ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΟ ΙΡΑΚ
Τα αδιέξοδα και η απειλή εμφυλίου
Κυριακή 30 Απρίλη 2006

Associated Press

Η κατοχή του Ιράκ λειτουργεί ως εφαλτήριο για κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή
Εκπληξη... η κοινή εμφάνιση δύο εκ των ανώτατων αξιωματούχων του Λευκού Οίκου, της επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Κοντολίζα Ράις, που διέκοψε για λίγο την ευρωπαϊκή της περιοδεία με στόχο την αναζήτηση «προθύμων» στην πολεμική εκστρατεία εναντίον του Ιράν, και του επικεφαλής του Πενταγώνου, Ντόναλντ Ράμσφελντ, στη Βαγδάτη την Τετάρτη. Εκπληξη που αποτελεί μία ακόμη ένδειξη της απόγνωσης στην οποία έχει περιέλθει η Ουάσιγκτον όσον αφορά στη νεοαποικιακή της εκστρατεία στο Ιράκ.

Φαινομενικά, η αναπάντεχη(;) επίσκεψη των δύο Αμερικανών αξιωματούχων είχε σκοπό να αποτελέσει «μήνυμα στήριξης» προς τον εντολοδόχο πρωθυπουργό, Τζαουάντ Αλ Μαλίκι, ο οποίος κατόπιν ελιγμών απέσπασε την υποψηφιότητα για την πρωθυπουργία εκ μέρους του μεγαλύτερου σιιτικού κόμματος, «Ενωμένη Ιρακινή Συμμαχία», και τη σύμφωμη γνώμη τελικά σουνιτών και Κούρδων, παραγκωνίζοντας τον πρώην πια πρωθυπουργό και μέχρι τις 22 του Απρίλη υποψήφιο εκ νέου, Ιμπραήμ Αλ Τζαφάρι. Συνάμα, πάντα φαινομενικά, τερματίστηκε τρόπον τινά η πολιτική κρίση που διαρκούσε μήνες. Για την ακρίβεια, από τις ενορχηστρωμένες από τις ΗΠΑ εκλογές του περασμένου Δεκέμβρη. Κρίση εξαιτίας των πιέσεων των ΗΠΑ που επέμεναν στον εξοβελισμό του Τζαφάρι αλλά και των εσωτερικών διαγκωνισμών.

Για τις ΗΠΑ, η εξέλιξη της κατάληξης σε συμφωνία για τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης ήταν ένα «ιστορικό γεγονός», καθώς, εμφανίζοντας τον Μαλίκι ως «δική» τους πρόταση, ευελπιστούν σε κυβέρνηση «εθνικής ενότητας», αναμένοντας να καθορίσουν πλήρως το είδος αποικιακής κατοχής για ένα μέρος του κόσμου, η περιπλοκότητα του οποίου δε χρειάζεται πλέον να καταδειχτεί. Περιπλοκότητα που ήδη έχει μεταβάλει τα τοπικά δεδομένα αλλά και την παγκόσμια ισορροπία.

Είναι πάντως ασαφές εάν έχει βάση η θεώρηση ότι ο Μαλίκι είναι εκφραστής των αμερικανικών επιλογών. Ο Μαλίκι όπως και ο Τζαφάρι είναι ηγετικά στελέχη του ίδιου κόμματος, του «Νταΐαουα», και πολιτικοί σύμμαχοι. Μάλιστα, θεωρείται από αναλυτές «θεοκράτης εξτρεμιστής», ο οποίος με περισσό ζήλο ηγήθηκε του προγράμματος «απο-μπααθοποίησης» του κρατικού μηχανισμού, που έστειλε στο πυρ το εξώτερον δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους ως «πιστούς στο καθεστώς Σαντάμ».

Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια της προηγούμενης «ξαφνικής» πάλι επίσκεψης της Ράις, πριν από τρεις βδομάδες, δεν υπήρξε κανενός είδους επαφή με τον Μαλίκι, ο οποίος μέχρι πρότινος δε φαινόταν να τυγχάνει της ειδικής προσοχής της Ουάσιγκτον στην προσπάθειά της να σχηματίσει ένα νέο μηχανισμό «αλλαγής καθεστώτος» στη Βαγδάτη.

