Αντιγράφω κατά λέξη:

«Αυτό που ζητώ είναι θέμα τεχνικής και όχι ψυχής. Απ' το στομάχι ξεκινά. Πώς θα ακουστεί η φωνή σου στο μέγεθος της Επιδαύρου; Τεμάχισε το κείμενο και πέταξε τα μπλα μπλα που συνηθίζετε όλοι οι Ελληνες ηθοποιοί». Και σε λίγο: «Ολοι εδώ στην Ελλάδα φωνάζουν και μιλάνε τεχνητά, κάνοντας τους θεατές να βαριούνται».

Η υπογράμμιση της λέξης «όλοι» είναι δική μου, για να μη μας ξεφύγει. Τα εισαγωγικά είναι του κειμένου, ώστε δεν έχουμε καμιά αμφιβολία ότι τα λόγια αυτά, τα είπε πράγματι ο ίδιος ο «μέγας θεατράνθρωπος».

Διαβάζοντας το άρθρο κατάλαβα ότι όσοι ηθοποιοί είχαν την τύχη να γνωρίσουν από κοντά το Διδάσκαλο, θα πρέπει να έζησαν ανεπανάληπτες εμπειρίες και λυπάμαι για ένα πλήθος άλλους, που, όπως έμαθα, περίμεναν στην ουρά 5 και 6 ώρες, χωρίς να μπορέσουν να δώσουν ούτε καν το βιογραφικό τους. Δημιουργήθηκε έτσι η εντύπωση, πως είχαν προεπιλεγεί όσοι και όποιοι έζησαν τη «μεγάλη στιγμή».

Κι έπειτα, οι υπερτυχεροί! Οσοι επιλεγούν από το Δάσκαλο - Σκηνοθέτη, θα ζήσουν ιστορικές ώρες, στην ιταλική εξοχή! Και θα γυρίσουν άλλοι άνθρωποι! Θα μάθουν, επιτέλους, τα μυστικά του θεάτρου και θα επιστρέψουν να τα μεταλαμπαδεύσουν και στους «κάφρους», εδώ!

Τόσα χρόνια προσπαθεί να μας ανοίξει τα μάτια, ο λαμπρός σκηνοθέτης, αλλά εμείς είμαστε ανεπίδεκτοι μαθήσεως!

Ατεχνοι και κακότεχνοι, μπουλουκτσήδες του κερατά, που ξέρουμε μόνο να φωνασκούμε ξεδιάντροπα, στους ιερούς χώρους των θεάτρων, αρχαίων και σημερινών.

Χαμένοι πήγαν οι κόποι του!

Μας έφερε ο άνθρωπος την «Ορέστειά του», πριν από χρόνια, να μας ξεστραβώσει αλλά δεν καταλάβαμε τίποτα! Απαίτησε τότε από την Μελίνα και του 'χτισε ολόκληρο θέατρο στο έμπα του νταμαριού της Πετρούπολης, για ν' αγναντεύει την Αθήνα!

Κι εμείς, μόλις τέλειωσε ο «Αγαμέμνονας», που κάτι πήγε να γίνει, και ήρθανε οι «Χοηφόρες», φεύγαμε από το θέατρο μπουλούκια μπουλούκια! Κι όταν φτάσανε οι φουκαριάρες οι «Ευμενίδες», είχανε μείνει στο θέατρο τρεις κι ο κούκος!

Προβληματίστηκε τότε ο Διδάσκαλος! Σκέφτηκε ότι μπορεί οι Ελληνες να μην έχουμε χωνέψει ακόμα τους Γερμανούς κι αποφάσισε να μας έρθει με ιταλικό προσωπείο! Και μας δίδαξε πρόπερσι την αξέχαστη «Μήδειά του», με ιταλικό θίασο. Στην Επίδαυρο αυτή τη φορά!

Αλαφιάστηκε το πανελλήνιο μόλις ανάψανε στο τέλος της παράστασης, οι χιλιάδες γλόμποι, πάνω σε κείνη τη ρόδα! Ελαμψε επιτέλους το φως το αληθινό στο Αρχαίο Θέατρο!

