Οινόφυτα, Θήβα, Ωρωπός, Αυλίδα, Τανάγρα... Ο κύκλος των περιοχών, οι κάτοικοι των οποίων εδώ και χρόνια πίνουν νερό - δηλητήριο, μέρα με τη μέρα μεγαλώνει. Οπως αποδεικνύουν οι αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους και άλλων επίσημων οργανισμών, από τις βρύσες των περιοχών αυτών τρέχει νερό που περιέχει επικίνδυνα για την υγεία στοιχεία, όπως το εξασθενές χρώμιο, νιτρικά, χλώριο και μόλυβδος, και είναι ακατάλληλο για οποιαδήποτε χρήση.

Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών πληρώνουν τις συνέπειες του μοντέλου ανάπτυξης που επί δεκαετίες ακολουθείται στη χώρα μας. Πληρώνουν τις συνέπειες της πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που άφησαν τις βιομηχανίες ασύδοτες να μετατρέψουν τον Ασωπό ποταμό σε οχετό ανεπεξέργαστων λυμάτων. Που ιδιωτικοποίησαν τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, με αποτέλεσμα η ΕΥΔΑΠ να σκέφτεται μόνο τα κέρδη των ιδιωτών μετόχων της και να αρνείται επίμονα να τους παράσχει καθαρό νερό...

Ολα ξεκίνησαν από ένα Προεδρικό Διάταγμα της χούντας, που χαρακτηρίζει τον Ασωπό ποταμό ...«αγωγό παροχέτευσης επεξεργασμένων λυμάτων εργοστασίων»! Η διάταξη αυτή όχι μόνο δεν έχει καταργηθεί ακόμη, αλλά το πολιτικό έγκλημα συνεχίζεται ακόμη και μετά το 1996, όταν αρχίζουν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας από τον «Ρ» οι πρώτες αποκαλύψεις για τη ρύπανση του Ασωπού. Συγκεκριμένα:

• Από το 1996 έως το 1999, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ελέγχου Επιφανειακών Νερών, γίνονται μετρήσεις σε οχτώ σημεία του Ασωπού κάθε μήνα, με τα αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά
• Το 1996 η «Περιβαλλοντική Μελέτη Ευρύτερης Λεκάνης Ασωπού Ποταμού» της ΕΤΒΑ κάνει λόγο για «μόλυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα του Ασωπού»
• Το Γενάρη του 1996, η χημική ανάλυση από το Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κατέληγε ως εξής: «Το παραπάνω δείγμα είναι ακατάλληλο για οποιαδήποτε χρήση»
• Το 2004 τα αποτελέσματα αναλύσεων του Γενικού Χημείου του Κράτους κάνουν λόγο για «ολικό χρώμιο»

Πώς αξιοποίησαν όλα αυτά τα στοιχεία οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και οι εκπρόσωποι της Τοπικής ή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης; Απλώς εκώφευσαν! Και σαν να μην έφτανε αυτό οι κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας επιδοτούν τις βιομηχανίες από τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης για να εγκαταστήσουν, υποτίθεται, βιολογικούς καθαρισμούς, κάτι που ποτέ δεν έγινε.

Στο πλευρό τους οι βιομηχανίες έχουν και την ελληνική Δικαιοσύνη, αφού με απόφαση του 3ου Πλημμελειοδικείου Θήβας, τον Ιούνη του 2007, από τους 18 κατηγορούμενους για την καταστροφή του οικοσυστήματος του Ασωπού οι 10 απαλλάχτηκαν λόγω ...λανθασμένης καταγραφής τους από τη νομαρχία. Μόνο έξι εκπρόσωποι ρυπογόνων βιομηχανιών «καταδικάστηκαν», όλοι με αναστολή, από 5 έως 12 μήνες φυλάκιση και με χρηματικό πρόστιμο από 1.500 έως 5.000 ευρώ! Την ίδια στιγμή:

• Το Γενάρη του 1996, ο Κ. Λαλιώτης, απαντώντας σε σχετική Ερώτηση των βουλευτών του ΚΚΕ Δ. Κουμπούρη και Ορ. Κολοζώφ, έριξε το μπαλάκι στη Νομαρχία Ανατ. Αττικής σχετικά με την ολοκλήρωση της μελέτης για την επεξεργασία των λυμάτων, ενώ απέρριψε την πρόταση για τον αγωγό λόγω κόστους. Ερώτηση για τη ρύπανση του Ασωπού στη Βουλή από το ΚΚΕ έγινε ξανά τον Ιούλη του 1997, τον Οκτώβρη του 2005 και τον Αύγουστο του 2007
• Τον Αύγουστο του 1996 οι συναρμόδιοι υπουργοί ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτης, και Ανάπτυξης, Βάσω Παπανδρέου, ανακοίνωσαν την απόφασή τους για τη μετεγκατάσταση απ' την Αττική στην περιοχή του Ασωπού 100 βυρσοδεψείων, κάτι που τελικά αποτράπηκε. Την απόφαση στήριξε ο τότε νομάρχης Βοιωτίας, Ι. Σταμούλης
• Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 2001, αναθέτει στο Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών το έργο του βιολογικού καθαρισμού του Ασωπού, ο οποίος, με τη σειρά του, αναθέτει τον καθαρισμό σε ...κάποια εταιρεία
• Το 2006, εγκρίθηκε ιδιωτική επένδυση (Τράπεζα Πειραιώς) για δημιουργία ιδιωτικής ΒΙΠΕ στα όρια των Δήμων Οινοφύτων και Τανάγρας. Μάλιστα, ο σύμβουλος Επικρατείας Αθ. Ράντος στην Ολομέλεια του ΣτΕ σημείωνε: «Η υπουργική απόφαση που καθορίζει την έκταση της ΒΙΠΕ είναι παράνομη κατά το σκέλος που καθορίζει τις οριακές τιμές επιβάρυνσης του ποταμού από τα βιομηχανικά λύματα»

