«Το τελευταίο διάστημα, αγαπητοί φίλοι, γίνεται όλο και περισσότερος λόγος από τους θιασώτες της "νέας Μεγάλης Ιδέας" για έναν Τρίτο Πυλώνα του Ολυμπισμού. Την προστασία του Περιβάλλοντος.

Ο "πυλώνας" αυτός άρτι επινοηθείς και υιοθετηθείς από τη ΔΟΕ, (μόλις τον Οκτώβρη του 1999 στο Ρίο ντε Τζανέιρο) φαίνεται να ακολουθεί κατά πόδας την τύχη των δυο προκατόχων του, της "ανάπτυξης του Αθλητισμού" και της "ενίσχυσης του Πολιτισμού". Να γίνεται, δηλαδή, κι αυτός βορά στα μονοπωλιακά συμφέροντα, να αποτελεί στην ουσία ένα ακόμη ψευδεπίγραφο όραμα με μοναδικό στόχο τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης και την εξαπάτηση του εργαζόμενου λαού σ' όλες τις χώρες του κόσμου. Με το ίδιο θράσος που οι αθάνατοι της ΔΟΕ, αν και αρχιερείς του εμπορευματοποιημένου πρωταθλητισμού και της "ντόπας" μιλούν για "ανάπτυξη του Αθλητισμού", αν και προαγωγοί της ασύδοτης τηλεοπτικής διαφήμισης και των φαντασμαγορικών σώου μιλούν για "ενίσχυση του Πολιτισμού", με το ίδιο αυτό θράσος έρχονται, τώρα, να υποδυθούν τον προστάτη του Περιβάλλοντος.

Συνεπής με τη νέα αυτή κατεύθυνση η "Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων "Αθήνα, 2004", που δημοσιοποίησε πρόσφατα την "Περιβαλλοντική Στρατηγική" της, υιοθέτησε σ' αυτήν ανενδοίαστα εκφράσεις και απόψεις όπως: "Αντζέντα 21 του Ολυμπιακού Κινήματος", "Συμβολή στη βελτίωση της κατάστασης του περιβάλλοντος στην Αθήνα", "προώθηση σχεδίων για την προστασία ευαίσθητων οικοσυστημάτων". Και πώς θα γίνει αυτό κατορθωτό; Μα φυσικά "με τις χορηγίες", με την "εμπορία ειδών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες" και πάνω απ' όλα με "τις δυνάμεις της αγοράς, οι οποίες, ακριβώς επειδή διαμορφώνουν πρότυπα και, προτιμήσεις, μπορούν να γίνουν συντελεστές της αλλαγής". Ναι, ακριβώς έτσι. Αυτό ευαγγελίζεται η Οργανωτική Επιτροπή.

Ας μην παραξενευόμαστε ύστερα από αυτό, που η δέσμευση και τσιμεντοποίηση των ελάχιστων που απόμειναν ελεύθερων χώρων της Αθήνας, μαζί και των υπωρειών της Πάρνηθας βαπτίζεται "συμβολή στη βελτίωση της κατάστασης του Περιβάλλοντος στην Αθήνα", που η καταστροφή του σπουδαιότερου υδροβιότοπου της Αττικής, του Σχοινιά, βαπτίζεται "προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων".

Ας μην παραξενευόμαστε ακόμη που κάποια έργα "κράχτες" όπως το τραμ και προαστιακός σιδηρόδρομος, ήσσονος όπως φαίνεται ενδιαφέροντος για το μεγάλο κεφάλαιο, μετατίθενται, ήδη (δηλώσεις Πάγκαλου στις 5/6/2000 και Λαλιώτη 7/6/2000) για τη μετά το 2004 εποχή παρ' όλο που κατείχαν περίοπτη θέση στον Φάκελο Υποψηφιότητας, αλλά και στη μόλις προς μηνός δημοσιοποιηθείσα Περιβαλλοντική Στρατηγική της Οργανωτικής Επιτροπής "Αθήνα 2004".

Είναι αλήθεια πως κάτω από την πίεση ορισμένων οικολογικών ομάδων μαζικών φορέων, αριστερών αγωνιστικών δημοτικών κινήσεων, αλλά και ενεργών πολιτών, η κυβέρνηση εμφάνισε στα λόγια το τελευταίο διάστημα κάποια μικρή αναδίπλωση σε σχέση με παλιότερες επιλογές της.