Αλλά εμείς, αρχίσαμε την γκρίνια! Τον βγάλαμε άχρηστο τον «μέγα θεατράνθρωπο»! Και τι δεν του σούραμε:

• Οτι έπιασε στα χέρια του έναν ογκόλιθο του θεάτρου, έναν εφτάπηχο γίγαντα και κατάφερε να τον κάνει ένα νάνο, τρία ρούπια και κάτι! Μια ταινιούλα του φτηνού ιταλικού κινηματογράφου!
• Οτι μόνο ένας ανίδεος δε θα 'παιρνε χαμπάρι τα μεγέθη της τραγωδίας και θα κατέστρεφε εντελώς τις σχέσεις ανάμεσα στους ρόλους!
• Οτι έβγαλε στην αρχή ένα σαφρακιασμένο γραΐδιο, μια πληστρούλα του μαχαλά, για να καταστρέψει το μεγαλειώδη μονόλογο της Τροφού, για την Αργοναυτική εκστρατεία και για τον έρωτα του μεγαλύτερου ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας, του Ιάσονα, με τη βασιλοπούλα της Κολχίδας!
• Οτι η καλή Ιταλίδα ηθοποιός που έπαιζε τη Μήδεια, αλώνιζε τη σκηνή, με πρωτοφανή έπαρση, σαν να μας έλεγε, ότι κάτι τέτοιους ρόλους, τους έχει αυτή, πέντε στο κάθε τσεπάκι της κι ότι η μάγισσα, η εγγονή του Ηλιου, δεν της έφτανε ούτε για πρωινό!
• Οτι έβγαλε έναν Ιταλό λιμοκοντόρο να παραστήσει τον τραγικό ξεπεσμένο ήρωα κι έλεγες ότι γι' αυτό το χαμαντράκι, δε θα χαλάλιζε μια γυναίκα ούτε εκείνο το κατσαρολικό που εκτινάχτηκε από την παράγκα! Οχι να σφάξει τα παιδιά της!
• Ασε τι του σούραμε για το Χορό! Χάλι μαύρο! Κάτι σουσουράδες αποκριάτικες που παρασταίνανε τις γυναίκες της Κορίνθου!
• Αμ' εκείνος ο κοτζάμ Αιγαίας, που ήτανε σαν τους διακονιαρέους στο πανηγύρι της Αγια -Μαρίνας στη Μούτελη..!

Ας τα λουστούμε τώρα!

Νομίσατε ότι ο «μέγας θεατράνθρωπος» θα το βάλει κάτω; Αμ δε! Θα 'ρθω, σου λέει, κι εγώ τώρα, μέσω της επισήμου Ελληνικής Πολιτείας! Θα μου πληρώσετε το βάρος μου σε χρυσάφι και θα σας βγάλω τα μάτια με την «Ηλέκτρα»! Τούρκος έγινε ο Γερμανός. Ασήμαντοι Ελληνες ηθοποιοί, θα σκέφτηκε, εδώ, ένα σωρό προσωπικότητες του τόπου σας, ολόκληρο το ελληνικό κράτος, σύσσωμος ο Τύπος, με προσκυνάει και θα με αμφισβητήσετε εσείς;

Οϊ όι Μάνα μου, όι όι Μάνα μου, που 'λεγε κι ο Κατράκης!

Ο ραγιαδισμός σ' όλο του το μεγαλείο! Η ξενοδουλεία δίνει και παίρνει!

Εξάρτηση και υποτέλεια! Τίποτα δεν έχει αλλάξει! Υστερα από 180 χρόνια «ελεύθερου» εθνικού βίου, η ελληνική πολιτεία ξεβρακώνεται μπροστά στους ξένους με την ίδια ταχύτητα! Με την ίδια διαστροφική μανία!

Αλλά πρέπει κάποτε στη ζωή του, να αποφασίζει κανείς με ποιους είναι!

