Καλλιτεχνική εξουθένωση
Κυριακή 12 Νοέμβρη 2006

«Μοναδικός μας στόχος η βελτίωση των συνθηκών στην Ορχήστρα, με απώτερο σκοπό το βέλτιστο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα», αναφέρει ο Νίκος Χαλιάσας, πρόεδρος του Συλλόγου Μουσικών της ΚΟΑ. «Η διαδικασία είναι δύσκολη και επίπονη. Υπάρχουν πολλά συσσωρευμένα προβλήματα και άλλα που δημιουργούνται στην πορεία. Το κυριότερο είναι η έλλειψη αίθουσας τόσο για πρόβες όσο και για συναυλίες. Οσον αφορά στους χώρους συναυλιών όπως διαπιστώνετε από το φετινό πρόγραμμά μας, κάποιες συναυλίες μας θα δοθούν στο Μουσείο Μπενάκη, στο Κέντρο Τεχνών Χαλανδρίου, στην Εθνική Πινακοθήκη. Είναι φυσικό και λογικό πως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών δεν μπορεί να διαθέτει την Αίθουσα Φίλων κάθε Παρασκευή στην ΚΟΑ, μιας και πρέπει να εξυπηρετεί και άλλες υποχρεώσεις (ξένες ορχήστρες, συνέδρια κλπ.). Ετσι, αναγκαστικά, πρέπει να αναζητούμε άλλους χώρους. Ακόμη δε χειρότερα, λόγω της έλλειψης μιας δικής μας αίθουσας δεν μπορούμε να κάνουμε εκπαιδευτικές συναυλίες σε καθημερινές ή συναυλίες με υποσύνολα και σύνολα μουσικής δωματίου της ΚΟΑ.

Οσον αφορά στις πρόβες, μετά την τεράστια περιπέτεια που ζήσαμε επί τέσσερα χρόνια στον απολύτως ακατάλληλο χώρο που διαμορφώθηκε στο ισόγειο του Ωδείου Αθηνών και αφού οι υποσχέσεις που παίρναμε εκείνο το διάστημα έμειναν στα λόγια, έπειτα από απόφαση του νυν διευθυντή μας και δικής μας φυσικά, αλλά και έχοντας την αμέριστη βοήθεια των υπευθύνων του ΜΜΑ και κυρίως των διευθυντών Κων. Μανωλόπουλου και Ν. Τσούχλου, από πέρσι το μέγιστο κομμάτι των προβών γίνεται σε χώρους του ΜΜΑ. Κι εκεί όμως, δυστυχώς, αντιμετωπίσαμε πολύ μεγάλα προβλήματα. Είναι φυσικό το Μέγαρο να διαθέτει τους χώρους του σε πολλούς φορείς. Η αίθουσα banqet που συνήθως μας παραχωρείται (χώρος συνεστιάσεων που για πρόβα Συμφωνικής Ορχήστρας είναι απλώς ανεκτός και σε καμία περίπτωση ειδικός) αρκετές φορές πρέπει να βρίσκεται στη διάθεση των συνεδρίων.

Μετακινήσεις και ακυρώσεις

Ετσι καλούμαστε να μετακινούμαστε (με όλο το κόστος, κυρίως καλλιτεχνικό, που αυτό συνεπάγεται) σε άλλους χώρους, όπως στα φουαγιέ της Αίθουσας Φίλων και της Αίθουσας Τριάντη, στο υποσκήνιο της Αίθουσας Τριάντη, έναν κύβο με έξι κατάμαυρες πλευρές, χωρίς καμία ακουστική, ή κάποιες άλλες φορές στην Αίθουσα της ΕΡΤ, στην Αγ. Παρασκευή. Πέρσι, για πολλές βδομάδες έγιναν 3 και 4 μετακινήσεις μεταξύ αυτών των χώρων. Ετσι ακυρώθηκε και η συναυλία υπό τη διεύθυνση του Αυστριακού αρχιμουσικού και γενικού διευθυντή του Κρατικού θεάτρου του Κάσελ, Ρομπέρτο Πατερνόστρο, στις 3/3/2006. Πώς είναι δυνατόν υπό αυτές τις συνθήκες η Ορχήστρα να εργαστεί σωστά, να πλάσει τον ήχο της, να μάθει τα έργα; Σε αυτούς τους χώρους δεν μπορεί πολλές φορές ο ένας ν' ακούσει τον άλλο κι ο μαέστρος την Ορχήστρα... Ερχόμαστε στη γενική δοκιμή στην Αίθουσα Φίλων κι εκεί, μέσα σε τρεις ώρες, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τι παίζουμε! Για να μη μιλήσω για το κόστος σε χρήμα, εξαιτίας των συνεχόμενων μετακινήσεων (αναλογίων, καρεκλών, οργάνων) και την επακόλουθη φθορά των μεγάλων οργάνων.

