Μικρές σελίδες
Κυριακή 30 Απρίλη 2006

«Ο πολιτισμός της τεχνολογίας και του κερδοσκοπισμού από το 1950 άρχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατεδάφισης όλων των παραδοσιακών κτιρίων της Αθήνας, που κυριολεκτικά κοσμούσαν την πόλη και συνέδεαν αισθητικά τη σύγχρονη εποχή με το παρελθόν. Από τη μανία εκείνη δε γλίτωσαν λαμπρά νεοκλασικά οικοδομήματα για να ανεγερθούν στη θέση τους οι άκομψες ογκώδεις κατασκευές που πνίγουν το περιβάλλον και κακοποιούν τις ευαισθησίες των ανθρώπων. Οταν το 1960 ανακοινώθηκε η οριστική απόφαση κατεδάφισης του ιστορικού καφενείου, πολλές οι συζητήσεις που έγιναν και οι αντιφράσεις που προέκυψαν για την απόφαση να κλείσει, αφού με εκείνο τέλειωνε και ένα κομμάτι της νεότερης ιστορίας των Αθηνών και της Ελλάδας» σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου «Το καφενείο του Ζαχαράτου» ο Γιάννης Λ. Λάμπρου (εκδόσεις «Δεσμός» Αθήνα 2001). Λίγο πιο κάτω ανασύρει από τη δημοσιογραφική μνήμη ένα εξαιρετικό απόσπασμα από το άρθρο του Παύλου Παλαιολόγου σχετικά με το θέμα. Και το φιλοξενεί: «Ενα καφενείο κατεδαφίζεται στο τετράγωνό μου. Από τα τελευταία. Πόσα τάχα απομένουν; Αν ανήκα στους χορηγούς θα εμπιστευόμουν στην Ακαδημία την απονομή επάθλου για τη συγγραφή της ιστορίας του καφενείου που πεθαίνει. Κάθε μέρα και ένας θάνατος. Ο τελευταίος αιώνας του βίου του. Ούτε δείγμα δε θα υπάρχει το 2000 μ.Χ. Θέμα σπαρταριστό για λαογράφους, λογοτέχνες, ιστορικούς, ποιητές ακόμα. Πώς δε σκέφτηκαν να εκφωνήσουν τον επικήδειο;».

Σήμερα, δεν υπάρχει λόγος να εκφωνήσουμε επικήδειο. Ελάχιστοι θυμούνται το κόσμημα της Πλατείας Συντάγματος και ακόμη πιο λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να ισχυριστούν ότι εκεί συνήθιζαν να πίνουν τον καφέ τους. Οσο για τους νεότερους, φοβάμαι πως ούτε ακουστά δεν το ξέρουν. Γι' αυτό το λόγο θεωρούμε πολύτιμο το βιβλίο του Γιάννη Λάμπρου. Ο συγγραφέας κατορθώνει να διασώσει τις ...λέξεις. Αυτές μονάχα απέμειναν από τα πανάκριβα «υλικά κατεδαφίσεως» της δεκαετίας του '60, που σκορπίστηκαν στους τέσσερις ανέμους της Αθήνας. Ερχεται αυτός ο τόμος λοιπόν για να θυμίσει πολλά στους μεγαλύτερους και για να μάθει στους νεότερους ότι «τα εγκαίνια του καφενείου του Ζαχαράτου έγιναν με αρκετή μεγαλοπρέπεια και με την παρουσία αρκετών επισήμων και πλήθους, το απόγευμα της 3ης Δεκεμβρίου του 1888».