ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Πανδώρα»

Του Γιώργου Σταμπουλόπουλου

Κυριακή 23 Σεπτέμβρη 2007

Και μόνο το γεγονός ότι η ταινία ασχολείται με την ιστορία του τόπου μας, και μάλιστα την πρόσφατη ιστορία (μετεμφυλιακή περίοδος), η οποία είναι γεμάτη αγκάθια, αλλά και επίσημα διαστρεβλωμένη, αξίζει της προσοχής μας! Δεν είναι λίγο πράγμα, ενώ επίσημα επικρατεί πρεμούρα να επιβληθεί η συσκότιση και η σιωπή σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της πατρίδας μας, και κυρίως στη νεολαία και τα σχολεία μας, εκεί όπου διαπαιδαγωγείται η συνέχεια, κάποιος δημιουργός να αντιδρά και να προσπαθεί να φέρει την Ιστορία, τη συλλογική μνήμη με άλλα λόγια, ξανά στην επιφάνεια.

Η ταινία του Σταμπουλόπουλου «Πανδώρα» έχει πολλά επίπεδα ανάγνωσης. Σε πρώτο πλάνο παρακολουθούμε μια φαινομενικά ερωτική ιστορία. Μια αδίστακτη γυναίκα μπαίνει ανάμεσα σε δυο αγαπημένα αδέρφια και τα διχάζει! Ενώ αυτά συμβαίνουν σε πρώτο πλάνο, στο δεύτερο επίπεδο, μεταφερόμαστε στην Ελλάδα του '50. Μια χώρα που είναι σχεδόν καταστραμμένη και, κυρίως, βαθιά απελπισμένη. Μια χώρα όπου ο ξένος παράγοντας, οι Αμερικάνοι έχουν πατήσει γερά το βρώμικο ποδάρι τους. Το οποίο ποδάρι τους έχει απλωθεί σε όλους τους τομείς της ζωής. Στην πολιτική, στον πολιτισμό, στην ηθική!

Η ακρωτηριασμένη Ελλάδα του '50, η πάμπτωχη Ελλάδα, η Ελλάδα που υποχρεώθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση να ξαναμπεί σε πόλεμο, αδελφοκτόνο αυτή τη φορά, οδηγείται όπως τα πρόβατα σε σφαγή. Το σχέδιο Μάρσαλ τάζοντας και πότε πότε (σπάνια) δίνοντας ένα κομμάτι ψωμί, κυρίως στους επιτήδειους, εξαγοράζει συνειδήσεις, διχάζει οικογένειες και δημιουργεί αετονύχηδες, οι οποίοι φτάνουν μέχρι τις μέρες μας. Τότε δημιουργήθηκαν οι πρόγονοι των σημερινών λαμόγιων!

Δυστυχώς, αυτό το εξαιρετικό πολιτικό θέμα, αυτή η εξαιρετικών πολιτικών προθέσεων ταινία, δε διαθέτει την ίδια καλλιτεχνική υπόσταση. Υστερεί σοβαρά κινηματογραφικά. Ο δημιουργός της, παλιός και καλός κινηματογραφιστής, θέλοντας, ίσως, να γίνει κατανοητός από το πλατύ κοινό, κατέφυγε σε ξεπερασμένες γραφές (ηθογραφία, απλοϊκός ρεαλισμός, κλπ.). Γραφές που αδυνατίζουν την ταινία του και αποπροσανατολίζουν τον θεατή. Ο οποίος, στο μεταξύ, έχει αναπτύξει την οπτική του!

Η φόρμα της ταινίας, λοιπόν, παρότι δεν είναι στις προθέσεις της, αδειάζει το θέμα! Η αφήγηση, τα ντεκόρ, τα κοστούμια και, κυρίως, η εκφορά του λόγου των περισσότερων ηθοποιών, δε βοηθάνε δραματουργικά. Τα τόσο σοβαρά ζητήματα που ακούγονται και δείχνονται δε γίνονται πειστικά. Και αυτό γιατί δε βιώνονται, αλλά λέγονται! Και μάλιστα με στόμφο!

Παρόλες τις ελλείψεις, παρόλες τις σκηνοθετικές αδυναμίες, η ταινία του Σταμπουλόπουλου είναι μια όαση στο βομβαρδισμένο τοπίο της ελληνικής κινηματογραφίας, η οποία, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, αντιγράφει την τηλεόραση ή, στην καλύτερη περίπτωση, τον κακό αμερικάνικο κινηματογράφο!

Παίζουν: Θεοδώρα Τζήμου (πολύ καλή), Γιάννης Στάνκογλου, Γιάννος Περλέγκας (τα δυο αδέρφια), Κοσμάς Ζαχάρωφ, Γιώργος Διαλεγμένος, Ηλέκτρα Τσακαλία, Γκέισι Ζίου, Σοφία Ολυμπίου και Μαργαρίτα Βαρλάμου.