ΙΡΑΝ - ΒΡΕΤΑΝΙΑ
«Επιστροφή» αιχμαλώτων με μπόλικο παρασκήνιο
Σάββατο 7 Απρίλη 2007 - Κυριακή 8 Απρίλη 2007

Associated Press

Από την «τελετή διαπιστευτηρίων» των Βρετανών αιχμαλώτων ναυτών στην ιρανική ηγεσία, πριν την απελευθέρωσή τους την περασμένη Τετάρτη
Στο «κόκκινο» έφτασε το θερμόμετρο της έντασης τις τελευταίες μέρες, με αφορμή τη σύλληψη των 15 Βρετανών ναυτών από τις ιρανικές αρχές, με την κατηγορία της παράνομης εισόδου στα ιρανικά χωρικά ύδατα. Το περιστατικό σημειώθηκε στις 23 Μάρτη, λίγες ώρες πριν την υιοθέτηση της δεύτερης απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με «σκληρότερες» κυρώσεις σε βάρος του Ιράν, λόγω του πυρηνικού του προγράμματος.

Η ένταση συνδέθηκε και με σενάρια περί αμερικανικών σχεδίων στρατιωτικής αεροπορικής επιδρομής κατά του Ιράν. Λονδίνο και Τεχεράνη, αφού αρχικά ανέβασαν τους τόνους, στη συνέχεια διαβεβαίωναν ότι είναι προσηλωμένοι στη διπλωματία. Και, τελικά, την Τετάρτη η ιρανική ηγεσία, προχώρησε στην απελευθέρωση των 15, κερδίζοντας σε επίπεδο εντυπώσεων, διοργανώνοντας μάλιστα και «τελετή αποχαιρετισμού» όπου οι Βρετανοί στρατιωτικοί εμφανίστηκαν με πολιτικά.

Από τη στιγμή εκείνη και μετά, οι δηλώσεις είναι αντικρουόμενες. Η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι έλαβε γραπτώς τη συγνώμη του Λονδίνου, καθώς και εγγυήσεις ότι δε θα επαναληφθεί παρόμοιο περιστατικό παραβίασης των συνόρων της. Το Λονδίνο από την πλευρά του αρνιόταν να παραδεχτεί κάτι τέτοιο. Πάντως, μετά την άφιξη των 15 στη Βρετανία, δε μίλησαν σε δημοσιογράφους και εξεδόθηκε «κοινό τους ανακοινωθέν» που διαβάστηκε από Βρετανό αξιωματικό και όπου χαρακτηρίζεται «δύσκολη» η περίοδος της κράτησής τους. Επίσης, ώρες μετά, το τηλεοπτικό δίκτυο Sky News μετέδιδε ότι είχε στη διάθεσή του συνέντευξη με έναν από τους συλληφθέντες, ο οποίος δήλωνε ευθαρσώς ότι «αποστολή της φρεγάτας τους ήταν η συλλογή πληροφοριών για τις ιρανικές ναυτικές δυνάμεις στον Κόλπο». Η συνέντευξη είχε ληφθεί λίγες μέρες πριν τη σύλληψη και δε μεταδόθηκε ποτέ.

Ευρύτερη... διαπραγμάτευση;

Σίγουρα ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα τι συνέβη πίσω από τις κάμερες. Υπάρχουν, όμως, ορισμένες εξελίξεις που συμπίπτουν και συνθέτουν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον παζλ. Μία μέρα πριν την απελευθέρωση των «15», αφέθηκε ελεύθερος, μετά από σχεδόν δύο μήνες, ο πρώτος γραμματέας της ιρανικής πρεσβείας στο Ιράκ, που είχε απαχθεί από αγνώστους, πριν δύο μήνες, χωρίς να διατυπώσουν ποτέ κάποιο αίτημα.

Τη μέρα της απελευθέρωσης των «15», οι αμερικανικές κατοχικές δυνάμεις στο Ιράκ έδιναν, για πρώτη φορά, άδεια σε Ιρανούς διπλωμάτες να συναντήσουν τους 5 Ιρανούς διπλωματικούς υπαλλήλους που είχαν συλλάβει, παρά τις ιρακινές διαφωνίες, στις αρχές Φλεβάρη στο Ιρμπίλ, με την κατηγορία της «εμπλοκής τους με αντιστασιακές ομάδες». Ταυτόχρονα, η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόσι, συνομιλούσε με τον Σύρο Πρόεδρο στη Δαμασκό, παρά τη σφοδρή επίθεση που δέχτηκε από τον Λευκό Οίκο.

Λίγο αργότερα, η συριακή ηγεσία υποστήριζε ότι «διαμεσολάβησε επιτυχώς» για την απελευθέρωση των «15», ισχυρισμός που δε διαψεύστηκε από κάπου. Αν κάτι μπορεί να συμπεράνει κανείς, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο, είναι ότι οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ είναι αποφασισμένοι να «σύρουν» την Ουάσιγκτον σε μια νέα ιμπεριαλιστική τακτική για τη διαφύλαξη των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή.

Κατά τ' άλλα, όπως εκτιμούσαν και αναλυτές, είναι δεδομένο ότι υπήρξαν πολλά «πάρε δώσε» και πιθανώς στη βάση αυτών θα αρχίσει, σταδιακά, να διαφαίνονται νέοι χειρισμοί των, εκεί, εξελίξεων. Με ακρίβεια θα τα πληροφορηθούμε όλα όταν ανοίξουν τα αρχεία του Φόρεϊν Οφις, ειρωνεύονταν Βρετανοί σχολιογράφοι. Το αν «κάποιος κέρδισε από την κρίση και ποιος είναι αυτός», συμπληρώνουν, πιθανότατα, θα φανεί στο άμεσο μέλλον.


Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