ΕΚΟΥΑΔΟΡ
Μεγάλη η λαϊκή δυσαρέσκεια

Κρίσιμες οι σημερινές εκλογές

Κυριακή 15 Οχτώβρη 2006

Associated Press

Ο φερόμενος ως επικρατέστερος Ραφαέλ Κορέα
Για όγδοη φορά μετά την επιστροφή στη «δημοκρατία», το 1978, το Εκουαδόρ καλείται, σήμερα, να εκλέξει Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, διεξάγονται και εκλογές για το Εθνικό Κοινοβούλιο, καθώς και για τις δημοτικές και επαρχιακές αρχές. Στις σημερινές εκλογές θα ψηφίσουν 6,5 εκατ. άτομα από τα 13 εκατ. που ζουν στο Εκουαδόρ, ενώ, για πρώτη φορά στην Ιστορία της χώρας, μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, σε εθελοντική βάση, και Εκουαδοριανοί που διαμένουν στο εξωτερικό. Ετσι, από τα περίπου 3 εκατ. Εκουαδοριανών του εξωτερικού, θα ψηφίσουν 143.352.

Μεγάλη αδιαφορία εν μέσω έντονων προβλημάτων

Ωστόσο, η προεκλογική εκστρατεία δεν κατάφερε να ξυπνήσει τον ενθουσιασμό του κόσμου στους δρόμους, που βλέπει με αδιαφορία και αρκετή δυσπιστία την πλειοψηφία των εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων (κυρίως των παραδοσιακών, όπως το σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς (ID) και το Κοινωνικό Χριστιανικό Κόμμα), οι οποίοι εμφανίστηκαν με πολλές υποσχέσεις, ωστόσο, όμως, στα 27 χρόνια «δημοκρατικού» καθεστώτος αποδείχτηκαν ανίκανοι να δώσουν λύσεις στα σοβαρότατα προβλήματα που παρουσιάζει η χώρα: Η φτώχεια που πλήττει το 67% του πληθυσμού, η ανεργία που φτάνει επίσημα στο 10,2%, η υποαπασχόληση που βρίσκεται στο 47,8%, ενώ έχουν κάνει ελάχιστα έως και τίποτα για να αντιμετωπίσουν την ολέθρια κατάσταση στην παιδεία, στην υγεία, στην κατοικία κλπ. Ακόμα, οι πολιτικές που ακολούθησαν στη διαχείριση των φυσικών πόρων και το εξωτερικό χρέος ήταν κάθε άλλο παρά πολιτικές ενός εθνικά κυρίαρχου κράτους. Η απάθεια μπροστά στην εκλογική διαδικασία αντικατοπτρίζεται σε κάποιες δημοσκοπήσεις, που τελευταία δείχνουν ότι υπάρχουν ακόμα 46% αναποφάσιστοι.

Το Εκουαδόρ, με τα τόσα προβλήματα, έχει επιπλέον ως εθνικό νόμισμα το αμερικανικό δολάριο, ενώ διατηρεί στο έδαφός του μία από τις ισχυρότερες βορειοαμερικανικές στρατιωτικές βάσεις (η βάση στη Μάντα). Ταυτόχρονα, όμως, έχει αποδείξει ότι κατέχει μεγάλη ικανότητα λαϊκής κινητοποίησης, με τελευταία παραδείγματα τη μάχη ενάντια στην υπογραφή της Συνθήκης Ελευθέρου Εμπορίου (TLC) με τις ΗΠΑ και την ακύρωση του συμβολαίου με τη βορειοαμερικανική εταιρεία «Occidental Petroleum» (OXY).

Στις σημερινές εκλογές κατεβαίνουν πάνω από δέκα υποψήφιοι για το προεδρικό αξίωμα, που ευελπιστούν να διαδεχτούν τον σημερινό Πρόεδρο Αλφρέδο Παλάσιο, ο οποίος το 2005 ήταν αντιπρόεδρος και αντικατέστησε τον Λούσιο Γκουτιέρες, που ανατράπηκε μετά από έναν λαϊκό ξεσηκωμό, όπως και ο Αμπντάλα Μπουκάραμ το 1997 και ο Χαμίλ Μαουάντ το 2000.

Οι υποψήφιοι

Ας δούμε τους σημαντικότερους υποψηφίους. Κατ' αρχήν είναι ο οικονομολόγος Ραφαέλ Κορέα, της συμμαχίας PAIS (Συμμαχία Υπερήφανη και Αλληλέγγυη Πατρίδα) που προηγείται τελευταία στις δημοσκοπήσεις με μεγάλη διαφορά (33%). Ακολουθεί ο σοσιαλδημοκράτης Λεόν Ρολντός του συνασπισμού Δημοκρατικό Δίκτυο και Δημοκρατική Αριστερά (RED-ID) με 21%. Στη συνέχεια είναι ο επιχειρηματίας Αλβάρο Νομπόα, του Ανανεωτικού Θεσμικού Κόμματος (PRIAN) με 19%. Ακόμα, η Σίνθια Βιτέρι του δεξιού Κοινωνικού Χριστιανικού Κόμματος με 12%, ενώ ακολουθούν αρκετά πιο κάτω στις προτιμήσεις ο Χιλμάρ Γκουτιέρες του Κόμματος Πατριωτική Κοινωνία, αδερφός του πρώην Προέδρου Λούσιο Γκουτιέρες, ο Λουίς Μάκας του κινήματος Πατσακουτίκ, ο Μαρσέλο Λαρέα του κινήματος ALBA και ο Λουίς Βιγιάκις του Δημοκρατικού Λαϊκού Κινήματος.

Η ψήφος δυσαρέσκειας ενισχύει τον Κορέα

O Ραφαέλ Κορέα της Συμμαχίας PAIS, που διατέλεσε υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Αλφρέδο Παλάσιο, θέση που εγκατέλειψε λόγω διαφωνιών, εμφανιζόταν στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας τρίτος στις προτιμήσεις. Στη συνέχεια, κατάφερε να εκτοξευτεί στην πρώτη θέση, κυρίως λόγω της θέσης του για σύγκληση Συνταγματικής Συνέλευσης, που δρέπει τη βαθύτατη δυσαρέσκεια του πληθυσμού ενάντια στη λεγόμενη «κομματοκρατία». Με την εδραίωσή του στην πρώτη θέση των προτιμήσεων του εκλογικού σώματος, ο Κορέα προώθησε θέσεις, όπως η μη ανανέωση της σύμβασης για τη στρατιωτική βάση της Μάντα το 2009, η μη υπογραφή της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου (TLC) με τις ΗΠΑ, για την οποία αναρωτιέται «αφού είναι τόσο καλή αυτή η συμφωνία, γιατί ο Λευκός Οίκος ενέκρινε την ανέγερση ενός τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, με το οποίο έχει υπογράψει συμφωνία ελευθέρου εμπορίου εδώ και πάνω από δέκα χρόνια;». Ακόμα, προωθεί την επαναδιαπραγμάτευση της πληρωμής του εξωτερικού χρέους και τη μη δολαριοποίηση της οικονομίας. Αναφορικά με την εξωτερική πολιτική, ο Κορέα υπερασπίζεται τις καλές σχέσεις με τον «αδερφό μπολιβαριανό λαό της Βενεζουέλας», με την Κούβα και τη Βολιβία, ενώ είναι υπέρ της ενίσχυσης της Κοινότητας των Ανδεων και της «λατινοαμερικάνικης ολοκλήρωσης».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας δημοσκοπήσεων «Cedatos», Ανχελ Πολίμπιο Κόρντομπα, ο Κορέα είναι αποδέκτης της ψήφου διαμαρτυρίας του λαού, «είναι καρπός της δυσαρέσκειας, της απογοήτευσης του λαού που εκλέγει Πρόεδρο για 4 χρόνια και σε 2 χρόνια τους διώχνει».

Οι τρεις επόμενοι κατά σειρά προτιμήσεων του εκλογικού σώματος, ο σοσιαλδημοκράτης Λεόν Ρολντός της συμμαχίας του Δημοκρατικού Δικτύου και της Δημοκρατικής Αριστεράς, και εκπρόσωποι της Δεξιάς, ο εκατομμυριούχος επιχειρηματίας Αλβάρο Νομπόα, του Ανανεωτικού Θεσμικού Κόμματος (PRIAN) και η Σίνθια Βιτέρι του Κοινωνικού Χριστιανικού Κόμματος υιοθετούν παρόμοιες θέσεις, με μικρές διακυμάνσεις και κεντρικό τους άξονα την παραμονή των Βορειοαμερικανών στη βάση της Μάντα, υπογραφή της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου με τις ΗΠΑ, πόλεμος στη διαφθορά (!) Με το πρόγραμμά τους, απλά, εγγυώνται στην κυρίαρχη τάξη τη διατήρηση της κατάστασης ως έχει.

