Στη χώρα, οι θάνατοι από ναρκωτικά άλλοτε καταχωρούνται ως μονόστηλα στις εφημερίδες ή γίνονται ουρανομήκεις κραυγές στις τηλεοπτικές οθόνες. Γενικώς, ο κύκλος έχει τα εξής χαρακτηριστικά: «Θάνατοι - ανησυχία - κινδυνολογία - πανικός - "ξεφούσκωμα" - λησμονιά μέχρι τους επόμενους θανάτους».
Αυτή η αποτύπωση αντανακλά, εν πολλοίς, βασικές παραλείψεις στη μάχη κατά των ναρκωτικών, που αφορούν την πρόληψη, την απεξάρτηση των τοξικοεξαρτημένων και την αποκατάστασή τους, με την παράλληλη κοινωνική ένταξή τους. Πρόκειται για μια αλυσίδα δομών και πολιτικών, που απαιτεί τον κεντρικό σχεδιασμό, την έμπνευση και τη συστράτευση «απ' τα κάτω».
Χαρακτηριστική επιβεβαίωση της απουσίας ουσιαστικής πρόληψης είναι τα κέντρα πρόληψης, που συγκροτήθηκαν στα πλαίσια του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ). Πέρα απ' το ότι ο αριθμός τους ποικίλλει ανάλογα με τη χρονική στιγμή - άλλοτε λένε για 35 κι άλλοτε για 49 - το βασικό είναι ότι υπολειτουργούν. Για παράδειγμα, από το κέντρο του Πειραιά έχουν παραιτηθεί τρία άτομα και οι υπόλοιποι εφτά βρίσκονται σε πολύμηνη επίσχεση εργασίας, καθώς δεν πληρώνονται. Ακόμα και το τηλέφωνο του κέντρου έχει κοπεί, καθώς η Νομαρχία δεν πληρώνει το μερίδιό της, αλλά και ο ΟΚΑΝΑ δεν παίρνει κάποια πρωτοβουλία.
Και δεν είναι μόνο η έλλειψη του κεντρικού σχεδιασμού στην πρόληψη, που θα συμπληρώνεται με ένα γνήσιο πλουραλισμό θεραπευτικών προγραμμάτων. Από καιρού εις καιρόν, διάφοροι κυβερνητικοί παράγοντες βγαίνουν και προπαγανδίζουν την καλλιέργεια χασίς στις γλάστρες για προσωπική χρήση ή τη χορήγησης ηρωίνης από νοσηλευτικά ιδρύματα...
Το πρωί της 26.6.2000, τα παιδιά του θεραπευτικού προγράμματος «Στροφή» του ΚΕΘΕΑ, με την πορεία τους στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, έδωσαν το μήνυμα για μια άλλη ματιά στη ζωή.
Δυστυχώς όμως, το θεραπευτικό πρόγραμμα της «Στροφής» είναι το μοναδικό για εφήβους στην Ελλάδα. Ετσι, γονείς και παιδιά αναγκάζονται να έρθουν από τη Βόρεια Ελλάδα στην Αθήνα και βρίσκουν λίστα αναμονής, γιατί δεν έγινε ένα δεύτερο κέντρο στη Θεσσαλονίκη.
Το ΚΕΘΕΑ θα μπορούσε να οργανώσει ένα παρόμοιο πρόγραμμα στη Θεσσαλονίκη, αλλά κάθε χρόνο νιώθει τον οικονομικό βρόχο της περιοριστικής πολιτικής της κυβέρνησης: Το 1999, το ΚΕΘΕΑ είχε ζητήσει 2,7 δισ., αλλά επιχορηγήθηκε με 1,85 δισ. Για το 2000 ζήτησε 3,5 δισ., αλλά εγκρίθηκαν 2,3 δισ. δραχμές. Το ΚΕΘΕΑ εξασφάλισε από δωρεές 300 εκατ. δραχμές, αλλά, αν δεν εξασφαλιστούν άλλα 900 εκατ. δραχμές, κινδυνεύουν τέσσερα προγράμματα με αναστολή.
Το βράδυ της 26.6.2000, έγινε στην Αθήνα μια ρωμαλέα συγκέντρωση και πορεία του Εθνικού Συμβουλίου κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ) και είχε ως κεντρικό σύνθημα: «Οχι σε όλα τα ναρκωτικά».
Μια από τις βασικές διαπιστώσεις του τομέα έρευνας, είναι ότι το προφίλ του τοξικομανή δεν έχει αλλάξει δραματικά: Οτι, δηλαδή, ο τοξικομανής έρχεται στις θεραπευτικές δομές, που σημαίνει ότι έχουν επιδράσει πάνω στους χρήστες και στους γονείς τα θετικά αποτελέσματα των κοινοτήτων.
Μάλιστα, η επίδραση αυτή έρχεται κόντρα στη λογική της πιάτσας των τοξικομανών, όπου κυριαρχεί η άποψη «μακριά απ' τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, γιατί είναι σκληρά».
Και το αγωνιώδες ερώτημα είναι: Πότε θα αξιοποιηθεί αυτή η κεφαλαιοποίηση της εμπειρίας;