Οι αστοί δεν ξεχνούν τους ευεργέτες τους. Ούτε ο λαός, όμως, μπορεί να ξεχνάει τους δυνάστες του, όποιοι κι αν είναι αυτοί κάθε φορά. Ο λόγος για τα διπλά και τρίδιπλα ευχαριστήρια προς τους Αμερικανούς, με τα οποία η αστική τάξη καταθέτει τιμές και υποκλίνεται στο «Σχέδιο Μάρσαλ».

Την περασμένη βδομάδα, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η πρεσβεία των ΗΠΑ για τα 60 χρόνια από το «Σχέδιο Μάρσαλ», στην οποία μίλησαν ο Ν. Μπερνς και ο Κ. Μητσοτάκης, ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ στάθηκε στο ύψος του ως επιφανής εκπρόσωπος της αστικής τάξης και ευχαρίστησε τις ΗΠΑ, καθώς αυτές βοήθησαν «να μην κερδίσουν οι κομμουνιστές τον Εμφύλιο».

Η Ιστορία δεν παραγράφεται. Αντίθετα, έχει διδαχές πολύτιμες, για να βγαίνουν κάθε φορά συμπεράσματα για το ποιοι είναι οι φίλοι του λαού και ποιοι οι εχθροί του. Μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο πώς και το γιατί του «Σχεδίου Μάρσαλ», είναι χρήσιμη για να θυμούνται οι παλιοί και να γνωρίζουν οι νεότεροι τα έργα και τις ημέρες του ιμπεριαλισμού και των πολιτικών του υπηρετών.

Το «Σχέδιο Μάρσαλ», δηλαδή το σχέδιο των ΗΠΑ για τη λεγόμενη οικονομική βοήθεια στην Ευρώπη (με το αζημίωτο βέβαια...), παρουσιάστηκε στις 5 Ιούνη 1947 από τον Τζορτζ Μάρσαλ, στρατηγό και υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Είχε προηγηθεί το «δόγμα Τρούμαν», δηλαδή η απόφαση των ΗΠΑ για άμεση ανάμειξη σε Ελλάδα και Τουρκία, στις 12 Μάρτη 1947. Το «Σχέδιο Μάρσαλ» μπήκε σε λειτουργία τον Απρίλη του 1948, ενώ εκείνη τη χρονιά υπογράφτηκαν συμφωνίες των ΗΠΑ με τις χώρες που συμμετείχαν, πλην της Ελβετίας. Στο «Σχέδιο Μάρσαλ» συμμετείχαν 16 ευρωπαϊκές χώρες: Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Ιρλανδία, Ισλανδία, Πορτογαλία, Αυστρία, Ελλάδα και Τουρκία.

Με τις συμφωνίες, επιβάλλονταν αυστηροί και λεπτομερείς όροι και έλεγχος της εφαρμογής τους στις χώρες. Ανάμεσα σε άλλα, τα ανταλλάγματα της οικονομικής βοήθειας ήταν ότι κάθε χώρα δεσμευόταν να δουλέψει για την ανάπτυξη της ελεύθερης επιχείρησης, να ενθαρρύνει τις αμερικανικές επενδύσεις, να μειώσει τους τελωνειακούς δασμούς, να παρέχει εμπορεύματα στις ΗΠΑ, να δημιουργήσει ειδικά κεφάλαια υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ και να παρουσιάζει απολογισμούς για τη χρησιμοποίηση των μέσων που έπαιρνε. Για τον έλεγχο εφαρμογής του «Σχεδίου», δημιουργήθηκε «Διεύθυνση Οικονομικής Συνεργασίας», ενώ η βοήθεια παρεχόταν από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό των ΗΠΑ με τη μορφή της δωρεάς, της επιχορήγησης και των δανείων. Τα «έργα» του «Σχεδίου Μάρσαλ» ήταν προσανατολισμένα να βοηθήσουν στην οικονομική διείσδυση των ΗΠΑ στην Ευρώπη και, ταυτόχρονα, να συμβάλουν στην αποκοπή κάθε επίδρασης των σοσιαλιστικών χωρών στους λαούς.

Από τον Απρίλη του 1948 μέχρι το Δεκέμβρη του 1951, οι ΗΠΑ δαπάνησαν περίπου 17 δισ. δολάρια, στο πλαίσιο του «Σχεδίου Μάρσαλ». Στην Ελλάδα, η αμερικανική οικονομική βοήθεια («Σχέδιο Μάρσαλ», «Δόγμα Τρούμαν», άμεση στρατιωτική βοήθεια κλπ.) από το 1944 μέχρι το 1951 ξεπέρασε τα 2 δισ. δολάρια.

Βασικός στόχος του σχεδίου ήταν η απόκρουση των επαναστατικών δυνάμεων, η αναχαίτιση οποιασδήποτε εξέλιξης στις ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσε να απειλήσει την κυριαρχία του καπιταλισμού. Γεγονός που φάνηκε από την πρώτη στιγμή με την αγνόηση των προτάσεων που έκανε η ΕΣΣΔ επί του σχεδίου, οι οποίες απορρίφθηκαν σύσσωμες. Η ΕΣΣΔ και οι λαϊκές Δημοκρατίες της Ανατολικής Ευρώπης αρνήθηκαν να συμμετέχουν στο «Σχέδιο Μάρσαλ».

