πάλης που συμβάλλουν στη συσπείρωση και την κινητοποίηση δυνάμεων, ώστε να είναι ισχυρή η αντίσταση σε κάθε επίθεση, να διεκδικούνται δικαιώματα, νέες κατακτήσεις, να επιταχύνονται μετατοπίσεις σε πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο.

Η προσπάθεια έχει σκαμπανεβάσματα, αδυναμίες. Αλλά γεγονός είναι ότι οι κομμουνιστές, οι ταξικές δυνάμεις είναι για χρόνια στο πλευρό των ναυτεργατών (στην πράξη και όχι στα λόγια). Πονάνε μαζί τους, έχουν ακατάλυτους δεσμούς. Γεγονός είναι ότι οι κομμουνιστές προσπαθούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση αγωνιστικών συνειδήσεων, να γίνει ευρύτερα αποδεκτή η λογική της ταξικής πάλης, να αποδυναμωθεί η αντίληψη της ταξικής συναίνεσης και συνεργασίας που διαδίδει ο εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός.

Προσπαθούν να δώσουν προοπτική στη δράση του ναυτεργατικού κινήματος και να κατασταλάξει στις συνειδήσεις ότι δεν είναι μοιραίο να εκμεταλλεύεται μια χούφτα εφοπλιστών χιλιάδες ναυτεργάτες. Οτι δεν είναι μοιραίο να κυβερνούν το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, οι εκπρόσωποι των εφοπλιστών, των βιομηχάνων, των τραπεζιτών, αλλά υπάρχει και άλλη λύση: Ισχυροποίηση του ΚΚΕ. Μέτωπο των λαϊκών δυνάμεων ενάντια στην πλουτοκρατία. Εξουσία που θα υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού και θα οργανώσει την κοινωνία, την οικονομία, τη ναυτιλία σε άλλη βάση. Ωστε τα βασικά, συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, οι μεταφορές, τα πλοία να είναι ιδιοκτησία του λαού, κοινωνική ιδιοκτησία, σαν προϋπόθεση για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, την ικανοποίηση των εργατικών αναγκών, την ανάπτυξη των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών με κριτήριο τη συνεχή εξυπηρέτηση όλων των νησιών, με ασφαλή πλοία, με φτηνό εισιτήριο.

Αυτή η μακρόχρονη, κοπιαστική προσπάθεια συμβάλλει στην απελευθέρωση δυνάμεων, στη συνειδητοποίηση της ανάγκης του οργανωμένου αγώνα.

Αυτή η μακρόχρονη προσπάθεια, οι πρωτοβουλίες, οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται αλλά και η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια, η επίδραση του κλίματος που διαμορφώνει η γενικότερη πάλη, η παρέμβαση του ΠΑΜΕ, βάζουν θεμέλια ώστε σε μια στιγμή που οξύνεται η αντεργατική επίθεση της κυβέρνησης, που οξύνεται η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας, (εφοπλιστών -ναυτεργατών), να πραγματοποιούνται μεγάλοι αγώνες.

Αυτό μαρτυράει η πείρα των μεγάλων ναυτεργατικών αγώνων του 1987, που ανάγκασαν την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να υποχωρήσει από τα σχέδια κατάργησης ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Αυτό μαρτυράει η πείρα των αγώνων του 1997, που οι ναυτεργάτες κατέκτησαν αύξηση των συντάξεων.

Αυτό μαρτυράει η πείρα των αγώνων του 2002, που το ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησε τις πιο σκληρές κατασταλτικές μεθόδους και την πολιτική επιστράτευση.

Στις συνθήκες όξυνσης των προβλημάτων, πολύ περισσότερο στις συνθήκες έντασης της αγανάκτησης και της πίεσης των ναυτεργατών που προκλήθηκε από το αντεργατικό νομοσχέδιο του ΥΕΝ, αλλά και κάτω από την αποφασιστική, συνεχή παρέμβαση των ταξικών συνδικάτων ΠΕΜΕΝ - ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ (παρά τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης), συσπειρώθηκαν δυνάμεις, αναγκάστηκαν δυνάμεις της ΠΝΟ να τοποθετηθούν υπέρ του απεργιακού αγώνα και της συνέχισής του.

Το αντεργατικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης προέβλεπε αρχικά τη μείωση των συντάξεων του ΝΑΤ κατά 22%. Το μέτρο αυτό αποσύρθηκε κάτω από την απειλή της απεργίας. Αλλά το νομοσχέδιο περιλάμβανε και άλλες διατάξεις που χτύπαγαν σημαντικά δικαιώματα. Προέβλεπε την απελευθέρωση των δρομολογίων των πλοίων, δηλαδή την κατάργηση του υποχρεωτικού 10μήνου στην κίνηση ενός πλοίου, την αύξηση του χρόνου που βρίσκεται σε αργία (κατά πώς βολεύει τους εφοπλιστές και τα κέρδη τους). Κι αυτό έχει βαριές συνέπειες στο δικαίωμα της εργασίας των πληρωμάτων, στη συγκέντρωση υπηρεσίας για συνταξιοδότηση, έχει συνέπειες στην εξυπηρέτηση των νησιών.

Προέβλεπε, επίσης, την ιδιωτικοποίηση και την υποβάθμιση της Ναυτικής εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης, με την ίδρυση ιδιωτικών σχολών κατάρτισης κι αυτό έχει συνέπειες πρώτα απ' όλα στην ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα. Το νομοσχέδιο περιλάμβανε και άλλες σοβαρές αντεργατικές διατάξεις.

Οι ναυτεργάτες πάλεψαν τόσο για την απόσυρση του νομοσχεδίου όσο και για την ικανοποίηση σημαντικών αιτημάτων που αφορούν το δικαίωμα στην πλήρη - σταθερή εργασία, τη μείωση του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου, την προστασία των ανέργων, την υπογραφή ικανοποιητικών Συλλογικών Συμβάσεων, τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα κ.ά.

2. Ναυτεργάτες, Εργατικές - Λαϊκές δυνάμεις αντιπάλεψαν μαζί τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς, την πολιτική επιστράτευση.

Η κυβέρνηση και οι εφοπλιστές χρησιμοποίησαν κάθε είδους απεργοσπαστικό μηχανισμό. Αξιοποίησαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (που ελέγχουν οι εφοπλιστές και άλλοι καπιταλιστές) για τη συκοφάντηση του αγώνα. Χρησιμοποιήθηκε ομάδα μεγαλοαγροτών στην Κρήτη, που ασκούσε τυφλή πίεση. Αξιοποιήθηκαν Νομάρχες και Δήμαρχοι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που θυμήθηκαν τα προβλήματα των νησιών τις μέρες της απεργίας!! Οργίασαν απειλές, εκβιασμοί για την απόλυση απεργών. Κι αφού όλα αυτά τα προκλητικά - αντιδημοκρατικά μέτρα δεν έφεραν αποτέλεσμα, η κυβέρνηση της ΝΔ, με την υπογραφή του κ. Καραμανλή, κήρυξε πολιτική επιστράτευση. Ολα αυτά δείχνουν τα όρια της αστικής δημοκρατίας, την ξεμπροστιάζουν, χτυπούν αυταπάτες, σπάνε τη βιτρίνα των αστικών κομμάτων, αποκαλύπτουν μια σημαντική πλευρά της βαρβαρότητας του εκμεταλλευτικού συστήματος.

Οι ναυτεργάτες, παρά τις πιέσεις και τις απειλές, άντεξαν. Συμμετείχαν καθολικά στην απεργία. Περιφρούρησαν τον αγώνα τους. Κι αυτό είναι πολύ σοβαρό ποιοτικό στοιχείο. Συνέχισαν τον αγώνα τους για τρία 48ωρα και διεκδίκησαν τα αιτήματά τους. Μετά την πολιτική επιστράτευση ο χαρακτήρας της απεργίας προσαρμόστηκε σε νέες ανάγκες.