Υποσχέσεις και μη λύσεις

Πέρσι ο κ. Μανωλόπουλος είπε πως έως τα Χριστούγεννα (του 2005) θα ήταν έτοιμος ένας χώρος στο ΜΜ που θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τις πρόβες μας, αφού θα έχει πρώτα γίνει ειδική ακουστική μελέτη. Δυστυχώς, όμως, τα έργα εκεί δεν έχουν καν ακόμα αρχίσει, εξαιτίας όπως μάθαμε των εργολάβων, οι οποίοι δυστυχώς εξέθεσαν τον κ. Μανωλόπουλο που με μεγάλη χαρά είχε προαναγγείλει την κατασκευή του χώρου....

Επανειλημμένα έχει συζητηθεί η αξιοποίηση του υπογείου του Ωδείου Αθηνών, όπου υπάρχει, στα μπετά πάλι, μια αίθουσα με μεγάλη σκηνή και 500 περίπου θέσεις. Η αποπεράτωσή της βέβαια χρειάζεται ένα πολύ σοβαρό κονδύλι. Θα θέλαμε ο υπουργός Πολιτισμού να μας πει κάτι θετικό γι' αυτό... Σκεφτείτε πόσα χρήματα έχουν σπαταληθεί σε ενοίκια όταν επί πολλά χρόνια η ΚΟΑ πλήρωνε ενοίκιο για το "Παλλάς" (τα τελευταία χρόνια της παρουσίας της εκεί το ενοίκιο ανερχόταν σε 18 εκατομμύρια δραχμές το μήνα). Οσον αφορά στην αίθουσα του Ωδείου Αθηνών, που συνεχίζουμε να έχουμε νοικιασμένη για πρόβες, το ενοίκιο που πληρώνει η ΚΟΑ είναι 18.000 ευρώ το μήνα.... Είναι μια αίθουσα περίπου 100 τ.μ. και ύψους 4μ., με απαράδεκτη ακουστική. Ετσι, εκτός του ότι δε γίνεται σωστά η πρόβα, δημιουργούνται και πολλά προβλήματα υγείας στους μουσικούς (ο πρώτος τρομπετίστας της ορχήστρας έπαθε πριν τρία χρόνια ρήξη τυμπάνου). Οι περισσότεροι μουσικοί αναγκαζόμαστε να παίζουμε με ωτοασπίδες. Φανταστείτε τι ποιότητα πρόβας γινόταν. Εχει ληφθεί απόφαση των μουσικών στο χώρο αυτό να καταφεύγουμε μόνο όταν παίζει μικρότερο σύνολο της ορχήστρας (το πολύ μέχρι 50 άτομα). Ολα δείχνουν ότι εάν δε βρεθεί σύντομα λύση στο στεγαστικό πρόβλημα, οι προσπάθειες όλων (ορχήστρας, μαέστρων, σολίστ κ.ά.) είναι καταδικασμένες εξ ορισμού να μη φθάνουν ποτέ στο αποτέλεσμα που είναι και επιθυμητό και εφικτό.

Ενα άλλο πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια ταλαιπώρησε την Ορχήστρα - στο παρελθόν πιο πολύ αλλά ακόμη και σήμερα είναι εμφανές και σημαντικό - είναι η ύπαρξη πολλών εκτάκτων μουσικών που καλύπτουν τις ανάγκες της Ορχήστρας. Μόλις πριν από 6 χρόνια υπήρχαν μόνο 50 περίπου μόνιμοι μουσικοί. Ευτυχώς, έκτοτε έγιναν δύο φορές εξετάσεις για 45 συνολικά θέσεις. Είναι όμως τόσο δύσκολο να προκηρύσσεται άμεσα η θέση μουσικού που συνταξιοδοτείται ή παραιτείται, ώστε να μην αναγκάζεται η ορχήστρα να προσλαμβάνει εκτάκτους; Στην Ορχήστρα υπάρχουν 126 οργανικές θέσεις. Μόνιμοι είναι περίπου 85 μουσικοί, ενώ οι υπόλοιποι είναι έκτακτοι. Να σημειώσουμε ότι ανάμεσα στους εκτάκτους υπάρχουν μουσικοί που εργάζονται στην ορχήστρα επί 10 - 12 χρόνια.

Εχουμε πολλά προβλήματα θεσμικά, λειτουργικά, οικονομικά. Το στεγαστικό όμως είναι ζωτικής σημασίας. Δε ζητάμε τίποτα παράλογο. Μόνο να είμαστε σε θέση να κάνουμε καλά την τέχνη μας. Εχουμε υποστεί τα πάντα. Και μαζί και κάποιες αυστηρές κριτικές, που μπορεί να είναι ίσως δικαιολογημένες, για την κάποιες φορές και παρά τις φιλότιμες προσπάθειές μας μέτρια παρουσία της Ορχήστρας, η οποία βεβαίως απορρέει από αυτή τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε».