Αυξάνεται συνεχώς η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική γενικά και στα Τριπλά Σύνορα ιδιαίτερα. Εντούτοις, ένα πυκνό πέπλο σιωπής φαίνεται να σκεπάζει το θέμα. Τα μεγάλα μέσα μαζικής επικοινωνίας αποσιωπούν εντελώς το θέμα, ενώ οι εντολοδόχοι του MERCOSUR (Κοινή Αγορά του Νότου που ιδρύθηκε το 1991 από Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη, ενώ πρόσφατα προσχώρησε και η Βενεζουέλα) δε φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα.

Από τη μία πλευρά, στη Συνάντηση Κορυφής των Προέδρων των χωρών μελών του MERCOSUR, που πραγματοποιήθηκε την πρώτη εβδομάδα του Ιούλη, ναι μεν συζητήθηκαν θέματα εξάρτησης και κατοχής των φυσικών πόρων, από την άλλη δεν τονίστηκε ιδιαίτερα η έντονη παρουσία Βορειοαμερικανών στρατιωτικών στην περιοχή.

Η στρατιωτικοποίηση αφορά στη στρατιωτική επέμβαση και έλεγχο στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Αυτή η παρέμβαση σε διάφορους τομείς της δημόσιας, κοινωνικής ζωής, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα εξασθένισης των θεσμών και του Κράτους Δίκαιου. Στοχεύει, κυρίως, στην αποτροπή και στην καταστολή των κινητοποιήσεων του λαϊκού, μαζικού κινήματος, ώστε να παραμεριστεί κάθε εμπόδιο στα γεωστρατηγικά σχέδια των Βορειοαμερικανών ιμπεριαλιστών και των συμμάχων τους.

Ετσι, η παρουσία των βορειοαμερικανικών στρατευμάτων, πάντα με διάφορα προσχήματα, θέτει υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία των λατινοαμερικάνικων λαών και την εξουσία που αυτοί εναποθέτουν στους πολιτικούς τους εκπροσώπους.

Στα Τριπλά Σύνορα συγκεντρώνονται διάφοροι παράγοντες που επιτρέπουν στις ΗΠΑ να προβάλουν έναν επίσημο λόγο που να δικαιολογεί σχέδια τα οποία δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με προστασία ή βοήθεια προς τις κυβερνήσεις των τριών χωρών και πολύ λιγότερο στους λαούς τους.

Κατ' αρχήν, στα Τριπλά Σύνορα υπάρχει μία μεγάλη αραβική κοινότητα, περίπου 29.000 ατόμων, που ασχολείται με το εμπόριο. Το γεγονός αυτό συνέβαλε, μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης του Σεπτέμβρη, στο να προβληθεί η θέση, που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε, ότι σε εκείνη την περιοχή έχουν προσφύγει τμήματα της «Αλ Κάιντα», ακόμα και ο «φυγόδικος» Μπιν Λάντεν. Οταν αυτό το επιχείρημα κατέρρευσε, οι ΗΠΑ άλλαξαν θέση για να επιχειρηματολογήσουν πως πιθανόν από εκεί χρηματοδοτείται η λιβανέζικη οργάνωση «Χεσμπολάχ» και η παλαιστινιακή «Χαμάς». Ταυτόχρονα, επιμένουν ότι τα χρηματοπιστωτικά συστήματα της Αργεντινής και άλλων χωρών της περιοχής δεν είναι σταθερά, οπότε δεν μπορούν να αποτρέψουν το «ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, γεγονός που θα διευκόλυνε τις τρομοκρατικές δραστηριότητες σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου».

Είναι προφανέστατο ότι αυτοί δεν είναι οι πραγματικοί λόγοι που οι ΗΠΑ συνεχίζουν να αποβιβάζουν στρατιώτες τους στην περιοχή. Αξίζει να αναφερθεί ότι η περιοχή των Τριπλών Συνόρων αποτελεί μέρος του Υδροφόρου Ορίζοντα Γκουαρανί, που είναι τα μεγαλύτερα κοιτάσματα μη μολυσμένου γλυκού νερού στον πλανήτη.

Ακόμα, από την αεροπορική βάση Μαρισκάλ Εστιγαρίμπια, στην Παραγουάη, που στήθηκε το 2005 και βρίσκεται πολύ κοντά στη Βολιβία και στα βόρεια της Αργεντινής, μπορούν να παρακολουθούνται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ταρίχα της Βολιβίας και φυσικά η ζώνη των Τριπλών Συνόρων.

Και τέλος, αυτό το γεωγραφικό σημείο είναι ζωτικής σημασίας για την άσκηση ελέγχου σε μια από τις εισόδους στον Αμαζόνιο -βασική πηγή φυσικών πόρων για την ανθρωπότητα.