Ολα αυτά τα χρόνια οι κάτοικοι των Οινοφύτων και της ευρύτερης περιοχής δεν έπαψαν να αγωνίζονται να αποδείξουν την επικινδυνότητα της κατάστασης και να ζητούν μέτρα για την προστασία της υγείας τους. Η μεγάλη έκταση του προβλήματος της χρόνιας ρύπανσης του Ασωπού δεν άργησε να φανεί:

• Από αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους (3 του Αυγούστου) προέκυψε ότι το νερό της περιοχής των Οινοφύτων περιέχει τεράστιες ποσότητες εξασθενούς χρωμίου, νιτρικών, χλωρίου και μολύβδου
• Σύμφωνα με αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους στις αρχές του Σεπτέμβρη, σε τρεις γεωτρήσεις στη θέση Χρυσοπηγή Ωρωπού ανιχνεύτηκαν ποσότητες εξασθενούς χρωμίου, και συγκεκριμένα 69 μg/l, και ολικού χρωμίου, σε ποσότητα 70 μg/l με ανώτατο όριο τα 50
• Στις αρχές του Σεπτέμβρη ανιχνεύτηκε στον υδροφόρο ορίζοντα της Θήβας εξασθενές χρώμιο μεταξύ 12 και 14 μg/l
• Τον ίδιο μήνα σε γεώτρηση στην περιοχή Φάρος Αυλίδας ανιχνεύτηκε εξασθενές χρώμιο σε ποσότητα 136 μg/l
• Στα τρία από τα τέσσερα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Τανάγρας εντοπίστηκε εξασθενές χρώμιο μεταξύ 14 και 48 μg/l

Παρ' όλα αυτά η κυβέρνηση εξακολουθούσε να καθησυχάζει τους κατοίκους. Ειδικότερα, το υπουργείο Υγείας εξέδωσε, με αφορμή την περίπτωση της Θήβας, μια εγκύκλιο - πρόκληση, με την οποία επιχειρεί να καθησυχάσει τους κατοίκους σχετικά με τις επιπτώσεις του εξασθενούς χρωμίου και, ταυτόχρονα, να «βγάλει λάδι» τις βιομηχανίες που απορρίπτουν αυτό το τοξικό απόβλητο.

Οπως τονίζουν όμως επιστήμονες, το εξασθενές χρώμιο είναι ιδιαίτερα τοξικό και καρκινογόνο και γι' αυτό δεν υπάρχει καν επιτρεπτό όριο, αφού θεωρείται ακόμα και σε ελάχιστες ποσότητες ιδιαίτερα επικίνδυνο. Σύμφωνα με το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, το εξασθενές χρώμιο είναι καρκινογόνο υπό τη μορφή ατμών ή υπό τη μορφή σκόνης προκαλώντας καρκίνο του πνεύμονα. Είναι επίσης καρκινογόνο υπό τη μορφή νερού, αφού η επαφή του με τα κύτταρα του εντέρου και των νεφρών έχει αποτέλεσμα βλάβες και μεταλλάξεις που οδηγούν στη δημιουργία καρκίνου. Η επαφή του με το δέρμα προκαλεί αλλεργικές ή και τοξικές δερματοπάθειες.

Τη στιγμή λοιπόν που το πρόβλημα της ρύπανσης του Ασωπού ποταμού από την ανεξέλεγκτη δράση των βιομηχανιών της περιοχής ήταν γνωστό από το 1996, μόλις πριν από 3 μέρες η κυβέρνηση αποφάσισε να κινηθεί και να εξαγγείλει κάποια μέτρα για τον καθαρισμό του. Μάλιστα, προκειμένου να αποσείσει τις ευθύνες της, που επί τόσα χρόνια τόσο αυτή όσο και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κώφευαν μπροστά στο τεράστιο πρόβλημα και στις κραυγές αγωνίας των κατοίκων, μεταχειρίστηκε ως πρόσχημα ότι ήταν αρμοδιότητα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης! Ωστόσο, παρά τις εξαγγελίες του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, Γ. Σουφλιά, για ελέγχους και βαριά πρόστιμα στις βιομηχανίες που ρυπαίνουν, η κυβέρνηση δε φαίνεται διατεθειμένη να βάλει φρένο στην αλόγιστη δράση των βιομηχάνων, αφού η συνολική πολιτική της φροντίζει αποκλειστικά για τα συμφέροντά τους.

Ταυτόχρονα, η πολιτική που έχει μετατρέψει το νερό σε εμπόρευμα έχει ως αποτέλεσμα η ΕΥΔΑΠ να κινείται με γνώμονα το κέρδος και όχι με γνώμονα να προσφέρει καθαρό νερό σε κατοίκους και εργαζόμενους. Για να εξαλειφθεί η ρίζα του προβλήματος απαιτείται ένας άλλος δρόμος ανάπτυξης, με επίκεντρο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών σε όλα τα επίπεδα.