ΚΑΡΛΟΣ ΣΑΟΥΡΑ
Iberia
Πέμπτη 28 Σεπτέμβρη 2006

Βλέποντας την ταινία, ζήλεψα τους Ισπανούς. Παρ' όλα τα δεινά που πέρασαν, μακρόχρονες δικτατορίες, βασιλείες, αιματηρότατος εμφύλιος πόλεμος, εγκλωβισμός στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, στιγμή δεν έπαψαν να διεκδικούν μια θέση, μια εθνική θέση, στον ήλιο!

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας εντάσσεται και η ταινία του Σάουρα, «Iberia». Δεν πρέπει, βέβαια, να ξεχνάμε, πως μιλάμε για μια μεγάλη δύναμη. Μια αυτοκρατορία με αποικίες, κλπ., κλπ! Με μια γλώσσα, που μιλιέται από εκατομμύρια ανθρώπους. Ούτε, βέβαια, να ξεχνάμε τον Πικάσο, τον Θερβάντες, τον Λόρκα, τον Γκόγια, τον Γκάδες. Και, κυρίως, να μην ξεχνάμε το πλούσιο επαναστατικό της κίνημα!

Γράφω στον πρόλογο ότι η«ταινία, (που) δεν είναι ακριβώς ταινία», γιατί δεν έχει αυτό που λέμε ιστορία. Αρχή, μέση και τέλος. Ενα κεντρικό θέμα, που πάνω του θα πλεχτεί ένας ιστός από τις αγωνίες και τους προβληματισμούς του δημιουργού. Η ταινία «Iberia» είναι χορός, μουσική, αίσθημα! Τίποτα περισσότερο!

Τίποτα; Οχι, ακριβώς! Είναι και κινηματογράφος. Χωρίς διαλόγους, χωρίς κάποιος να κάνει κάτι σε κάποιον, χωρίς μια υπόθεση να ξεκινάει από το τίποτα και να εξελίσσεται, όμως, είναι ο κινηματογράφος! Ο Σάουρα παλιός γνώριμος μουσικών θεμάτων (Κάρμεν) βαθύς γνώστης της μουσικής, κυρίως της εθνικής ισπανικής μουσικής, με το καταπληκτικό ντεκουπάρισμα (επιλογή της θέσης της μηχανής και διάρκειας των πλάνων), καταφέρνει να ζωντανέψει τη μουσική και το χορό, αυτές οι δυο θαυμάσιες μορφές τέχνης, να πούνε όσα δεν μπορεί να πει η ιστορία της ταινίας που, όπως είπαμε, δεν υπάρχει!

Ο Σάουρα, με αφορμή το κλασικό μουσικό κομμάτι του συνθέτη Ισαάκ Αλμπένιθ, τη σουίτα για πιάνο «Iberia», που γράφηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, με ξεναγό τον ευρηματικό φακό του, με εξαιρετική αισθητική, με πάθος και με φαντασία, πιάνει τον θεατή από το χέρι, από την καρδιά για την ακρίβεια, και τον ταξιδεύει σχεδόν σε ολόκληρη την Ισπανία! Στη διαδρομή αυτού του ταξιδιού, μέσα στο χώρο και το χρόνο, ο θεατής θα συναντήσει το φλαμέγκο σε διάφορες δημιουργικές παραλλαγές! Θα το συναντήσει σαν γνήσιο φλαμέγκο, σαν κλασικό χορό, σαν μοντέρνο χορό. Και όλα αυτά χωρίς να ξεκολλήσει ο φακός από το στούντιο.

Κάποιος, ίσως, πει «εντάξει η ταινία, αλλά για την τηλεόραση»! Δε θα συμφωνήσω μαζί του, γιατί η μεγάλη οθόνη έχει τέτοιες δυνατότητες που κανένα home cinema δεν μπορεί να τις αντικαταστήσει! Η μαγεία του κινηματογράφου φυλακίζεται στα λίγα τετραγωνικά. Η 7η τέχνη θέλει το δικό της χώρο, για να αποδώσει. Η ταινία του Σάουρα σε οποιαδήποτε τηλεοπτική οθόνη θα πάθει ασφυξία!

Στο σινεμά, λοιπόν! Εκεί που οι θεατές μοιράζονται τις ανάσες τους. Εκεί που τα αγγίγματα μεγαλώνουν την ανατριχίλα! Στο σινεμά, για να δείτε πώς μπορεί ένας μικρός κλειστός χώρος, με τη γλώσσα του κινηματογράφου, με τη φαντασία, τη γνώση, το πάθος, την αγάπη για το εθνικό, γι' αυτό που λέμε ρίζες, ταυτότητα, να μεγαλώσει τόσο όσο ολόκληρη η ιβηρική χερσόνησος! Και να δείτε ακόμα πώς και η μουσική και ο χορός διηγούνται ιστορίες, ανταλλάσσουν διαλόγους, εκφράζουν πλήρη νοήματα.

Στο σινεμά για να δείτε θαυμάσιους Ισπανούς καλλιτέχνες! Τον Αντόνιο Κανάλες, την Αΐντα Γκομέζ, την Σάρα Μπαράς, την Εστρέγια Μορέντε, τον Ενρίκε Μορέντε, τον Μανόλο Σανλουκάρ, κ.ά.