Αυτή την ώρα, κρινόταν το δικαίωμα στον αγώνα, το δικαίωμα στη διεκδίκηση, το δικαίωμα της απεργίας και η αντοχή των ναυτεργατών σ' αυτές τις συνθήκες είναι πολύ σοβαρό ποιοτικό στοιχείο. Συγκέντρωσαν εύστοχα τις δυνάμεις τους στα λιμάνια του Πειραιά και της Πάτρας, συνέχισαν την απεργία αχρηστεύοντας στην πράξη την πολιτική επιστράτευση.

«Ολοι οι τροχοί σταματούν, σαν το θελήσει το δυνατό σου χέρι».

Η παλικαρίσια στάση παλαιότερων και νεότερων ναυτεργατών συνιστά ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα που αποδεικνύει ότι οι αντίπαλοι (οι εφοπλιστές, το κεφάλαιο, οι κυβερνήσεις του) είναι αδίσταχτοι αλλά δεν είναι παντοδύναμοι.

Μπορούν να δεχτούν πλήγμα, μπορούν να ηττηθούν κάτω από το βάρος του καλά οργανωμένου ταξικού αγώνα, της πίστης στον αγώνα, της δύναμης που δίνει η συμπαράσταση των λαϊκών δυνάμεων, η εργατική αλληλεγγύη. Κι αυτό είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό ποιοτικό στοιχείο.

Εργάτες και Εργάτριες, εργαζόμενοι, νέοι και νέες, φοιτητές, σπουδαστές των ναυτικών σχολών περιφρούρησαν την απεργία, μαζί με τους ναυτεργάτες σε όλα τα λιμάνια. Μέρα και νύχτα. Σ' αυτή τη μεγάλη προσπάθεια πρωτοστάτησαν οι κομμουνιστές, οι ΚΝίτες και οι ΚΝίτισσες, οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ, κι αυτό είναι πολύ θετικό στοιχείο. Γιατί υπάρχει μια πολιτική δύναμη, υπάρχει ένα αγωνιστικό κίνημα το οποίο, ανεξάρτητα από αδυναμίες, διαθέτει όλες του τις δυνάμεις στην υπηρεσία της εργατικής τάξης και των αγώνων της. Σε κάθε εργασιακό χώρο, σε κάθε κλάδο. Υπάρχει μια πολιτική δύναμη, ένα κίνημα που με την ενίσχυσή του, με την ένταξη νέων δυνάμεων θα έχει μεγαλύτερη προσφορά στην πάλη για τα συμφέροντα του λαού μας.

Το αγωνιστικό κλίμα, οι μαζικές συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ στο λιμάνι του Πειραιά και στα άλλα λιμάνια, σε συνδυασμό με τις απεργίες αλληλεγγύης που προκήρυξαν άμεσα η Ομοσπονδία Οικοδόμων, οι εργάτες της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης και άλλα ταξικά συνδικάτα, έδωσαν ώθηση στη μαζική συμπαράσταση, στην επέκταση των απεργιακών αποφάσεων, στην έκδοση εκατοντάδων ψηφισμάτων συμπαράστασης και στην προσέλευση χιλιάδων εργαζομένων στο λιμάνι του Πειραιά. Αυτό το μεγάλο κίνημα συμπαράστασης που αγκάλιασε τους οδηγούς των φορτηγών αυτοκινήτων, επιβάτες που τους κατέβασαν τα πρακτορεία στα λιμάνια, μαθητές, μικρομεσαίους αγρότες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ΠΑΣΥ, αποσιωπήθηκε σκοπίμως από τα «κανάλια».