Πάντως, η επίσκεψη των δύο ανώτατων αξιωματούχων δεν είχε στόχο μόνο την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή αλλά και την αμερικανική κοινή γνώμη, που ολοένα και περισσότερο εκδηλώνει τη δυσφορία της έναντι της πολιτικής του Λευκού Οίκου. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις Ράις ότι η επίσκεψη αποτελεί και μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό, που δηλώνει ότι δεν υπάρχει «ασυνέχεια της πολιτικής και στρατιωτικής μας πολιτικής».

Δήλωση που κρίθηκε αναγκαία στην Ουάσιγκτον ώστε να καταλαγιάσει ο αχός του «πολέμου» που ξέσπασε μεταξύ Ράις και Ράμσφελντ, όταν, κατά την προηγούμενη επίσκεψή της στη Βαγδάτη, έκανε λόγο για «χιλιάδες τακτικά λάθη». Φυσικά, ο Ράμσφελντ αντεπιτέθηκε δηλώνοντας ότι το σχόλιο αποτελεί δείγμα «παντελούς άγνοιας». Το σχόλιο όμως της Ράις ήταν η σκανδάλη για την κίνηση των πρώην στρατηγών, που κάλεσαν τον Ράμσφελντ να παραιτηθεί γιατί κάπως πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα: «Ποιος έχασε τον πόλεμο στο Ιράκ;».

Στα πρόθυρα εμφυλίου

Η κοινή εμφάνιση Ράις και Ράμσφελντ επιχειρήθηκε να αξιοποιηθεί ως δείγμα ελέγχου της κατάστασης. Ιδιαίτερα σε μια στιγμή που η καταστροφική επέμβαση και κατοχή έχει κάνει τη συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών πολιτών να αντιδρά και να απαιτεί την άμεση επιστροφή των στρατευμάτων.

Στρατεύματα που βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα και ουκ ολίγες φορές γίνονται στόχοι της αντίστασης. Μέχρι την Πέμπτη το βράδυ 2.397 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν σκοτωθεί στο Ιράκ από την αρχή του πολέμου, ενώ ο Απρίλης, πριν καν ολοκληρωθεί, ήταν ο αιματηρότερος μήνας του 2006 για τους κατοχικούς, συμπεριλαμβανομένων 3 Ιταλών και ενός Ρουμάνου στρατιώτη αλλά και των εγχώριων συνοδοιπόρων και συνεργατών τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη στιγμή που ανακοινώθηκε πως ο Μαλίκι θα είναι ο εντολοδόχος πρωθυπουργός, μέσα σε 3 μέρες το Ιράκ σείστηκε από επιθέσεις με περισσότερους από 80 νεκρούς.

Ουδείς λόγος υφίσταται μέχρι στιγμής που να συνηγορεί ότι η εγκαθίδρυση μίας ακόμη κυβέρνησης-μαριονέτας θα μπορέσει να τιθασεύσει την ενδοκοινοτική βία ή να κάμψει την αντίσταση ενάντια στην κατοχή. Αντιθέτως, η σύνθεση της νέας κυβέρνησης - από όσα έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα - «θεσμοθετεί» το διαχωρισμό των κοινοτήτων, με τη θέση του πρωθυπουργού να την κατέχει ένας σιίτης, του Προέδρου ένας Κούρδος και του προέδρου του Κοινοβουλίου ένας σουνίτης.

Ενδεικτικό της ενδοκοινοτικής βίας αλλά και της ανάφλεξης όλης της περιοχής είναι το δημοσίευμα της «Ουάσιγκτον Ποστ», την Τρίτη, που κάνει λόγο ότι εκατοντάδες μαχητές των σιιτικών ένοπλων μονάδων αποστέλλονται στην ευρύτερη περιοχή του Κιρκούκ με σκοπό να προετοιμαστούν για μάχες εναντίον οιασδήποτε προσπάθειας προσάρτησης του Κιρκούκ σε μία αυτόνομη περιοχή των Κούρδων. Πόλη που θεωρείται το επερχόμενο θέατρο του εμφυλίου ή ενός ευρύτερου πολέμου της περιοχής.