ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟΥ
Το κοινό «βράβευσε» τον Π. Τσάντεκ
Τετάρτη 2 Μάη 2007

«Πέερ Γκιντ» με το «Μπερλίνερ Ανσάμπλ», σε σκηνοθεσία Π. Τσάντεκ
«Θεωρώ ότι είναι ευκόλως αντιληπτός ο βαθμός της γελοιότητας που προσδίδει στο θεσμό και στην κριτική επιτροπή η λογική σας. (...) Η έλλειψη κατανόησης εκ μέρους σας και η απάνθρωπη συμπεριφορά σας υποδηλώνει παντελή έλλειψη θεατρικής γνώσης και ευαισθησίας, αξίες για τις οποίες υποτίθεται ότι μάχεστε». Αυτά μεταξύ άλλων ανέφερε η επιστολή του σπουδαίου σκηνοθέτη του «Μπερλίνερ Ανσάμπλ», (δημιούργημα του Μπρεχτ), Πέτερ Τσάντεκ, στους οργανωτές - κριτές του θεσμού «Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου», απαντώντας στην απαράδεκτη απόφασή τους να μην του απονείμουν ούτε το μισό βραβείο (το άλλο μισό δόθηκε στον Ρομπέρ Λεπάζ από το Κεμπέκ), επειδή δε θα ερχόταν στη Θεσσαλονίκη ο ίδιος να το παραλάβει. Οι όλο και πιο «καπελωμένοι», όπως φαίνεται, από τον Ευρωπαίο Επίτροπο, κριτές του βραβείου - όχι μόνο προόριζαν μισό βραβείο... για τη σπουδαία, 50χρονη δημιουργία του Τσάντεκ, αλλά και αυτό το ακύρωσαν, όταν ο 80χρονος Τσάντεκ τους ειδοποίησε ότι λόγω αναγκαστικής αντικατάστασης του καρκινοπαθούς πρωταγωνιστή του, δε θα παραστεί στην τελετή.

Μετά από δίωρη φλυαρία των μελών - κριτών του βραβείου, στην τελετή της απονομής (29/4, στο κατάμεστο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, με «οικοδεσπότη» το ΚΘΒΕ) - διαβάστηκε η επιστολή του Τσάντεκ, ενθουσιάζοντας το κοινό. Το κοινό ενθουσιάστηκε και με τη διαμαρτυρία των ηθοποιών του «Μπερλίνερ Ανσάμπλ» (διά στόματος της μεγάλης ηθοποιού Ανγκελα Γκουίνγκλερ), για την καθυστέρηση της παράστασης, χάριν της φλυαρίας των κριτών). Αλλά την πιο αποστομωτική απάντηση για τη μη απονομή του βραβείου στον Τσάντεκ, έδωσε το κοινό (Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες του θεάτρου, κριτικοί και φανατικοί θεατρόφιλοι), μετά την παράσταση του ιψενικού «Πέερ Γκιντ» από το «Μπερλίνερ Ανσάμπλ», σε αλησμόνητης αισθητικής απλότητας και ωραιότητας και μεγάλου ερμηνευτικού βάθους σκηνοθεσία του Π. Τσάντεκ, με συγκλονιστική ερμηνεία του Ούβε Μπομ (Πέερ Γκιντ). Το κοινό με τα παρατεταμένα, ενθουσιώδη, δυνατά, ρυθμικά, χειροκροτήματά του και αλλεπάλληλα μπράβο, «έδωσε»... πραγματικό και ολόκληρο το μεγάλο βραβείο στον Π. Τσάντεκ και στο αληθινά μεγάλο και πλήρες θέατρο, όπως είναι η δραματουργία του Ιψεν και μια παράσταση σαν του Τσάντεκ.

Το «Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου», όπως και η «Ενωση Ευρωπαϊκών Θεάτρων» δε δείχνουν να είναι σήμερα ελεύθερα από ιδεολογικές σκοπιμότητες και παρεμβάσεις, όπως τα οραματίστηκε το 1887 ο Τζόρτζιο Στρέλερ. Στη φετινή τουλάχιστον απονομή του θεσμού, η ιδεολογοπολιτική σκοπιμότητα της παρεμβαίνουσας ΕΕ, ήταν κραυγαλέα. Αντί να δοθεί το μεγάλο βραβείο αποκλειστικά στον ιδεολογικά και καλλιτεχνικά ασυμβίβαστο Π. Τσάντεκ για το σύνολο της προσφοράς του, αποφασίστηκε να μοιραστεί το μισό στον Καναδό δημιουργό Ρομπέρ Λεπάζ. Και αντί το βραβείο «Νέες Θεατρικές Πραγματικότητες» να δοθεί ολόκληρο στον πραγματικά καινοτόμο του θεάτρου Ρ. Λεπάζ, αυτό μοιράστηκε σε παραστάσεις δυο σκόπιμα προωθούμενων (και από μάνατζερ) καλλιτεχνών. Στις εκκωφαντικού, ανιστόρητου έως αηδίας αντικομμουνισμού και αντισοβιετισμού και γελοιοποίησης του ανθρώπου (ως προς το περιεχόμενο) και παμπάλαιες δραματουργικά και αισθητικά παραστάσεις του Λετονού Αλβις Χερμάνις «Ολόκληρη ζωή» και «Πατέρες» και στο, επίσης, παμπάλαιο δραματουργικά και υπόκρυφα αντικομμουνιστικό έργο της Σέρβας Μπλιάνα Σρμπλιάνοβιτς «Ακρίδες».


Αριστούλα ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