Ποιον όμως μπορούν να πείσουν οι ενώπιον της Βουλής διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού ότι εγκαταλείπεται το σενάριο της χρηματοδότησης από ιδιώτες των ολυμπιακών έργων, όταν διά νόμου ορίζεται π.χ. ότι ανάθεση του μεγαλύτερου από αυτά, του Ολυμπιακού Χωριού, θα γίνει, με αυτοχρηματοδότηση ή συγχρηματοδότηση;

Ποιον μπορούν να πείσουν οι αιφνίδιοι τηλεοπτικοί κεραυνοί του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κατά των απ' ευθείας αναθέσεων, όταν είναι βέβαιο ότι εκεί θα καταλήξει τελικά η κυβέρνηση (με την αιτιολογία της πίεσης του χρόνου με απροκάλυπτη ή συγκαλυμμένη μορφή της προεπιλογής μικρού αριθμού διαγωνιζομένων);

Ποιον, τέλος, μπορούν να καθησυχάσουν οι οριακές αλλαγές στις χωροθετήσεις μερικών έργων όταν πλέον κατά πλήρη παραβίαση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας;

• Η καταστροφή του υπό ένταξη στο NATURA 2000 υδροβιότοπου του Σχοινιά εμφανίζεται δεδομένη. Τσιμεντοποιούνται 1.300 στρέμματα στις υπώρειες της Πάρνηθας.
• Το υπεσχημένο από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Μητροπολιτικό Πάρκο Πρασίνου και Αναψυχής στο Αεροδρόμιο του Ελληνικού καλείται να φιλοξενήσει γιγαντιαίες εγκαταστάσεις για αθλήματα όπως Μπέιζμπολ, σόφτμπολ, χόκεϊ, μπάντιμιντον και ενδεχόμενα τοξοβολία.
• Η παραλία του Αγ. Κοσμά θα καλυφθεί σε μήκος δυο χιλιομέτρων σε συνδυασμό και με τις συναφείς χρήσεις από μια μαρίνα μαμούθ 5.000 σκαφών, ασκώντας μια μεγάλη και μόνιμη τουριστική πίεση στην περιοχή.
• Το Αλσος Βεΐκου πνεύμονας πράσινου μιας ευρύτερης πυκνοκατοικημένης περιοχής προβλέπεται να πληγεί από μια τεράστια κλειστή εγκατάσταση πινγκ-πονγκ 5.000 θέσεων με αντίστοιχους χώρους πάρκιν και συναφείς βοηθητικές λειτουργίες.
• Το Φαληρικό Δέλτα, ο Ιππόδρομος, σχεδιάζεται να στεγάσει εγκαταστάσεις έξι αθλημάτων συνολικής χωρητικότητας 42.000 θέσεων με δεδηλωμένη τη μεταολυμπιακή εκμετάλλευση του χώρου για δραστηριότητες "βαριάς τουριστικής χρήσης".
• Πολλές δημοτικές αρχές του Λεκανοπεδίου, αναπροσαρμόζουν τα τοπικά αναπτυξιακά προγράμματά τους στην κατεύθυνση της μεγιστοποίησης των οφελών από προσδοκώμενες "κερδοφόρες" μεταολυμπιακές χρήσεις, σε βάρος, κυρίως, κάποιων, ελεύθερων χώρων που έχουν διασωθεί αλλά και των ήπιων χρήσεων γης.

Τα προβλήματα, όμως, που δημιουργούνται δεν είναι μόνο στενά περιβαλλοντικά. Η δέσμευση και τσιμεντοποίηση ελεύθερων χώρων είναι, απλά, ένα το "κρατούμενο". Το άλλο "κρατούμενο" είναι ασήκωτο βάρος που θα φορτώσει στο Λεκανοπέδιο η μεταολυμπιακή χρήση πολλών από τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις και τις υποστηρικτικές τους παρεμβάσεις: Οι νέες μαρίνες, οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, τα εκθεσιακά και συνεδριακά κέντρα, οι οργανωμένοι χώροι φιλοξενίας και αναψυχής της "Ολυμπιακής οικογένειας", ο σημαντικός αριθμός των υπερεθνικής κλίμακας αθλητικών εγκαταστάσεων που θα παραμείνουν και μετά το 2004, οι δαπανηρές υποδομές επικοινωνίας και μετακίνησης, όλα αυτά επιτείνουν στο έπακρο το χαρακτήρα ενός διεθνούς κοσμοπολίτικου κέντρου στη διάθεση του μεγάλου κεφαλαίου, που συστηματικά επιδιώκει, την τελευταία δεκαετία η άρχουσα τάξη να δώσει στην Αθήνα, που επιδιώκει να την κάνει ένα κέντρο φιλόξενο, λειτουργικό και προσοδοφόρο στις μεγάλες πολυεθνικές αλλά συνάμα μια μεγαλούπολη ψυχρή, αφιλόξενη και τελικά αβίωτη για το σημερινό της κάτοικο.