Είσαι με κείνους, που κλαίγανε από «εθνική» συγκίνηση και στρώνανε τα μπαρουτοκαπνισμένα γελεκάκια τους να πατήσει ο Οθωνας, όταν ήρθε στ' Ανάπλι ή είσαι με κείνους, που κρυμμένοι στους ίσκιους, κλαίγανε με μαύρο δάκρυ για την κατάντια μας και για το ξεπούλημα της Επανάστασης;

Είσαι με το προτεκτοράτο που φτιάξανε οι Αυλές της Ευρώπης, με το κράτος των Κωλέτηδων και των Μαυροκορδάτων ή είσαι με τους κυνηγημένους, τους προδομένους, τους στραγγαλισμένους, τους δολοφονημένους πισώπλατα; Με τους Φεραίους, τους Αντρούτσους και τους Καραϊσκάκηδες;

Μια ζωή με το χέρι απλωμένο, διακονιάρισσα στις Αυλές της Ευρώπης! Πού να βρει την Αρετήν και την Τόλμη, να πιάσει τον ξένο από το ποδάρι και να τον στείλει από κει που 'ρθε;

Γιατί, αυτά τα φαινόμενα, η δική μας υποτέλεια τα δημιουργεί! Δεν μπορώ να φανταστώ ότι αυτός, ένας μάστορας του θεάτρου, είναι τόσο ηλίθιος ώστε να φτύνει κατάμουτρα τους νοικοκυραίους που τον ταΐζουνε! Αυτή την ξιπασιά του ξένου, την προκαλούν οι αυλοκόλακες κι οι σφουγκοκωλάριοι!

Αγαπημένοι συνάδελφοι, Ελληνες ηθοποιοί,

που αγωνίζεστε μέσα στην αγριότητα των ημερών μας, να περισώσετε ό,τι μπορείτε από την Τέχνη μας και να δώσετε κάποια στηρίγματα στον ταλαιπωρημένο λαό μας, αφήστε τον Γερμανό σκηνοθέτη να λέει ό,τι θέλει!

Η Υποκριτική Τέχνη, στον γενέθλιο τόπο της, είναι υψηλού επιπέδου! Το Θέατρό μας έχει υπηρετηθεί από θαυμαστούς καλλιτέχνες, στα χρόνια της νεότερης ιστορίας μας!

Οι Θεατρίνοι μας ποτέ δεν ξέχασαν τις ευθύνες και τα καθήκοντά τους!

Ποτέ δε διαχώρισαν τη μοίρα τους από τη μοίρα του λαού μας!

Οσο αντιστέκεται ο λαός μας, αντιστέκονται και οι Θεατρίνοι του!

Αλλά μην ανησυχείτε! Είναι μαθημένα τα βουνά απ' τα χιόνια!

Ας χρυσώσουν τον κ. Στάιν κι αφήστε τον να αναζητά την Ηλεκτρούλα μας στα περίχωρα της Ρώμης! Τίποτα δε θα βρει!

Η Ηλέκτρα και οι άλλοι ήρωες του Αττικού Δράματος είναι καλά κρυμμένοι στην πατρίδα που τους ανάθρεψε! Εδώ, στο κλεινόν άστυ!

Μόλις βραδιάσει κι αδειάσει ο τόπος απ' τους τουρίστες, μαζεύονται στο Θέατρο του Διονύσου, κάθονται με σεμνότητα στους μαρμάρινους θρόνους τους και πιάνουνε το τραγούδι!

Μ' έναν πλαγίαυλο, μ' ένα λαγούτο και κάτι σαν μπουζουκάκι!

Δεν ακούτε ήχους από τη Γη της Ιωνίας; Το Λύδιο, το Λώριο;

Αποξεχασμένοι, τραγουδάνε γιομάτοι παράπονο σαν τους παλιούς ρεμπέτες!

Δεν τους ακούτε τις νύχτες;

Υστερα περνάνε ακροπατώντας μέσα από την Αρχαία Αγορά, κατεβαίνουνε την Ερμού και κάνουνε έναν περίπατο στο παλιό νεκροταφείο, να χαιρετήσουνε την Ηγησώ!

Αργότερα, ξαπλώνουνε για λίγο και αναπαύονται στα πευκάκια του Αρδητού!

Και με το πρώτο χάραμα, ξανακρύβονται κάτω, στα μπετοναρισμένα Αττικά ρέματα του Ηριδανού και της Καλλιρρόης!

Ρέουν ασταμάτητα κάτω από τα πόδια μας!

Δε βλέπετε πώς μοσχοβολάει ο τόπος;

Αυτοί οι ήρωες, θέλουν άλλης ποιότητας αγωνία, άλλη ευγένεια, άλλο ήθος, για να εμφανιστούν, να πούνε το λόγο τους και να κλάψουν για των ανθρώπων τα βάσανα!

Ο ταπεινός σας συνάδελφος

Κώστας Καζάκος.