Χιλιάδες εργαζόμενοι αντιμετώπισαν τον αγώνα των ναυτεργατών σαν δικό τους αγώνα και αυτή η πείρα πρέπει να γενικευτεί, να γίνει δύναμη στα χέρια της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων.

3. Η στάση των πολιτικών δυνάμεων.

Τα συμπεράσματα για τη στάση και την πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ βγαίνουν από την παράθεση όλων των παραπάνω στοιχείων. Αντιμετώπισε εχθρικά τις διεκδικήσεις, τον αγώνα των ναυτεργατών. Εκδηλώθηκαν για άλλη μια φορά η σχέση της με το εφοπλιστικό κεφάλαιο, οι δεσμεύσεις της απέναντί του.

Το ΠΑΣΟΚ έχει ακολουθήσει χρόνια την ίδια φιλοεφοπλιστική πολιτική. Αυτό στήριξε, ύμνησε τον κανονισμό για την απελευθέρωση της Ακτοπλοΐας, στήριξε με όλα τα μέσα την ισχυροποίηση των ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων, αφαίρεσε (όπως και η ΝΔ) σημαντικά ναυτεργατικά δικαιώματα, έχει δώσει τεράστια κίνητρα - προνόμια στο εφοπλιστικό κεφάλαιο. Εχει χρησιμοποιήσει τις ίδιες μεθόδους καταστολής. Οι βασικοί άξονες της ναυτιλιακής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ είναι οι ίδιοι μ' αυτούς της ΝΔ (ανταγωνιστικότητα, μείωση του κόστους, απελευθέρωση). Γι' αυτό το λόγο, παρά τις δημαγωγίες, μίλησε για «ακρότητες», προσπαθώντας να φορτώσει τις ευθύνες στους ναυτεργάτες. Είναι αστείο, αλλά παράλληλα επικίνδυνο το επιχείρημα του ΠΑΣΟΚ, που αναφέρει ότι το 2002 κήρυξε πολιτική επιστράτευση στα λιμάνια, γιατί το δικαστήριο είχε χαρακτηρίσει την απεργία των ναυτεργατών παράνομη!! Και τι μ' αυτό; Μπορεί να καταργηθεί το απεργιακό δικαίωμα επειδή το θέλει ο κ. Σημίτης ή ο κ. Καραμανλής, επειδή το θέλουν οι εφοπλιστές, οι επιχειρηματίες, επειδή το προστάζει μια δικαστική απόφαση, που κατά κανόνα (εκτός εξαιρέσεων) είναι προκαθορισμένη; Η εργατική τάξη έχει υποχρέωση να χτυπήσει αμείλικτα αυτή τη λογική.

Ο ΣΥΝ επί της ουσίας κινήθηκε και πάλι σαν μια καιροσκοπική δύναμη, που την ώρα της αναμέτρησης, όταν η κυβέρνηση και οι απεργοσπαστικοί μηχανισμοί συγκέντρωναν τα πυρά τους κατά του ΚΚΕ, επιχείρησε να συκοφαντήσει και να μειώσει την ολόπλευρη συμπαράσταση των κομμουνιστών και των δυνάμεων του ΠΑΜΕ. Ο ΣΥΝ έχει «λερωμένη τη φωλιά του» και δεν μπορεί να εξιλεωθεί. Γιατί σε ένα βασικό πρόβλημα, στο πρόβλημα της απελευθέρωσης των Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, που έχει πυροδοτήσει ένα σωρό προβλήματα σε βάρος των ναυτεργατών, των εργαζομένων των νησιών, των λαϊκών στρωμάτων, έχει ευθύνες, όχι μόνο γιατί συμφώνησε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, υπηρεσιών, εμπορευμάτων, εργατικού δυναμικού), αλλά και γιατί δεν εναντιώθηκε στον κανονισμό 3577/92 της Ευρωπαϊκής Ενωσης (κατάργηση καμποτάζ - απελευθέρωση της Ακτοπλοΐας), τον οποίο αξιοποιούν η κυβέρνηση και οι εφοπλιστές για νέα αντιλαϊκά μέτρα. Δεν είναι μόνο αυτό. Ο ΣΥΝ έχει ταχθεί υπέρ της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, που είναι αιχμή της επιθετικότητας των καπιταλιστών, των εφοπλιστών κατά των εργατικών δικαιωμάτων.

4. Αυτοί που προσπάθησαν να χτυπήσουν τον αγώνα των ναυτεργατών είναι αντίπαλοι της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων.

Αυτές τις μέρες τέθηκαν πολλά θέματα, χρησιμοποιήθηκαν διάφοροι στημένοι ισχυρισμοί, χύθηκε δηλητήριο από ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς και τις πένες «γνωστών» δημοσιογράφων.

Επιχείρησαν σχεδιασμένα να φέρουν τον αγώνα των ναυτεργατών σε αντίθεση με τους εργαζόμενους των νησιών, με μικρομεσαίους αγρότες. Θυμήθηκαν (!) τα προβλήματα των νησιών, των μικροπαραγωγών. Προσπάθησαν να θέσουν όρια στην άσκηση του δικαιώματος της απεργίας, να υποβαθμίσουν το ρόλο και την επιτυχία της.

Εθεσαν ζήτημα ποινικοποίησης της πολιτικής και συνδικαλιστικής δράσης.

Γι' αυτή την κατάσταση πρέπει ν' ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση μέσα στα λαϊκά στρώματα, να βγουν διδάγματα.

Οι δυνάμεις, οι μηχανισμοί που πολέμησαν την απεργία των ναυτεργατών είναι υπερασπιστές της αντιλαϊκής πολιτικής (πότε του ΠΑΣΟΚ, πότε της ΝΔ), είναι υπερασπιστές του κεφαλαίου, των συμφερόντων του, της εξουσίας του. Δεν έχουν καμιά σχέση με τα λαϊκά συμφέροντα, με τις αγωνίες των εργαζομένων, με τα προβλήματά τους. Οι εργαζόμενοι, οι μικρομεσαίοι αγρότες, οι νεολαίοι που σπουδάζουν μπορούν να θυμηθούν ότι αυτοί οι μηχανισμοί, αυτοί οι δημοσιογράφοι, που ταύτιζαν την απεργία των ναυτεργατών με κάθε είδους καταστροφή, έχουν ακολουθήσει, ακολουθούν την ίδια στάση σε κάθε αγώνα. Σε εργατικούς κλάδους, στους αγώνες της αγροτιάς, των επαγγελματιών, των φοιτητών, των μαθητών. Και το κάνουν αυτό γιατί τα συμφέροντα που υπηρετούν, τους προστάζουν να πολεμήσουν κάθε αγώνα που έρχεται σε αντίθεση με την κυρίαρχη πολιτική, που συγκρούεται με τη νομιμότητα που επιβάλλουν τα «αφεντικά». Γι' αυτό ξεσάλωσαν ιδιαίτερα όταν τα πληρώματα έκαναν κουρελόχαρτο την πολιτική επιστράτευση. Αυτό τους έκαψε, τους ανησύχησε πολύ.

Οι καπιταλιστές και οι άνθρωποί τους φοβούνται τα στηρίγματα και τα αποτελέσματα αυτού του μεγάλου αγώνα. Την οργάνωση, την αντοχή, την εργατική αλληλεγγύη, τον αγωνιστικό προσανατολισμό και τη συσπείρωση που επιτεύχθηκε. Φοβούνται την πίεση που ασκήθηκε στην κυβέρνηση και στους εφοπλιστές, τη δυσκολία που τους έφερε ο αγώνας, την αδυναμία τους να τον αντιμετωπίσουν. Φοβούνται την ωρίμανση των αιτημάτων και τις προϋποθέσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε κατακτήσεις με τη συνέχιση και την κλιμάκωση του αγώνα. Φοβούνται τη δύναμη του παραδείγματος, την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης.

Η απεργία που έχει σωστό πλαίσιο και προσανατολισμό (αλλά και άλλες μορφές πάλης) είναι σύγκρουση, ασκεί πίεση στις κυβερνήσεις, στο αστικό κράτος, στην εργοδοσία κι αυτό της δίνει δυναμική σαν όπλο των εργαζομένων. Γι' αυτό και έχει συμβάλει αποφασιστικά στην κατάκτηση λαϊκών δικαιωμάτων. Αυτό πρέπει να συνειδητοποιηθεί από το σύνολο των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων. Και τώρα, μ' αυτή την πείρα, οι νησιώτες, η αγροτιά, οι λαϊκές δυνάμεις, να σκεφτούν βαθύτερα, να βγάλουν ουσιαστικά συμπεράσματα.

Να σκεφτούν ότι δε φταίει ο αγώνας των ναυτεργατών (ή ενός άλλου κλάδου) που είναι απαράδεκτα χαμηλές οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, που οι μικρομεσαίοι αγρότες δεν μπορούν να διαθέσουν την παραγωγής τους, διώχνονται από τον τόπο τους, ξεκληρίζονται.

Να κατανοήσουν ότι γι' αυτό φταίει η αντιαγροτική πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Κοινή Αγροτική πολιτική, το καθεστώς της κυριαρχίας των εφοπλιστών, των βιομηχάνων, των τραπεζιτών.

Να σκεφτούν καλύτερα οι εργαζόμενοι των νησιών ότι αυτός που φταίει για την απομόνωση μεγάλου μέρους της νησιωτικής Ελλάδας, για τα ακριβά εισιτήρια, για τα ανασφαλή πλοία, για το έγκλημα του «Εξπρές Σαμίνα», για την αθλιότητα στην πρόληψη και την προστασία της Υγείας τους, είναι η αντιλαϊκή πολιτική, το εκμεταλλευτικό σύστημα, το εφοπλιστικό κέρδος.

5. Συνέχιση και κλιμάκωση της πάλης.

Η απεργία των ναυτεργατών αναστάλθηκε οργανωμένα, συγκροτημένα, σύμφωνα με τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν, αφού έδωσε χαστούκι και στην πολιτική επιστράτευση. Στις κρίσιμες στιγμές υπολογίζονται όλοι οι παράγοντες με κριτήριο να εμποδιστεί, να ματαιωθεί η επίθεση του αντιπάλου, που στόχο έχει να σπάσει τον αγώνα με κάθε μέσο. Να ξημερώσει η μέρα χωρίς καράβια στο λιμάνι. Οι αγώνες περνούν από διάφορες φάσεις. Δίνεις μια μάχη, ανασυντάσσεις τις δυνάμεις σου, συνεχίζεις πολύμορφα, κλιμακώνεις την πάλη.

Η συνολική πείρα πρέπει να μεταδοθεί, να συζητηθεί πλατιά για να βοηθήσει να γίνουν ακόμα πιο ουσιαστικά βήματα για το δυνάμωμα της ταξικής ενότητας και της πάλης της εργατικής τάξης, για την ανάπτυξη της κοινής δράσης, της συμμαχίας με τη μικρομεσαία αγροτιά, τους αυτοαπασχολούμενους, τη νεολαία.

Για να συνειδητοποιηθεί η αναγκαιότητα της αλλαγής του συσχετισμού δύναμης, να απομακρυνθούν λαϊκές δυνάμεις από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Γιατί αυτό θα ισχυροποιήσει, θα κάνει πιο αποτελεσματική την πάλη των εργαζομένων.

Κάθε μέρα, σε κάθε αναμέτρηση, μεγαλύτερη προσφορά, περισσότερες δυνάμεις.

Αμεση προετοιμασία για την επιτυχία του πανεργατικού απεργιακού αγώνα στις 15 Μάρτη, για να συνεχιστεί ο αγώνας από καλύτερες θέσεις.