Κι αν αυτά ηχούν σαν σενάριο ενός μελλοντολογικού θρίλερ, μια ματιά για το τι συμβαίνει κι όλας γύρω μας θα μας πείσει για το αντίθετο.

- Το περιαστικό πράσινο κατατρώγεται από συνεχείς πυρκαγιές, από αυθαίρετες και μη επεκτάσεις και από τους καταπατητές.

- Οι ορεινοί όγκοι, αντί να αναβαθμιστούν τεμαχίζονται από λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας, ενώ οι συστηματικοί αποχαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων αποτελούν μια νέα ταχτική της κυβέρνησης.

- Ελεύθεροι αστικοί χώροι προσφέρονται για ασύδοτες διογκώσεις και επεκτάσεις ρυπαινουσών βιομηχανιών, με τη μεθοδευμένη κατάργηση του ΠΔ 84/84, ενώ άλλοι ελεύθεροι πραγματικά φιλέτα "σερβίρονται προς τέρψη των μη κερδοσκοπικών ορέξεων" του ντόπιου μεγάλου κεφαλαίου (βλέπε Λαμπράκης, οικογένεια Γουλανδρή, Εμφιετζόγλου).

- Η μοναδική παρακαταθήκη ελεύθερων χώρων, τα στρατόπεδα της Αττικής οδηγούνται προς πλήρη τσιμεντοποίηση.

- Τεράστιας κλίμακας συγκοινωνιακά έργα (αεροδρόμιο Σπάτων, Λεωφ. Σταυρού - Ελευσίνας, Περιφερειακή Υμηττού) τεμαχίζουν την Αττική, καταστρέφουν δάση και δεσμεύουν μεγάλες εκτάσεις.

- Μεγάλες υποβαθμισμένες περιοχές (π.χ. Ελαιώνας) αντί να αναβαθμιστούν, χειροτερεύουν παραπέρα. Μερικοί από τους ελάχιστους εναπομείναντες στο κέντρο της πόλης μας ελεύθερους χώρους έχουν μπει στον προθάλαμο της τσιμεντοποίησης (οικόπεδο της ΔΕΗ στους Αμπελόκηπους για κατασκευή κτιριακού μεγαθηρίου, γήπεδο ποδοσφαίρου στο Πάρκο του Γουδιού ελέω Βαρδινογιάννη).

- Εκδηλώνονται επικίνδυνα φυσικά φαινόμενα, όπως ο έντονος καύσωνας και η σεισμική δραστηριότητα, φαινόμενα η αντιμετώπιση των οποίων απαιτεί την ύπαρξη πολλών ελεύθερων χώρων στον ιστό της πόλης.

- Το πρόβλημα των απορριμμάτων οδηγείται με ευθύνη της κυβέρνησης σε αδιέξοδο που το 2004 θα έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις με τα σκουπίδια να συσσωρεύονται στους δρόμους ελλείψει νέων χώρων διάθεσης.

Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει; Μήπως, μπροστά σ' αυτή την απειλή, θα πρέπει να υιοθετήσουμε την άποψη που διατυπώθηκε για τον Ιππόδρομο: "Καλύτερα τ' άλογα απ' τα παράλογα;". `Η μήπως θα πρέπει να πορευτούμε στη λογική του συμβιβασμού, στην αποδοχή του μικρότερου κακού;

Ούτε το 'να ούτε τ' άλλο. Η μόνη λογική που μπορεί να ασπαστεί το μαζικό κίνημα με την ιδιαίτερη ευαισθησία που το διακρίνει είναι η αταλάντευτη μαζική, μαχητική εναντίωση σε κάθε απόπειρα παραπέρα υποβάθμισης της ποιότητας ζωής μας στην πόλη, η πάλη για την έναρξη της αντίστροφης πορείας που θα σηματοδοτήσει παρεμβάσεις για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και της ζωής μας. Ενάντια στη νέα "Μεγάλη Ιδέα" που μπορεί πια να μη φουσκώνει τα μυαλά των συμπολιτών μας, αλλά είναι σίγουρο πως θα φουσκώσει τα πορτοφόλια της εκδοτο - εργολαβικής ολιγαρχίας. Αν δεν αντιδράσουμε αποτελεσματικά, όσο είναι καιρός.»