Το Κοινοβούλιο της Αργεντινής ενέκρινε, στις 13 του Ιούνη του τρέχοντος χρόνου, έναν «αντιτρομοκρατικό» νόμο, με τον οποίο ενσωματώνονται στον Ποινικό Κώδικα εγκλήματα όπως η συμμετοχή σε «παράνομο τρομοκρατικό σύνδεσμο» και «η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας». Παρά το γεγονός ότι η Αργεντινή είχε επιβάλει διάφορους «αντιτρομοκρατικούς» νόμους από το 1989 (οι τελευταίοι δύο το 2005), ήταν έντονες οι διαμαρτυρίες των ΗΠΑ για το θέμα. Για παράδειγμα, το περιοδικό «Front Page» δημοσίευσε πριν ενάμιση περίπου χρόνο ότι «η Αργεντινή δεν έχει νομοθεσία για την καταπολέμηση του εγκλήματος της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και οι ρυθμίσεις της για τη συνεργασία με την τρομοκρατία και τον εγκληματικό σύνδεσμο είναι ανεπαρκείς». Με το νέο νόμο χαρακτηρίζεται «παράνομος τρομοκρατικός σύνδεσμος» κάθε ομάδα «που στόχο έχει να τρομοκρατεί τον πληθυσμό ή να υποχρεώνει μία κυβέρνηση ή μια διεθνή οργάνωση να προχωρήσει σε μία ενέργεια ή όχι», ορισμό που οι δικαστές θα αναλάβουν να ερμηνεύσουν. Σε λίγο καιρό, λοιπόν, μπορεί κάποιος από αυτούς να αποφανθεί ότι το να μπλοκάρει κανείς την οδική κυκλοφορία, ως μέτρο πίεσης για ικανοποίηση δίκαιων αιτημάτων, αποτελεί έγκλημα και το να ζητάει αύξηση στους μισθούς ισοδυναμεί με το να υποχρεώνεις την κυβέρνηση να κάνει κάτι (!), ακόμα εργαζόμενοι που θα διαδηλώνουν μπροστά σε ένα υπουργείο θα αποτελούν «παράνομο τρομοκρατικό σύνδεσμο». Και πράγματι, πρόσφατα ο υπουργός Υγείας και Περιβάλλοντος, Γκινές Γκονσάλες Γκαρσία, αποκάλεσε «τρομοκράτες» τους εργαζόμενους στο νοσοκομείο Γκαράαν, που απεργούσαν διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες δουλιάς και αύξηση μισθών.

Αυτή η νομική κάλυψη παραχωρεί τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να παρακολουθούν, να ελέγχουν και να υποτάσσουν, μέσω των ίδιων των λατινοαμερικάνικων κυβερνήσεων, όλους εκείνους που θα πραγματοποιούν οποιαδήποτε μορφή διαμαρτυρίας ή διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους. Ενας τόσο διφορούμενος νόμος ως προς το τι ακριβώς είναι «να υποχρεώνει μία κυβέρνηση ή μία διεθνή οργάνωση να πραγματοποιεί μία ενέργεια ή όχι», επιτρέπει οποιαδήποτε επέμβαση του κράτους ή των βορειοαμερικανικών στρατευμάτων.

Υπάρχει, ωστόσο, και η απόφαση του Κοινοβουλίου της Παραγουάης, το 2005, να εγκρίνει μία συμφωνία ατιμωρησίας για τα βορειοαμερικανικά στρατεύματα.

Και, τέλος, να επισημάνουμε την ικανοποίηση που εξέφραζαν οι ΗΠΑ για την εγκατάσταση ενός Περιφερειακού Κέντρου Μυστικών Υπηρεσιών, στα Τριπλά Σύνορα, με στόχο την «καταπολέμηση της εγκληματικότητας και της διεθνούς διαφθοράς στην περιοχή». Πρόκειται για ένα Κέντρο που έστησε η Βραζιλία στο Φος ντε Ιγκουσού, το 2005, και το οποίο τον επόμενο χρόνο μετατράπηκε σε περιφερειακό με τη συμμετοχή της Παραγουάης και της Αργεντινής. Στο πλαίσιο της ομάδας 3+1 (Παραγουάη, Βραζιλία, Αργεντινή + Ηνωμένες Πολιτείες), που δημιουργήθηκε το 2002, ακριβώς με στόχο τη συνεργασία σε πολιτικές ασφάλειας στα Τριπλά Σύνορα, οι ΗΠΑ θα μπορούν, πλέον, να έχουν καλύτερα αποτελέσματα στον έλεγχο της περιοχής.

Και εδώ μπαίνουν εύλογα ερωτήματα: Μέχρι πού φτάνει η αντίθεση των κυβερνήσεων των χωρών της MERCOSUR στη βορειοαμερικανική στρατηγική για στρατιωτικοποίηση της περιοχής; Με ποια έννοια μπορεί να συμβιβάζονται οι παραχωρήσεις στις ΗΠΑ των νοτιοαμερικανικών χωρών σε αυτό το πεδίο με σχέδιά τους που αναζητούν χώρους αυτονομίας στο πλαίσιο της λατινοαμερικανικής συνεργασίας, όπως η Τράπεζα του Νότου, για παράδειγμα; Είναι ερωτήματα ανοιχτά που δείχνουν και το «εύθραυστο» των εξελίξεων στην περιοχή.