Η οικονομική βοήθεια προς τις καπιταλιστικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης συνέβαλε στην ισχυροποίησή τους και στην ταυτόχρονη διαπλοκή του κεφαλαίου αυτών των χωρών με αυτό των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που είχαν υποστεί τις σοβαρότερες καταστροφές από τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο και είχαν τεράστια ανάγκη από οικονομική βοήθεια, εξασθενούσαν ακόμα περισσότερο, ενώ η σταθερότητά τους δεχόταν σοβαρό πλήγμα, τη στιγμή που οι Δυτικοί γείτονές τους ισχυροποιούνταν.

Οι ΗΠΑ ήταν η μοναδική δύναμη που εκείνη την περίοδο είχε τη δυνατότητα να δώσει οικονομική βοήθεια και, ταυτόχρονα, την ικανότητα να κυριαρχήσει στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Μέσα από το «Σχέδιο Μάρσαλ», οι ΗΠΑ κατάφεραν να εδραιώσουν την πρωτοκαθεδρία τους μέσα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, να εδραιώσουν το ίδιο το σύστημα αυτό, να εμποδίσουν το ξέσπασμα επαναστατικών κρίσεων στην Ευρώπη και να μπλοκάρουν την επικράτηση του σοσιαλισμού.

Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις ιδιαίτερα «ευνοημένες» από το «Σχέδιο Μάρσαλ» χώρες, κυρίως λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και των ιδιαίτερων πολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν στη χώρα εκείνη την εποχή, δηλαδή της ένοπλης πάλης του λαού. Στόχος των ΗΠΑ, που διαδέχτηκαν τους Αγγλους ιμπεριαλιστές συμμάχους των Ελλήνων καπιταλιστών όταν εκείνοι αδυνατούσαν πλέον να στηρίξουν την αστική κυβέρνηση, ήταν να σταθεί η αστική κυβέρνηση σε γερά ποδάρια και να χτυπηθεί η λαϊκή επαναστατική πάλη. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν η περίοδος του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού για μια Ελλάδα του λαού της. Από την αμερικάνικη βοήθεια, η αστική τάξη είχε πολλαπλά οφέλη: Γρήγορη αποκατάσταση των ζημιών, ανάκαμψη της οικονομίας, ανάπτυξη της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, στρατιωτική ανάπτυξη.

Το δρόμο είχε ήδη ανοίξει το «Δόγμα Τρούμαν». Ο κυβερνητικός στρατός εξοπλίστηκε από τις ΗΠΑ, ενώ το μέγεθος της δράσης των ΗΠΑ με την χωρίς όρους αποδοχή της από την ελληνική πλουτοκρατία φάνηκε και από την αλησμόνητη φράση του τότε υπουργού Εθνικής Αμυνας της Ελλάδας, Π. Κανελλόπουλου, προς τον στρατηγό Βαν Φλιτ, «ιδού ο στρατός σας»! Από τις 24 Φλεβάρη του 1948 που έφτασε στην Αθήνα ο Βαν Φλιτ, σχεδιάστηκε νέα εκστρατεία ενάντια στον ΔΣΕ, η οποία έληξε τον Αύγουστο του 1949 με τη στρατιωτική ήττα του ΔΣΕ.

Εχουν πολλούς και σοβαρούς λόγους η αστική τάξη και, φυσικά, οι πολιτικοί της εκφραστές να δράττονται κάθε ευκαιρίας για να επισημάνουν ότι χωρίς το «Σχέδιο Μάρσαλ», η επαπειλούμενη κυριαρχία τους μπορούσε να έχει χαθεί. Αλλωστε, το λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο είχε ανασυγκροτηθεί, είχε καθορίσει τους στόχους της πάλης του και είχε πάρει τα όπλα για να τους διεκδικήσει. Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, το ΚΚΕ, η μεγάλη πλειοψηφία του λαού που συμπαρατασσόταν με το ΚΚΕ στον αγώνα για λαϊκή εξουσία, αποτελούσαν σοβαρή απειλή για την κυριαρχία της αστικής τάξης. Η μετατροπή επίσης της Ελλάδας σε ορμητήριο για την εξαπόλυση ιμπεριαλιστικών πολέμων εντάσσεται στους στόχους και τα αποτελέσματα του «Σχεδίου Μάρσαλ».

Οι ίδιοι λόγοι, για τους οποίους η αστική τάξη επαναλαμβάνει τα «thanks man», είναι για τους εργαζόμενους και το λαό απόδειξη της θέσης και των συμφερόντων τους. Είναι απόδειξη ότι τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού βρίσκονται σε ευθεία σύγκρουση με εκείνα του κεφαλαίου. Και όχι μόνον. Είναι απόδειξη ότι το οργανωμένο λαϊκό κίνημα μπορεί να απειλήσει την εξουσία του κεφαλαίου, μπορεί να πάρει την εξουσία στα χέρια του. Και στον αγώνα του αυτόν θα συναντήσει την οργανωμένη και λυσσαλέα αντίσταση του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων, που με κάθε μέσο θα προσπαθήσουν να πνίξουν στο αίμα το λαό και να διατηρήσουν την εξουσία τους. Οτι κέρδισαν τη μάχη με τη βοήθεια του «Σχεδίου Μάρσαλ» στο τέλος της δεκαετίας του '40 δε σημαίνει ότι κέρδισαν τον πόλεμο. Και αυτό το γνωρίζουν καλά. Η Ιστορία κινείται προς τα μπρος και το γρανάζι που την κάνει να προχωράει «λαδώνεται» καθημερινά στο μεροδούλι - μεροφάι, στον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων, στην κατάργηση των λαϊκών κατακτήσεων σε Παιδεία, Υγεία, Εργασία. Για να μπορέσει να γυρίσει τον τροχό της Ιστορίας με φόρα προς τα μπρος, για τη Λαϊκή Εξουσία, το Σοσιαλισμό.