Ο Λουίς Μάκας του Κινήματος Πατσακουτίκ είναι ιδρυτής και σημερινός Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Εκουαδοριανών Ιθαγενών Εθνικοτήτων (CONAIE). Ο Μάκας διατέλεσε υπουργός Γεωργίας στην κυβέρνηση του Λούσιο Γκουτιέρες. Για πρώτη φορά η πολιτική εκπροσώπηση της CONAIE, το κίνημα Πατσακουτίκ, κατεβαίνει στις εκλογές χωρίς συμμαχίες, αφού δεν επιτεύχθηκε συμφωνία στον ευρύτερο αριστερό χώρο με τη Συμμαχία PAIS του Ραφαέλ Κορέα και με το Δημοκρατικό Λαϊκό Κίνημα (MPD). Μετά την πικρή εμπειρία του 2002, όπου το κίνημα Πατσακουτίκ στήριξε την κυβέρνηση Γκουτιέρες και στη συνέχεια ήρε τη στήριξή του σε αυτήν, το κίνημα των ιθαγενών εμφανίστηκε αποδυναμωμένο και διασπασμένο, ενώ φέτος επανενεργοποιήθηκε συμμετέχοντας στους επιτυχείς λαϊκούς αγώνες ενάντια στην υπογραφή της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου με τις ΗΠΑ και υπέρ της ακύρωσης του συμβολαίου με τη βορειοαμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία OXY. Κύρια σημεία του προγράμματος του Μάκας είναι η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας, η εθνικοποίηση των υδρογονανθράκων, σύγκληση Συνταγματικής Συνέλευσης και απόρριψη του TLC.

Πόλωση του κλίματος για αποφυγή μιας πιθανής αλλαγής

Ας σημειωθεί ότι ο ισχύων εκλογικός νόμος επιτρέπει τη δημοσίευση δημοσκοπήσεων μέχρι 20 μέρες πριν από τις εκλογές, αλλά δεν απαγορεύει τη διεξαγωγή τους. Ετσι, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, που διοχέτευσε η εταιρεία CEDATOS, ο υποψήφιος Ραφαέλ Κορέα της Συμμαχίας PAIS έχει φτάσει στο 37% της πρόθεσης ψήφου. Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας για να εκλεγεί κάποιος Πρόεδρος από τον πρώτο γύρο θα πρέπει να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία (50+1) ή τουλάχιστον το 40% των ψήφων και με διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων από τον επόμενο υποψήφιο. Μέχρι πολύ πρόσφατα, δε διαφαινόταν να μπορεί κάποιος από τους υποψηφίους να καταφέρει να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο. Ωστόσο, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, ο Κορέα, που εμφανίζεται να προηγείται με 37% ενώ ακολουθεί ο Ρολντός με 21%, θα χρειαζόταν 200.000 ψήφους για να καταφέρει να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο.

Ωστόσο, όπως σημειώνουν πολιτικοί αναλυτές, αυτή η περίπτωση είναι ελάχιστα πιθανή, και δεν έχει προκύψει στο Εκουαδόρ από το 1978.

Τις τελευταίες μέρες της εκλογικής εκστρατείας, εντάθηκαν οι φραστικές επιθέσεις μεταξύ των υποψηφίων, κυρίως κύκλων της Δεξιάς, προς τον υποψήφιο της Συμμαχίας PAIS, Ραφαέλ Κορέα, εμφανίζοντάς τον να ριζοσπαστικοποιεί τις θέσεις του, έτσι ώστε να δημιουργηθεί φόβος στο εκλογικό σώμα απέναντι σε μία πιθανή αλλαγή στη χώρα, την οποία θέλουν να αποφύγουν πάση θυσία. Σε αυτό ας προστεθεί ότι το Κοινωνικό Χριστιανικό Κόμμα, που ελέγχει τους θεσμούς της χώρας, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι διατεθειμένοι να επιτρέψουν μία αλλαγή. Ετσι, η σκιά της εκλογικής νοθείας πλανάται πάνω από αυτήν τη χώρα των Ανδεων.


Γ. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